Giải mã thủ phạm gây suy giảm trí nhớ

Một nghiên cứu thực hiện từ năm 2009 đến 2010 ở phường Phương Mai (quận Đống Đa), xã Thanh Xuân (huyện Sóc Sơn), Hà Nội cho kết quả: Trong số 966 người trên 60 tuổi tham gia khảo sát có đến 12,8% suy giảm trí tuệ do tai biến mạch máu não và đái tháo đường. Cứ sau 5 năm, tỷ lệ người bị suy giảm trí tuệ tăng 1,5 đến 2 lần.

Một nghiên cứu khác ở Italia, thực hiện năm 2009 cũng cho thấy 13,5% các cụ tuổi 80-84 gặp vấn đề về trí nhớ, 30,8% người trong độ tuổi 85-89 mắc tình trạng này, 52,8% cụ trên 94 tuổi bị suy giảm trí nhớ, 39,5% cụ trong độ tuổi 90-94 bị lẫn.

Suy giảm trí nhớ thường gặp ở người ngoài 60 tuổi khi cơ thể sản sinh ra nhiều gốc tự do. Gốc tự do làm xơ hóa các bao myelin và các đầu sợi trục tế bào thần kinh, khiến liên kết giữa các tế bào này với nhau bị giảm cả về số lượng và chất lượng, từ đó các chức năng não dần rối loạn và gây suy giảm trí nhớ. Hệ quả là người bệnh suy giảm khả năng nhận thức, ngôn ngữ, hành vi ứng xử… Về lâu dài, 10% trường hợp bị suy giảm trí nhớ có thể chuyển thành Alzheimer - bệnh sa sút trí tuệ phổ biến gây tử vong.

Nguy cơ suy giảm trí nhớ thường cao trội đối với người già bị tai biến mạch máu não ở một số vùng điều khiển trí nhớ như hệ viền, hồi hải mã, đồi thị, đặc biệt là vùng thái dương và não… Bệnh nhân bị đái tháo đường lâu ngày làm tổn thương mạch máu cũng có nguy cơ đãng trí.

Theo bác sỹ Nguyễn Thi Hùng, những người thường gặp stress hoặc lạm dụng rượu bia cũng có nguy cơ bị suy giảm trí nhớ. Báo cáo của Hiệp hội Alzheimer cho biết, có 42.325 người Anh trong độ tuổi từ 30 đến 65 bị sa sút trí tuệ khởi phát sớm (Young Onset Dementia - YOD), chiếm 5% tổng số người Anh mắc bệnh này. Khoảng 10% trường hợp liên quan đến rượu và 12% do gia đình có tiền sử bệnh. Tại Mỹ, con số người trẻ mắc bệnh khoảng 200.000, chiếm tỷ lệ 4-10% trường hợp mất trí nhớ ở nước này. Việt Nam, chưa có thống kê chính xác về tỷ lệ người trẻ hay quên, song ước tính 20-30% người mắc bệnh suy giảm trí nhớ trong độ tuổi dưới 35.

Bác sỹ Hùng lý giải, stress kéo dài cùng với thói quen sử dụng bia rượu, ngủ không đủ giấc… khiến cơ thể tăng cường sản sinh các gốc tự do gây hại cho tế nào não. Duy trì những thói quen xấu này thường xuyên, người trẻ dễ bị suy giảm trí nhớ và mắc các chứng bệnh sa sút trí tuệ nguy hiểm khi về già.