Khói thuốc lá - mối nguy trong không gian sống

Khói thuốc lá ảnh hưởng trực tiếp đến không gian sống - Ảnh minh họa

Khói thuốc lá thụ động là gì?

Khói thuốc lá thụ động còn được gọi là khói thuốc lá trong môi trường (environmental tobacco smoke), bao gồm cả phần khói mà người hút thuốc thở ra (gọi là khói chính, mainstream smoke) và phần khói bốc trực tiếp từ đầu điếu thuốc, điếu xì gà hoặc tẩu đang cháy (gọi là khói phụ, sidestream smoke).

Khói phụ được xem là dạng nguy hiểm nhất của khói thuốc lá thụ động, vì chứa nồng độ các hợp chất độc hại cao nhất.

Trong khói thuốc lá thụ động có tới khoảng 7.000 loại hóa chất khác nhau, trong đó có hàng trăm chất độc hại, có thể kể đến như hydrogen cyanide (xianua hydro), carbon monoxide (khí CO gây ngạt) hay ammonia (amoniac).

Ít nhất 69 chất trong khói thuốc lá thụ động đã được Viện Ung thư Quốc gia Mỹ xác định là tác nhân gây ung thư. Trong đó có arsenic (thạch tín), benzene (benzen) và Polonium 210 (một nguyên tố hóa học có tính phóng xạ).

Hệ lụy đối với sức khỏe

Tác động khi hít phải khói thuốc lá thụ động rất nặng nề. Mỗi năm, khói thuốc lá thụ động gây ra hơn 3.000 ca tử vong do ung thư phổi và hơn 46.000 ca tử vong do bệnh tim ở người trưởng thành tại Mỹ. Ước tính, có tới 300.000 trẻ em dưới 18 tháng tuổi ở Mỹ mỗi năm mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới như viêm phế quản, viêm phổi do tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động.

Khói thuốc lá thụ động còn được ghi nhận có liên quan tới bệnh bạch cầu ở trẻ em (leukemia) và nhiều loại ung thư khác, trong đó có ung thư thanh quản, ung thư họng, ung thư não, ung thư bàng quang, trực tràng, dạ dày. Đồng thời, nó là nguyên nhân gây viêm phế quản, viêm phổi ở trẻ em.

Với người bị hen, khói thuốc lá thụ động có thể kích hoạt cơn hen cấp và làm triệu chứng hen trở nên nặng hơn, đặc biệt ở trẻ em. Một nghiên cứu công bố năm 2013 của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho thấy, ngay cả khi tiếp xúc ở mức rất thấp, khói thuốc lá thụ động vẫn liên quan tới việc trẻ phải nghỉ học, đi khám bệnh nhiều hơn và bị hạn chế hoạt động do khò khè, khó thở.

Không có mức độ “an toàn” với khói thuốc lá thụ động

Các hạt khói thuốc lá thụ động có thể lơ lửng trong không khí trong nhà tới 4 giờ sau khi điếu thuốc được hút xong, theo thông tin từ hệ thống y tế Cleveland Clinic (Mỹ).

Nghiên cứu tại Đại học Cornell (Mỹ) cho thấy, ngay cả ở mức phơi nhiễm thấp nhất (có thể đo lường được), khói thuốc lá thụ động cũng gây tổn thương di truyền cho các tế bào lót đường thở trong hệ hô hấp. Những tổn thương này về lâu dài dẫn tới bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và ung thư phế quản phổi (một dạng ung thư phổi bắt nguồn từ biểu mô phế quản).

Tổng Y sĩ Mỹ và Hiệp hội Ung thư Mỹ đều khẳng định: không tồn tại ngưỡng phơi nhiễm khói thuốc lá thụ động an toàn. Nói cách khác, hít phải một lượng rất nhỏ khói thuốc lá thụ động cũng tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe.

Làm gì để giảm tác hại của khói thuốc lá thụ động?

Các nghiên cứu cho thấy, máy lọc không khí sử dụng màng lọc HEPA (màng lọc không khí hiệu suất cao) có thể giúp giảm tần suất và mức độ nặng của triệu chứng hen do khói thuốc lá thụ động. Trong những trường hợp khó loại bỏ hoàn toàn việc hút thuốc trong nhà, chuyên gia khuyến nghị sử dụng máy lọc không khí hiệu suất cao để hỗ trợ làm sạch không khí, bao gồm cả khí độc và bụi mịn.

Tuy vậy, biện pháp hiệu quả nhất để loại bỏ hoàn toàn nguy cơ từ khói thuốc lá thụ động vẫn là: chấm dứt việc hút thuốc trong nhà.

Hiệp hội Phổi Mỹ đưa ra khuyến cáo rõ ràng: mỗi gia đình nên xây dựng quy định không hút thuốc trong nhà, và tuyệt đối không cho phép bất kỳ ai hút thuốc trong không gian kín của gia đình - ở bất kỳ thời điểm nào. Điều này không chỉ bảo vệ sức khỏe của trẻ em và người già, mà còn giảm nguy cơ bệnh tim, ung thư và nhiều bệnh hô hấp mạn tính cho tất cả thành viên trong nhà.

 

Nguy cơ ô nhiễm trong gian bếp

Nguồn ô nhiễm “nằm vùng” trong không gian sống

Ô nhiễm không khí ảnh hưởng thế nào đến não bộ?

WHO cảnh báo khẩn về siro ho nhiễm độc ở Ấn Độ