Các hãng dược "chạy đua" ngăn chặn sự đột biến của biến thể Omicron

Các hãng dược đang "chạy đua" ngăn chặn sự gia tăng những biến thể phụ của Omicron.

Theo Reuters, Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) đã có động thái thúc đẩy vaccine "nhắm mục tiêu" vào biến thể Omicron sau cuộc họp với các cơ quan quản lý y tế toàn cầu. EMA thừa nhận vaccine COVID-19 hiện tại vẫn tiếp tục tốt trong việc chống nhập viện và tử vong nhưng hiệu quả phòng bệnh thì đã bị ảnh hưởng khi virus SARS-CoV-2 không ngừng phát triển.

Đó cũng là lời khuyến nghị của Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) vào đầu tháng 7. Một nghiên cứu từ hồi tháng 4 do FDA chủ trì cũng đã thừa nhận việc bảo vệ khỏi bệnh nặng tốt nhưng chống lây nhiễm thì kém của vaccine cơ bản.

Giám đốc Trung tâm Đánh giá và Nghiên cứu sinh học của FDA Peter Marks cho rằng mũi tăng cường thứ 2 (mũi 4) nên là mũi "chốt lại" liệu trình vaccine cơ bản, các mũi sau này nên là vaccine cải tiến hiệu quả hơn và không đòi hỏi tiêm nhắc quá thường xuyên. Theo nhiều nghiên cứu trên thế giới, bao gồm tại Việt Nam, vaccine hiện tại vẫn giúp kháng Omicron nhưng hiệu quả giảm đi rõ rệt sau 3-4 tháng tiêm mũi 3.

Trong khi đó, theo kết quả nghiên cứu của Đại học Columbia (Mỹ), biến thể BA.4 và BA.5 đều được cho là lây lan nhanh hơn các dòng phụ gây bệnh chủ đạo trong các làn sóng trước. Hai biến thể này có khả năng kháng thuốc cao hơn biến thể chủ đạo trước đây là BA.2.12.1, dẫn đến gia tăng số ca mắc mới, ngay cả với những người đã được tiêm đầy đủ vaccine. Nghiên cứu cho thấy, BA.4 và BA.5 mang những đột biến riêng, bao gồm những thay đổi trong protein gai của virus có thể điều chỉnh khả năng bám vào tế bào vật chủ và điều chỉnh một số phản ứng miễn dịch.

Theo Tiến sĩ Gregory Poland, chuyên gia vaccine tại bang Minnesota, tình trạng mọi người dần bỏ đeo khẩu trang và do dự trong việc tiêm mũi vaccine tăng cường là nguyên nhân dẫn đến sự tiến hóa của các biến thể phụ của Omicron.

Hiện nay, các hãng dược phẩm trên thế giới đang chạy đua nghiên cứu và sản xuất vaccine nhắm vào các biến thể mới này. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Mỹ khuyến nghị, dòng vaccine COVID-19 mới cần được điều chỉnh. Do đó, các loại vaccine COVID-19, phục vụ mũi tiêm thứ 4 ra mắt vào mùa Thu năm nay sẽ nhắm vào biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2 thay vì chủng gốc. 

Hãng dược phẩm Moderna cho biết, vaccine COVID-19 tăng cường hóa trị (thành phần để chống lại biến thể mới) của hãng đã tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ chống lại các biến thể phụ BA.4 và BA.5. Đây là "ứng cử viên" hàng đầu cho vaccine mũi thứ 4 vào mùa Thu tới, để ngăn ngừa một đợt dịch bệnh từ các biến thể phụ BA.4 và BA.5. Trong khi đó, hai loại vaccine cải tiến của BioNTech/Pfizer, được điều chỉnh phù hợp chống các dòng phụ BA.4 và BA.5 cũng đang cho kết quả nghiên cứu sơ bộ hết sức khả quan trong đợt tiêm mũi tăng cường thử nghiệm đối với hơn 1.200 người. Vaccine COVID-19 này có thể sẵn sàng ra mắt vào đầu tháng 10/2022, theo NBC News.

Sự gia tăng bất thường từ các biến thể phụ của Omicron: BA.5, BA.4, BA.2 

Biến thể phụ BA.5 của Omicron đã được ghi nhận ở nhiều quốc gia và được cho là nguyên nhân gây ra sự gia tăng trở lại trong số ca mắc COVID-19, sau biến thể BA.4. Các nhà nghiên cứu cho biết, sau biến thể phụ BA.2 từng gây ra sự gia tăng trong số ca mắc COVID-19 trên toàn cầu, đến lượt 2 “phiên bản” khác của biến thể Omicron được ghi nhận đó là BA.4 và BA.5. Được phát hiện lần đầu tiên tại Nam Phi vào tháng 4/2022 và có liên quan đến xu hướng gia tăng trở lại của các ca COVID-19 , BA.4 và BA.5 là những đột biến mới nhất của biến thể Omicron. Hai biến thể này đã được ghi nhận ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

BA.5 được cho là có nhiều đặc điểm tương đồng với biến thể BA.2 của Omicron. Tuy nhiên, phiên bản BA.5 cũng mang những đột biến riêng bao gồm những thay đổi giúp chúng điều chỉnh khả năng bám vào tế bào vật chủ (ví dụ tế bào đường hô hấp của người) và điều chỉnh một số phản ứng miễn dịch. Các nhà nghiên cứu cũng cho biết, một bản thông tin được báo cáo trước tháng 5/2022 chỉ ra rằng BA.5 có chung nguồn gốc với các chủng Omicron trước đó.

Trong khi đó, dòng phụ BA.2.75 của biến thể BA.2 Omicron đang "nổi" lên và được mệnh danh là "chủng siêu lây nhiễm" đang khiến giới khoa học lo ngại khi số ca nhiễm biến thể này không ngừng gia tăng ở 10 quốc gia, trong đó nhiều nhất ở Ấn Độ, cùng các nước như: Australia, Đức, Vương quốc Anh, Canada...BA.2.75 đang được được chú ý bởi khả năng lây lan nhanh chóng và có thể "né" hệ thống miễn dịch hình thành từ vaccine hoặc các kháng thể từ đợt mắc bệnh trước đó, khiến thế giới lo ngại về một làn sóng dịch COVID-19 mới.

 

Vì sao dòng phụ BA.2.75 của Omicron đang khiến giới khoa học lo lắng?

Ngày Dân số Thế giới (11/7): Thế giới sắp cán mốc 8 tỷ người

Theranostic - Niềm hy vọng cho những bệnh nhân ung thư di căn

Tiêu điểm Sức khỏe+ ngày 12/7/2022