Khám phá Vân Sơn - “Nóc nhà xứ Mường”

Xã Vân Sơn, tỉnh Phú Thọ - điểm du lịch hấp dẫn phía Bắc nước ta

Từ quốc lộ 6, qua địa phận xã Mường Bi khoảng 10km, hành trình vào Vân Sơn mở ra bằng cung đường ngoằn ngoèo - nơi con đường độc đạo uốn lượn giữa núi rừng, dẫn du khách đi qua thác nước, rừng cây, ruộng bậc thang và các thung lũng rau su su trải dài.

Vân Sơn được hình thành từ 3 xã Quyết Chiến, Vân Sơn (cũ) và Ngổ Luông. Khu vực này được mệnh danh là “Nóc nhà xứ Mường” bởi độ cao gần 1000m, đồng thời mang tên gọi “Thung Mây” nhờ hiện tượng mây vờn quanh năm.

Không chỉ vậy, nơi đây còn được ví như “thung lũng trường thọ” bởi khí hậu trong lành, rừng che phủ rộng lớn và nếp sống thuận tự nhiên của đồng bào Mường - lối sinh hoạt gắn bó với môi trường rừng núi, ăn uống đơn giản từ nguồn thực phẩm bản địa, lao động đều đặn. Nhờ đó, Vân Sơn có nhiều cụ già sống đến trăm tuổi.

Đặc biệt, bản sắc dân tộc Mường ở Vân Sơn hiện diện rõ trong trong phong tục, tập quán, tín ngưỡng, ngôn ngữ, ẩm thực, trang phục, lễ hội, tri thức dân gian… Nhiều giá trị nghệ thuật, văn hóa đặc sắc của người Mường như dân ca, nghệ thuật chiêng, mo, sử thi “Đẻ đất - Đẻ nước”... đến nay vẫn còn và được đánh giá cao trong kho tàng văn hóa các dân tộc Việt Nam. 

Các địa điểm nổi bật

Từ những giá trị văn hóa và cảnh sắc đặc trưng, hành trình khám phá Vân Sơn trở nên trọn vẹn hơn khi du khách bước vào chuỗi trải nghiệm mang đậm hơi thở bản địa.

Phiên chợ Bò là điểm dừng chân đầu tiên. Chợ họp vào sáng thứ Ba và Chủ nhật, nơi bà con mang theo măng trúc, rau rừng, tỏi tía, quýt cổ và nhiều sản vật vùng cao. Đặc biệt, chợ có khu bán trâu bò luôn tấp nập, tạo nên nhịp điệu riêng của cộng đồng Mường. Du khách đến đây không chỉ mua bán, mà còn hòa vào không khí giao lưu, cảm nhận nhịp sống rộn ràng của bản làng.

Từ chợ phiên, hành trình tiếp tục đến những đồi quýt cổ Nam Sơn - loài cây đã gắn bó với nơi đây từ trước năm 1950. Quýt có vỏ mỏng, múi dày, hương thơm đặc trưng và vị ngọt thanh, trở thành cây trồng chủ lực mang lại sinh kế cho người dân. Mùa quýt chín, những sườn đồi vàng rực, tạo nên bức tranh sinh động, và là điểm dừng chân hấp dẫn đối với du khách yêu thích trải nghiệm bản địa.

Đi sâu vào rừng, động Nam Sơn (động Tớn) mở ra một thế giới hoàn toàn khác. Được xếp hạng di tích quốc gia năm 2008, động sở hữu hệ thống khối đá hình thành khoảng 250 triệu năm. Cửa động nhỏ chỉ vừa một người cúi mình, nhưng bên trong là không gian 3 ngăn rộng lớn, trong đó ngăn giữa có hồ nước trong vắt, sâu 2-7m. Đây là điểm khám phá được du khách ưa mạo hiểm đặc biệt yêu thích. Ngoài động Tớn, Vân Sơn còn có thác Trăng, thác Thung, hang Núi Kiến và quần thể 11 cây nghiến cổ ở xóm Bo Trẳm - những điểm khám phá lý tưởng giữa thiên nhiên nguyên sơ.

Song song với khám phá, du lịch cộng đồng tại Vân Sơn cũng mang lại nhiều trải nghiệm gần gũi. Nhiều nhà sàn được cải tạo thành homestay khang trang. Tại đây, du khách được thưởng thức ẩm thực dân tộc Mường đặc trưng, tham gia sinh hoạt bản địa và cảm nhận nhịp sống chậm rãi của vùng cao.

Bên cạnh đó, nhiều sản phẩm du lịch mới đang được khai thác, mang đến cho du khách những trải nghiệm gần gũi với thiên nhiên. Hoạt động phổ biến nhất là lên núi săn mây, nơi du khách vừa ngắm biển mây trôi bồng bềnh, vừa tận hưởng không khí trong lành, dễ dàng ghi lại những khoảnh khắc hư ảo đặc trưng của “Thung Mây”. Bên cạnh đó, ao Mó với làn nước đầy quanh năm và cảnh quan núi rừng bao bọc là điểm thư giãn lý tưởng, phù hợp cho những ai muốn tìm sự tĩnh lặng giữa đại ngàn.

Một trải nghiệm khác được nhiều người yêu thích là trekking (hoạt động đi bộ đường dài khám phá thiên nhiên hoang dã) lên đồi U Bò, điểm cắm trại tự nhiên nằm trên đỉnh đồi thoáng rộng. Từ đây, du khách có thể phóng tầm mắt ngắm toàn cảnh bản làng, ruộng lúa và những dãy núi nối tiếp nhau. Đồi U Bò cũng là nơi nhiều đoàn chọn làm điểm dừng chân trong hành trình trekking, với các hoạt động như: tổ chức dã ngoại, đốt lửa trại hoặc cắm trại qua đêm, mang đến cảm giác hòa mình hoàn toàn vào thiên nhiên vùng cao.

Từ cảnh sắc, khí hậu đến văn hóa, Vân Sơn mang trọn vẻ đẹp của một vùng đất nguyên sơ nhưng giàu bản sắc. Với lợi thế tự nhiên và hệ sinh thái trải nghiệm đa dạng, “Nóc nhà xứ Mường” đang trở thành điểm đến nổi bật trên bản đồ du lịch phía Bắc, hứa hẹn để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng những người yêu khám phá.

 

Về “Làng du lịch tốt nhất thế giới”: Lô Lô Chải

Du lịch chữa lành ở Mexico

7 điểm đến yêu thích của một phóng viên du lịch chuyên nghiệp

Du lịch y tế: Hướng đi chiến lược để Việt Nam bứt phá