Là một bác sỹ thú ý chuyên về cá, Tiến sĩ Jessie Sanders đã chia sẻ trên NYTimes về cuộc sống của một bác sĩ thú y đặc biệt và về tình yêu của bà với loài cá. Ngày nay, Tiến sĩ Sanders điều hành Dịch vụ Thú y Thủy sinh với các bệnh nhân bao gồm cá vàng, cá betta và cá koi. Năm ngoái, bà đã trở thành một trong 10 bác sĩ thú y đầu tiên nhận được chứng chỉ hành nghề về cá, một chứng nhận hoàn toàn mới.

Tiến sĩ Jessie Sanders chia sẻ: Ngay từ khi học học đại học, tôi đã bắt đầu làm tình nguyện tại một thủy cung, hy vọng được làm việc với cá voi. Nhưng thay vào đó, tôi thấy được phân công vào đội cá và tôi đã “phải lòng” những con cá có vây của mình.

Tôi thích cá. Tôi thích tìm hiểu cách chúng được tạo ra. Tôi thích tìm hiểu cách chúng tương tác với môi trường. Và vẫn còn rất nhiều điều mà chúng ta không biết về tất cả các hoạt động bên trong cơ thể nhỏ bé đó.

Tôi đã không làm gì ngoài nuôi cá cảnh trong 10 năm, và điều đó thật tuyệt vời và đầy thử thách. Tôi thích thử thách đặt mọi thứ trong môi trường dưới nước. Và số lượng tính cách mà bạn có được ở cá - chúng có rất nhiều nét kỳ quặc nhỏ. Một số trong số chúng cực kỳ thoải mái và tốt bụng, và một số thì hoàn toàn đáng sợ. 

Chúng tôi đã có một bệnh viện trong khoảng ba năm. Thật không may, một phòng tập thể dục 24 giờ đã chuyển đến và có chung bức tường với bệnh viện. Họ bật nhạc suốt ngày đêm. Cá có một cơ quan được gọi là đường bên (a lateral line) có thể thu các rung động - đó là cách chúng có thể cảm nhận được động vật ăn thịt, bơi theo đàn cùng nhau. Rõ ràng, việc nghe nhạc rock phát suốt cả đêm khiến chúng căng thẳng. Và chúng tôi đã phải đóng cửa bệnh viện sau khi phòng tập chuyển tới được 1 tháng. Hiện giờ, chúng tôi có một phòng khám lưu động. Khi nhận được cuộc gọi, tôi sẽ lái xe tới nhà “bệnh nhân”.

Cũng giống như bạn đưa mèo hoặc chó của mình đến bác sĩ thú y, chúng tôi sẽ thảo luận: Chuyện gì đã xảy ra? Chúng có ăn không? Có điều gì cụ thể mà bạn muốn tôi xem xét kỹ lưỡng không?

“Bệnh” phổ biến nhất mà chúng ta thấy ở cá thực ra là tình trạng chất lượng nước. Giống như không khí mà chúng ta hít thở, nước mà cá bơi vào rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của chúng. Nếu bạn chỉ hít thở ô nhiễm, bạn sẽ dễ mắc nhiều bệnh hơn. Vì vậy, chúng ta kiểm tra chất lượng nước; nếu nó ô nhiễm, cá đã bị căng thẳng. Tôi không muốn động tay ngay vào chúng vì điều đó có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.

Sau đó, bạn phải bắt cá. Tôi có một loạt các loại lưới khác nhau. Những chiếc lưới vuông nhỏ xinh cho bể cá. Tôi thường dùng một chiếc ở mỗi bên của con cá và kẹp chúng lại với nhau. Trong những ao lớn hơn, tôi dùng lưới kéo. Tôi có những ao lớn đến mức tôi phải dùng hai chiếc lưới và lội dưới nước. Đó là một trong những điều bạn phải luyện tập. Không ai giỏi khi mới bắt đầu.

