Hướng đến mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân

Bà Vũ Nữ Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế phát biểu tại Hội thảo Đổi mới Sáng tạo Y tế Việt Nam - Thụy Điển - Ảnh: Hiệp Nguyễn/Sức khỏe+

Nội dung bà đưa ra tập trung vào việc mở rộng quyền lợi, xây dựng lộ trình tài chính phù hợp và tăng cường vai trò của y tế cơ sở.

Thực trạng hiện nay

Theo số liệu năm 2024, tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt 94,29%. Quỹ BHYT cùng năm chi gần 140.000 tỷ đồng cho hơn 183 triệu lượt khám chữa bệnh. Trong tổng chi này, người dân tự thanh toán hơn 40% chi phí.

Mức đóng BHYT hiện bằng 4,5% lương cơ sở. Tỷ lệ chi trả trực tiếp còn cao, trong khi y tế cơ sở chưa cung cấp đầy đủ dịch vụ chăm sóc ban đầu và khám sàng lọc. Các số liệu này là căn cứ để cơ quan chuyên môn nghiên cứu điều chỉnh chính sách, nhằm giảm gánh nặng chi phí y tế cho hộ gia đình trong thời gian tới.

Lộ trình tài chính: Điều chỉnh theo từng giai đoạn

Từ thực trạng này, Bộ Y tế xây dựng lộ trình miễn viện phí toàn dân gắn với việc tăng mức đóng BHYT theo từng giai đoạn.

Giai đoạn 2026-2027

Trong giai đoạn 2026-2027, người dân được được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc tối thiểu một lần mỗi năm. Nhóm cận nghèo và người từ 75 tuổi đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sẽ được quỹ BHYT thanh toán 100% chi phí khám chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi. Từ năm 2027, mức đóng BHYT dự kiến điều chỉnh lên 5,1%.

Giai đoạn 2028-2030

Bước sang giai đoạn 2028-2030, mục tiêu đặt ra là giảm tỷ lệ chi trả trực tiếp của người dân xuống dưới 30%. Đồng thời, thí điểm sàng lọc 2-3 bệnh có chi phí hiệu quả. Mức đóng BHYT dự kiến tăng lên 5,4% từ năm 2030, song song với việc triển khai thí điểm BHYT bổ sung và mở rộng, đa dạng hóa các gói dịch vụ.

Giai đoạn sau 2030

Từ sau năm 2030, Bộ Y tế đề xuất tiến tới bao phủ BHYT toàn dân, mở rộng sàng lọc từ 3-5 bệnh ưu tiên và thực hiện miễn viện phí trong phạm vi gói dịch vụ cơ bản. Mức đóng BHYT dự kiến tăng lên 6% từ năm 2032. Cùng với đó, hệ thống y tế cơ sở và phương thức thanh toán BHYT sẽ được hoàn thiện theo hướng hiện đại, đa tầng và đa gói quyền lợi.

Theo bà Nữ Anh, việc điều chỉnh mức đóng cần đi cùng các chính sách hỗ trợ phù hợp để bảo đảm các nhóm yếu thế vẫn duy trì khả năng tham gia.

5 nhóm giải pháp để triển khai lộ trình

Theo bà Nữ Anh, để tiến tới bao phủ BHYT toàn dân và giảm chi trả trực tiếp của người dân, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, tập trung vào mở rộng bao phủ, củng cố y tế cơ sở và đổi mới cơ chế tài chính.

Thứ nhất, tiếp tục tăng tỷ lệ bao phủ BHYT, hướng tới BHYT toàn dân. Theo bà, các mục tiêu về bao phủ BHYT cần được xây dựng phù hợp theo từng giai đoạn, gắn với điều kiện kinh tế - xã hội. Trọng tâm là nhóm lao động khu vực kinh tế phi chính thức - nhóm chưa tham gia BHYT ổn định do thu nhập không ổn định và khó tiếp cận chính sách.

Thứ hai, tăng mức đóng BHYT đi kèm với tăng hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cho nhóm dễ bị tổn thương. Bà Nữ Anh cho rằng, việc điều chỉnh mức đóng là cần thiết để mở rộng quyền lợi, song phải song hành với các chính sách hỗ trợ ngân sách cho người nghèo, cận nghèo, người yếu thế. Cách làm này nhằm bảo đảm công bằng và duy trì khả năng tham gia BHYT của các nhóm thu nhập thấp.

Thứ ba, tăng cường chăm sóc sức khỏe ban đầu và củng cố y tế tuyến cơ sở. Theo bà, y tế cơ sở giữ vai trò then chốt trong quản lý sức khỏe ban đầu, khám định kỳ và sàng lọc bệnh. Việc nâng cao năng lực tuyến cơ sở sẽ giúp người dân tiếp cận dịch vụ sớm hơn, giảm tình trạng điều trị muộn và giảm áp lực cho bệnh viện tuyến trên.

Cùng với đó, bà đề xuất đa dạng hóa các nhà cung cấp dịch vụ BHYT, không chỉ giới hạn ở bệnh viện mà có thể mở rộng một số dịch vụ phù hợp tới nhà thuốc và các cơ sở đủ điều kiện theo quy định.

Thứ tư, nâng cao hiệu quả sử dụng quỹ BHYT thông qua đổi mới mua sắm và ứng dụng công nghệ. Bà Nữ Anh nhấn mạnh, vai trò của đánh giá công nghệ y tế, tức là xem xét hiệu quả - chi phí của thuốc, kỹ thuật và dịch vụ y tế trước khi đưa vào danh mục chi trả. Bên cạnh đó, telemedicine (khám chữa bệnh từ xa) được xác định là công cụ hỗ trợ quan trọng, cho phép tư vấn, theo dõi sức khỏe từ xa, giúp người dân tiếp cận dịch vụ thuận lợi hơn và giảm chi phí đi lại, đặc biệt tại khu vực nông thôn, miền núi.

Thứ năm, đổi mới cơ chế tài chính trong y tế. Theo bà, cần tiếp tục điều chỉnh giá dịch vụ y tế phù hợp thực tế chi phí và chất lượng dịch vụ; đồng thời đổi mới phương thức thanh toán cho các cơ sở cung cấp dịch vụ, hướng tới sử dụng quỹ BHYT hiệu quả hơn.

Một nội dung khác được bà đề cập là thí điểm liên kết giữa BHYT và bảo hiểm sức khỏe tư nhân. Theo đó, BHYT tiếp tục đóng vai trò là gói bảo hiểm cơ bản, trong khi bảo hiểm tư nhân có thể bổ sung thêm quyền lợi cho người tham gia có nhu cầu cao hơn.

Việc mở rộng quyền lợi và tăng cường năng lực y tế cơ sở được kỳ vọng giúp người dân tiếp cận dịch vụ từ sớm và toàn diện hơn. Cùng với lộ trình tài chính rõ ràng theo từng giai đoạn, hệ thống BHYT có hướng phát triển ổn định, đồng thời tiếp tục tiến gần hơn mục tiêu bao phủ toàn dân.

 

Bộ Y tế lan tỏa mạnh mẽ tư duy phòng bệnh từ sớm bằng tiêm chủng

Việt Nam - Thụy Điển: Thúc đẩy đổi mới sáng tạo y tế

Bộ Y tế: Đẩy mạnh ứng dụng AI chống hàng giả trong lĩnh vực y tế

Chính thức: Khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí mỗi năm 1 lần