Chăm lo răng miệng ngừa ung thư

Ung thư miệng hay ung thư khoang miệng là loại u ác tính có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trong khoang miệng như lợi, lưỡi, môi, má, vòm miệng, sàn miệng. Thống kê trên thế giới cho thấy ung thư miệng là một trong sáu loại ung thư thường gặp nhất. Càng ngày, người ta thấy tỷ lệ ung thư miệng trong cộng đồng càng tăng dần lên, đặc biệt với người trẻ. Ở châu Á, đặc biệt là Ấn Độ, ung thư miệng chiếm đến 40% số bệnh nhân ung thư. Trên thế giới, hàng năm, người ta ước tính có khoảng 500.000 trường hợp mắc ung thư mới và có khoảng 1,5 triệu người đang sống chung với bệnh ung thư miệng.

Rượu và thuốc lá đã được chứng minh là nguyên nhân chính gây nên ung thư khoang miệng

Nguyên nhân do đâu?

Nguyên nhân chính gây ung thư miệng đến nay chưa rõ, nhưng chắc chắn người ta đã xác định được các yếu tố nguy cơ cao gây ung thư miệng đó là: Sử dụng thuốc lá ở các dạng khác nhau (có kèm theo hoặc không kèm theo uống rượu) như hút thuốc lá, thuốc lào, tẩu thuốc, nhai trầu thuốc. Những người dùng thuốc lá có kèm uống rượu thì nguy cơ bị mắc bệnh cao hơn. Những yếu tố gây ung thư khoang miệng khác nữa là nghiện rượu nặng, nhiễm virus HPV (Human Papiloma Virus), Các tổn thương tiền ung thư khác của khoang miệng như bạch sản, hồng sản, viêm nấm candida quá sản mạn tính, các vết loét do sang chấn liên tục kéo dài...

Không giống các bộ phận khác của cơ thể, ung thư miệng thường xuất hiện với những triệu chứng sớm mà bệnh nhân cảm nhận được khi ăn uống, nuốt, nói ngay cả khi tổn thương còn rất nhỏ và có thể tự mình phát hiện những dấu hiệu lạ này. Ở thời kỳ này việc chẩn đoán xác định rất dễ dàng bằng cách cắt tổn thương nghi ngờ làm mô bệnh học dưới tác dụng gây tê tại chỗ.

Có nhiều dạng ung thư khoang miệng với những biểu hiện khác nhau. Vết loét lâu liền cỡ một hạt gạo không đau, mầu trắng hoặc đỏ là những dấu hiệu đầu tiên để nhận biết ung thư khoang miệng. Một vết loét không đau ở bờ lưỡi, dày lên một lớp trắng... là biểu hiện ung thư lưỡi ở người hút thuốc lá. Một hạt nhỏ không đau ở môi hoặc khóe môi là biểu hiện cả ung thư môi... Bệnh nặng thêm thì nhai đau, nuốt vướng, nói khó, đau răng, nhức tai...

Khám răng miệng định kỳ mỗi 6 tháng để phát hiện sớm những bất thường

Ngoài ra, ung thư miệng có thể có các biểu hiện như: Loét bờ gồ, có hoại tử trung tâm vết loét; Các ổ loét ở các đường nứt sâu trên lưỡi; Các loét nham nhở ở niêm mạc miệng, dễ chảy máu khi đụng chạm nhẹ; Các mảng cứng ở miệng; Các quá sản lợi khu trú ở một răng hay một nhóm răng.

Để giúp thầy thuốc chẩn đoán sớm ung thư miệng, khi có các dấu hiệu sau đây, người bệnh cần đến khám các cơ sở chuyên khoa phẫu thuật miệng hàm mặt:

- Bất cứ vết loét nào tồn tại trong miệng trên 2 tuần;
- Bất cứ chảy máu nào trong miệng không giải thích được;
- Sờ thấy bất cứ mảng cứng nào trong miệng;
- Bất cứ mảng trắng nào trong miệng;
- Bất cứ mảng đỏ hay đỏ trắng nào trong miệng;
- Hàm giả đang sử dụng bình thường tự nhiên không đeo được hoặc lắp không khít;
- Đau, khó vận động lưỡi;
- Đau xương hàm;
- Đau khi nuốt;
- Đau khi ăn nhai;
- Đau họng.

Ðiều trị như thế nào?

Sau quá trình điều trị, bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ. Trong năm đầu, bệnh nhân cần được khám lại mỗi tháng 1 lần; Năm thứ 2 cần khám lại 2 tháng một lần; Các năm sau khám lại sau mỗi 6 tháng. Mục đích của việc khám định kỳ là để điều trị các vấn đề răng miệng như sâu răng, bệnh quanh răng, cải thiện chất lượng cuộc sống và đặc biệt để phát hiện xử trí tái phát hoặc các ổ ung thư mới nếu có.
Chăm sóc răng miệng để phòng bệnh
Theo GS.TS Nguyễn Chấn Hùng, việc hút thuốc lá + uống rượu làm tăng gấp đôi nguy cơ ung thư so với những người không hút thuốc, uống rượu. Những người vệ sinh răng miệng kém cũng làm tăng nguy cơ bệnh.

Vệ sinh răng miệng từ nhỏ để tránh các yếu tố nguy cơ

Để phòng ngừa ung thư miệng cần loại trừ những yếu tố nguy cơ này khỏi cuộc sống. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm: