7 loại thuốc không nên uống cùng sữa

Uống thuốc cùng sữa có thể làm chậm hấp thu và làm giảm hiệu quả của thuốc

1. Thuốc kháng sinh nhóm tetracycline

Tetracycline là một trong những loại thuốc bị ảnh hưởng mạnh nhất bởi sữa. Khi uống cùng sữa, calci trong sữa sẽ liên kết với thuốc trong dạ dày, khiến cơ thể hấp thu kém đi. Ở các loại tetracycline cũ, khả năng hấp thụ có thể giảm tới 50–90%, làm thuốc gần như mất tác dụng. Ngay cả doxycycline được cho là dẫn dẫn xuất cải tiến hơn cũng có thể giảm hấp thu 30–40% nếu dùng chung với sữa, từ đó làm giảm hiệu quả điều trị một số nhiễm trùng.

Để khắc phục, bạn nên uống tetracycline khi bụng đói và tách biệt với sữa ít nhất 1 giờ trước hoặc 2 giờ sau khi dùng sữa, đồ uống hay thực phẩm bổ sung calci.

2. Kháng sinh nhóm fluoroquinolone

Fluoroquinolone (như ciprofloxacin, norfloxacin) cũng tương tác mạnh với sữa. Các nghiên cứu cho thấy, khi uống cùng sữa, ciprofloxacin có thể giảm hấp thu từ 1/3 đến 1/2, còn norfloxacin giảm khoảng 50%. Nguyên nhân không chỉ do calci mà còn bởi protein casein trong sữa gắn với thuốc, ngăn cản chúng đi vào máu.

Giải pháp tốt nhất là uống fluoroquinolone khi bụng đói, ít nhất 2 giờ trước hoặc 6 giờ sau khi dùng sữa và các chế phẩm khoáng chất. Nếu phải uống cùng bữa ăn, nên chọn bữa ăn ít sữa hoặc tránh hoàn toàn các thực phẩm giàu calci.

3. Thuốc tuyến giáp (levothyroxine)

Levothyroxine (thuốc điều trị suy giáp) cũng không nên dùng cùng sữa. Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Tuyến giáp (Thyroid -2018) cho thấy, uống levothyroxine với sữa làm giảm đáng kể lượng thuốc được hấp thu so với uống khi bụng đói.

Do đó, nên uống levothyroxine vào buổi sáng, khi bụng rỗng, khoảng 30–60 phút trước bữa sáng. Người bệnh cũng cần lưu ý tránh dùng chung với sữa hoặc thuốc bổ sung calci trong vòng 4 giờ sau đó. Đây là nguyên tắc quan trọng để đảm bảo thuốc phát huy hiệu quả ổn định.

4. Thuốc điều trị loãng xương (bisphosphonates)

Bisphosphonates (alendronate, risedronate, ibandronate, etidronate) vốn có khả năng hấp thu rất thấp, dưới 1%. Nếu uống cùng sữa hay thực phẩm giàu calci, lượng thuốc đi vào máu gần như bị chặn lại, dẫn đến hiệu quả điều trị giảm rõ rệt.

Chính vì vậy, các bác sĩ luôn dặn bệnh nhân uống bisphosphonate với nước lọc, khi bụng đói, và đợi ít nhất 30 phút (lý tưởng nhất là 2 giờ) trước khi ăn hoặc uống sữa. Chỉ như vậy thuốc mới đạt được tác dụng tối đa trong việc củng cố sức khoẻ xương.

5. Viên bổ sung sắt

Sữa có thể cản trở hấp thu sắt do calci “cạnh tranh” với sắt tại ruột non. Ở người trưởng thành khỏe mạnh, tác động này thường không quá nghiêm trọng, nhưng với trẻ em, thanh thiếu niên hoặc phụ nữ thiếu máu thiếu sắt, hậu quả có thể rõ rệt hơn.

Để tối ưu, viên sắt nên uống khi bụng đói, kèm theo nước hoặc nước ép giàu vitamin C để tăng khả năng hấp thu. Nếu cần uống cùng bữa ăn, hãy tránh các thực phẩm từ sữa và ưu tiên ăn kèm thịt hoặc rau củ giàu vitamin C để bù lại tác động ức chế của calci.

6. Thuốc điều trị HIV (thuốc ức chế integrase)

Một số thuốc kháng HIV, đặc biệt là nhóm ức chế integrase như dolutegravir, bictegravir, elvitegravir, có thể bị calci trong sữa gắn kết, làm giảm hấp thu và giảm hiệu quả kháng virus. Điều này có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu duy trì lâu dài.

Hướng dẫn y khoa khuyến nghị uống những thuốc này ít nhất 2 giờ trước hoặc 6 giờ sau khi dùng sữa hay chất bổ sung chứa calci, sắt. Một số trường hợp thuốc có thể dùng cùng thức ăn, nhưng vẫn cần tránh bữa ăn giàu sữa. Việc trao đổi kỹ với bác sĩ điều trị HIV là rất quan trọng để đảm bảo thuốc đạt hiệu quả tối đa.

7. Penicillamine

Penicillamine (thuốc điều trị bệnh Wilson) và một số rối loạn khớp cũng bị giảm hấp thu mạnh khi dùng chung với sữa. Hiệp hội Nghiên cứu Gan (Mỹ) khuyến cáo uống penicillamine khi bụng đói, ít nhất 1 giờ trước hoặc 2 giờ sau bữa ăn và tuyệt đối không dùng chung với sữa hay thực phẩm giàu calci.

Nếu lỡ uống một trong những loại thuốc trên cùng sữa, thường sẽ không gây tác dụng phụ tức thì. Tuy nhiên, về lâu dài, hiệu quả điều trị có thể giảm đi đáng kể. Vì vậy, cách an toàn nhất là luôn tách biệt việc uống thuốc và dùng sữa. Khi có thắc mắc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để được hướng dẫn chính xác, tránh làm giảm hiệu quả của thuốc.

 

Vai trò của ly sữa trong bữa ăn học đường

Đâu là loại sữa an toàn cho tim mạch?

Uống sữa không chứa lactose mỗi ngày có thực sự an toàn?

Nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn có lợi gì cho mẹ và bé?