Sau khi bắt được cá, tôi chuyển chúng sẽ vào bồn kiểm tra. Tôi thường có một bồn nước lấy từ bể hoặc ao nuôi. Nước đã được trộn sẵn với một số thuốc an thần. Đối với hầu hết các lần kiểm tra sức khỏe của tôi, tôi thích cá được gây mê nhẹ. Điều đó ít gây căng thẳng cho chúng. Cố gắng kiềm chế một con cá ướt và trơn thực sự không có lợi cho cả hai chúng ta. Chúng ta chỉ cần chúng nằm yên để tôi có thể khám bệnh. Và khi chúng đã được gây mê, tôi có thể quan sát thực sự kỹ toàn bộ cơ thể của chúng.

Thông thường chúng tôi sẽ làm sinh thiết chất nhầy da và mang. Sinh thiết chất nhầy da chủ yếu chỉ để tìm ký sinh trùng, có thể gây kích ứng cá và khiến chúng lờ đờ. Sinh thiết mang quan trọng hơn vì nó có thể cho chúng ta biết hệ hô hấp của chúng đang hoạt động như thế nào. Nó cung cấp cho chúng tôi bằng chứng để chẩn đoán.

Khi cần thiết, chúng tôi sẽ làm thêm các xét nghiệm khác như siêu âm, X-quang, tất nhiên khi cá đang ngủ. Tôi đã từng tới khám cho bể cá koi của một gia đình. Một con cá trong bể không thể bơi cùng những con cá khác, cứ chìm dưới đáy nên chúng tôi phải chụp X-quang.

Rối loạn độ nổi là khi một con cá có thể bơi nhưng không thể chìm xuống đáy hoặc nổi lên mặt nước. Đối với những con cá bị rối loạn độ nổi, điều rất quan trọng là chúng ta có thể đánh giá cấu trúc bên trong của chúng, cụ thể là bong bóng - một túi khí nhỏ giúp chúng nổi.

Nó cũng có thể liên quan đến chế độ ăn uống. Điều này rất phổ biến trong các ao nuôi cá koi - nơi bạn có thể nhìn thấy hàng chục con cá nổi lên khi ăn. Nếu có nhiều sự cạnh tranh và thức ăn hạn chế trong thời gian cho ăn, thì thật điên rồ. Tất cả chúng chỉ ăn, ăn, ăn; chúng hút quá nhiều không khí. Rõ ràng cá koi là cá ăn đáy tự nhiên, nhưng con người đã dạy chúng cách kiếm ăn bằng bất cứ giá nào, như nổi lên mặt nước trong giờ ăn. Chuyện này có thể khắc phục bằng cách rải thức ăn ra nhiều hơn một chút hoặc cho ăn chế độ ăn chìm.

Đối với phẫu thuật cá, có nhiều cấp độ khác nhau. Tôi thực hiện rất nhiều ca cắt bỏ nhãn cầu. Ở cá, việc này rất dễ; chúng không có mí mắt hoặc không cần thẩm mỹ. Tôi đã thực hiện một ca cho một con cá vàng nhỏ bị áp xe ở mắt. Con cá trông vô cùng khốn khổ. Chúng tôi đã có thể lấy nó ra, và ngày hôm sau, chủ của nó nói rằng, "Nó đã bình thường trở lại. Nó ăn, nó bơi tung tăng khắp nơi."

Chúng tôi thấy ung thư buồng trứng rất phổ biến ở cá koi. Nếu phát hiện sớm, chúng tôi có thể phẫu thuật để cắt bỏ. Chúng tôi sử dụng liều thuốc an thần cao hơn. Chúng tôi có máng chuyên dụng để cá ngồi thẳng. Chúng được đặt trên một hồ chứa nhỏ có chứa thuốc gây mê. Có một máy bơm nước hồ cá vào miệng cá để nước đi qua mang cá, chạy xuống bên hông cơ thể rồi quay trở lại hồ chứa.

Thách thức lớn nhất là công chúng thậm chí còn không biết đến sự tồn tại của các bác sĩ thú y về cá. Ngay cả trong chính nghề của chúng tôi, chúng tôi cũng bị chế giễu. Cá cũng không được tôn trọng. Kiểu như, "Tại sao bạn lại lãng phí thời gian của mình? Nó chỉ là một con cá thôi mà." Nhưng đối với chúng tôi, cá không chỉ là một con cá. Nó là một loài động vật thực sự sống và thở cần được chăm sóc và tôn trọng. Rất nhiều loài cá được đưa vào nhà để nuôi và bị sự đối xử rất tệ. Chúng tôi không muốn như vậy.