Ung thư miệng do HPV?

80% những người ở độ tuổi từ 14 - 44 có hoạt động tình dục từng có quan hệ qua đường miệng với bạn tình của mình (Ảnh: CDC)

Mũi điện tử “ngửi” thấy nguy cơ ung thư dạ dày

Ung thư nội mạc tử cung: Phụ nữ nào dễ mắc?

Chó phát hiện ung thư với độ chính xác 98%

Hút thuốc lá tăng nguy cơ nhiễm HPV

Và CDC đã đưa ra những cảnh báo về loại virus nguy hiểm lây truyền qua đường tình dục này cũng như sự lây lan của nó trong cộng đồng.

HPV đường sinh dục là gì?
Có hơn 40 type HPV có thể gây lây nhiễm tại các cơ quan sinh dục cũng như tại miệng và họng. Hầu hết người bị nhiễm HPV không biết rằng mình đã bị nhiễm.
HPV đường sinh dục là bệnh lý truyền nhiễm lây lan qua đường tình dục (STI) thường gặp nhất tại Mỹ. Phần lớn các type HPV không gây hại cho sức khỏe của cơ thể.
Các type HPV gây lây nhiễm ở các cơ quan sinh dục cũng có thể gây lây nhiễm tại miệng và họng. HPV tìm thấy ở miệng và họng được gọi là “HPV đường miệng”. Một vài type HPV đường miệng thuộc nhóm “nguy cơ cao” có thể gây các bệnh lý ung thư ở vùng đầu, cổ. Những type khác (nguy cơ thấp) có thể gây nên các sang thượng mụn cóc ở vùng miệng hay họng. Trong đa số các trường hợp, sự lây nhiễm HPV ở tất cả các type đều tự khỏi trước khi xuất hiện các rối loạn bệnh lý trong cơ thể.
Tuy nhiên, HPV có thể gây ung thư ở phần sau của họng, thường ở đáy lưỡi và các amidan, ở vùng được gọi là “khẩu hầu hay miệng hẩu”. Những ung thư này được gọi là “ung thư khẩu hầu”.
Virus HPV có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người
HPV gây bệnh ung thư như thế nào?
HPV có thể làm các tế bào bình thường ở da bị lây nhiễm trở thành các tế bào bệnh lý bất thường. Phần lớn thời gian, bạn sẽ không thể thấy hay cảm nhận được những sự thay đổi này của các tế bào da. Trong đa số trường hợp, cơ thể sẽ chống lại sự lây nhiễm HPV một cách tự nhiên và các tế bào bị lây nhiễm trước kia sẽ hồi phục trở lại bình thường. Nhưng ở những trường hợp khi cơ thể không thể chống trả lại virus, HPV có thể gây nên những thay đổi có thể quan sát được và khi đó ở một số type HPV có thể gây nên bệnh lý ung thư khẩu hầu.
Ung thư gây nên bởi HPV thường cần nhiều năm để phát triển sau khi bắt đầu lây nhiễm. Thời điềm hiện tại người ta vẫn chưa hiểu rõ liệu bệnh lý ung thư khẩu hầu có thể phát triền nếu chỉ cần bị nhiểm đơn lẻ HPV hay cần thiết phải có thêm những yếu tố thúc đẩy khác (như hút thuốc lá hoặc nhai thuốc lá) tương hỗ với việc nhiễm HPV. Do đó, cần thiết phải có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa sau này để biết được những yếu tố nguy cơ góp phần dẫn đến bệnh lý ung thư khẩu hầu.
Các biều hiệu và triệu chứng của ung thư khẩu hầu bao gồm đau họng dai dẳng, đau tai, khan tiếng, sung to hạch, nuốt đau, hay sụt cân không giải thích được. Một số người có thể  hoàn toàn không có bất kỳ một biểu hiệu hay triệu chứng nào.
Những nghiên cứu ở Mỹ cho thấy rằng có khoảng 7% dân số bị nhiễm HPV đường miệng. Nhưng chỉ 1% dân số bị nhiễm loại HPV gậy bệnh lý ung thư khẩu hầu (HPV type 16). Kết quả ghi nhận cũng cho thấy nam giới bị nhiễm HPV đường miệng cao gấp ba lần so với  nữ giới. Mỗi năm ở Mỹ có khoảng 8.400 người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư khẩu hầu nghi do HPV. Ung thư họng miệng cao gấp khoảng ba lần ở nam giới so với ớ nữ giới.
Chỉ có một vài nghiên cứu thực hiện khảo sát cách thức lây nhiễm của HPV đường miệng và một số những nghiên cứu này thể hiện kết quả mâu thuẫn nhau. Một số nghiên cứu kết luận rằng, HPV đường miệng có thể lây nhiễm thông qua quan hệ tình dục bằng đường miệng (quan hệ tính dục có tiếp xúc giữa miệng – cơ quan sinh dục hay miệng – hậu môn) hoặc qua các nụ hôn sâu (hôn kiểu Pháp), trong khi một số nghiên cứu khác thì không đồng ý với quan điểm trên. Khả năng lây nhiễm thông qua hôn hay quan hệ tình dục bằng đường miệng với người bị nhiễm HPV hiện vẫn còn mơ hồ. Chúng ta biết rằng những người bạn tình lâu năm có thể cùng bị nhiễm HPV đường sinh dục. Cần có thêm nhiều  nghiên cứu hơn nữa để hiểu rõ chính xác cơ chế lây nhiễm HPV đường miệng ở người.
Một bệnh nhân ung thư lưỡi do HPV type 16 (Ảnh: CDC)
Giảm thiểu nguy cơ bị mắc và lây truyền HPV như thế nào?
Hiện nay, chưa có nghiên cứu nào làm sáng tỏ việc làm thế nào để ngăn ngừa nhiễm HPV đường miệng. Tuy nhiên, bao cao su và tấm bảo vệ miệng khi được sử dụng đúng cách và phù hợp có thể làm giảm thiểu nguy cơ lây truyền và mắc HPV khi quan hệ tình dục bằng đường miệng, bởi vì chúng giữ vai trò như những hàng rào chắn và có thể ngăn ngừa sự lây truyền HPV từ người nàysang người khác. Cần có thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ cách thức lây truyền của biện pháp phóng chống và những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh từ HPV đường miệng. 
Hiện nay không có xét nghiệm nào có giá trị để chẩn đoán nhiễm HPV ở vùng họng và miệng được FDA (Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ) chứng nhận. Những tổ chức y khoa và nha khoa đều không khuyến cáo thực hiện tầm soát thường quy HPV đường miệng. Cần có thêm nhiều nghiên cứu đề chứng minh rằng việc tầm soát ung thư khẩu hầu sẽ mang lại những lợi ích về sức khỏe. 
Có một câu hỏi được đặt ra là: có vaccines ngừa HPV có thể phòng ngừa HPV đường miệng và các bệnh lý ung thư khẩu hầu? Hiện nay, các vaccine ngừa HPV đã được phát triển và có mặt trên thị trường nhằm phòng ngừa các bệnh lý ung thư vùng chậu hay những bệnh lý ung thư đường sinh dục ít phổ biến khác. Các nhà khoa học dự đoán vaccine ngừa HPV có thể ngăn ngừa các bệnh lý ung thư khẩu hầu vì các vaccine này ngăn chặn ngay từ đầu sự lây truyền các type HPV gây ung thư trên, nhưng hiện tại vẫn chưa có nghiên cứu chứng minh liệu vaccine ngừa HPV có thể ngăn ngừa ung thư khẩu hầu hay không.
Khánh Hạ (H+)
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Ung thư