Các loại thuốc điều trị đái tháo đường hiệu quả

Đâu là các loại thuốc được đánh giá cao trong điều trị đái tháo đường?

Hầu như tất cả người bệnh đái tháo đường đều sẽ phải sử dụng một hoặc nhiều loại thuốc điều trị nhất định. Tuy nhiên, với nhiều loại thuốc có trên thị trường, người bệnh (đôi khi là cả các bác sỹ) có thể gặp khó khăn trong việc lựa chọn ra loại thuốc điều trị tốt, phù hợp nhất.

Bài viết dưới đây sẽ phân tích các nhóm thuốc điều trị đái tháo đường phổ biến giúp bạn kiểm soát đường huyết, kiểm soát triệu chứng và phòng ngừa biến chứng:

Biguanide (Metformin)

Metformin thường là loại thuốc uống đầu tiên được kê cho những người mới được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường. Cơ chế tác dụng của Metformin là giảm kháng insulin - tức là giúp cơ thể sử dụng insulin để chuyển hóa đường hiệu quả hơn. Loại thuốc này có ưu điểm là không khiến đường huyết hạ quá thấp, không gây tăng cân nên phù hợp cho người đái tháo đường bị béo phì.

Metformin có thể gây ra các tác dụng phụ như đầy bụng, chán ăn, buồn nôn hoặc tiêu chảy. Đa phần các tác dụng phụ này sẽ giảm dần theo thời gian, nếu không bạn sẽ phải đổi sang loại Metformin của một hãng sản xuất khác.

Một số biệt dược của Metformin hay được sử dụng nhất hiện nay là Glucophage, Panfor.

Người bệnh đái tháo đường có thể phải kết hợp nhiều nhóm thuốc điều trị khác nhau

Nhóm thuốc Sulfonylurea

Nhóm thuốc này giúp thúc đẩy tế bào beta trong tuyến tụy sản sinh insulin. Nhóm thuốc Sulfonylurea có thể gây ra tác dụng phụ là hạ đường huyết và tăng cân. Do đó, cần thận trọng khi dùng thuốc ở những người cao tuổi, người bị suy thận, suy gan

Một số loại thuốc Sulfonylurea thường được sử dụng (như Glyburide, Gliclazide, Glimepiride, Glipizide) có thể được dùng một mình hoặc dùng chung với Metformin hoặc các nhóm thuốc khác.

Nhóm thuốc Thiazolidinedione (TZD hay glitazone)

Nhóm thuốc này giúp các tế bào cơ, mỡ và gan phản ứng tốt hơn với insulin, giúp giảm nồng độ acid béo trong máu, giảm sản sinh glucose tại gan.

Nhóm thuốc Thiazolidinedione có ưu điểm là không gây hạ đường huyết nếu dùng đơn độc. Tuy nhiên, thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như làm tăng cân, giữ nước… Do đó, người bị suy tim, người có bệnh gan (men gan cao)… thường được khuyên không nên dùng nhóm thuốc Thiazolidinedione.

Hiện nay, tại Việt Nam chỉ có Pioglitazone là thuốc nhóm Thiazolidinedione duy nhất được sử dụng.

Nhóm thuốc ức chế enzyme alpha-glucosidase

Nhóm thuốc này giúp kiểm soát đường huyết bằng cách làm chậm quá trình tiêu hóa carbohydrate. Theo đó, thuốc có thể cạnh tranh và ức chế tác dụng của enzyme thủy phân đường phức thành đường đơn.

Ưu điểm của nhóm thuốc ức chế enzyme alpha-glucosidase là chủ yếu làm giảm đường huyết sau ăn, dùng đơn độc không gây hạ đường huyết. Tác dụng phụ của thuốc là gây đầy hơi, buồn nôn, đi ngoài phân lỏng… do thuốc làm tăng lượng carbohydrate không được hấp thụ ở ruột.

Tại Việt Nam, thuốc ức chế enzyme alpha-glucosidase thường được sử dụng là Acarbose (Glucobay).

Nhóm thuốc ức chế kênh đồng vận chuyển natri-glucose 2 (SGLT2)

Nhóm thuốc này có thể loại bỏ đường dư thừa ra khỏi cơ thể qua đường tiểu, giúp tăng độ nhạy cảm với insulin.

Nhóm thuốc SGLT2 thường được dùng cho người bệnh đái tháo đường type 2

Các tác dụng phụ thường gặp nhất do SGLT2 gây ra là nhiễm nấm âm đạo và nhiễm trùng đường tiết niệu. Thuốc cũng có thể gây nhiễm acid ceton với mức đường huyết bình thường. Do đó, người bị đái tháo đường type 1, người bệnh đái tháo đường type 2 thiếu insulin trầm trọng không nên sử dụng nhóm thuốc này.

Hiện nay, tại Việt Nam chỉ lưu hành duy nhất Dapagliflozin là thuốc thuộc nhóm SGLT2.

Nhóm thuốc ức chế peptidase dipeptidyl (DPP-4)

Nhóm thuốc này giúp tuyến tụy sản sinh nhiều insulin hơn sau khi ăn, đồng thời giúp gan giải phóng ít glucose hơn. Nhóm thuốc này có ưu điểm là thuốc được dung nạp tốt, dùng đơn độc không gây hạ đường huyết, không ảnh hưởng tới cân nặng.

Một số tác dụng phụ khi dùng DPP-4 có thể bao gồm buồn nôn, tiêu chảy, gây ho, viêm hầu họng, mẩn ngứa, dị ứng, viêm tụy cấp.

Tại Việt Nam, nhóm DPP-4 đang lưu hành các loại thuốc như Sitagliptin, Saxagliptin, Vildagliptin, Linagliptin.

Nhóm Resin

Nhóm thuốc này có nhiệm vụ kép, vừa giúp giảm đường huyết vừa giúp giảm cholesterol. Do đó, đây là lựa chọn tốt cho những người bệnh đái tháo đường bị mỡ máu cao. Nhóm Resin không được hấp thụ vào máu, do đó chúng cũng là lựa chọn tốt cho những người có vấn đề về gan. Các tác dụng phụ bao gồm táo bón và đầy hơi.

6 câu hỏi thường gặp về biến chứng bàn chân do đái tháo đường

Chính phủ chia sẻ đau thương, mất mát của đồng chí, đồng bào vì bão lũ miền Trung

Cần chuẩn bị gì trước khi tắm cho trẻ sơ sinh vào mùa Đông?

Mẹo ngăn ngừa bệnh chàm bùng phát vào mùa Đông

Nên đọc

Các nhóm thuốc điều trị đái tháo đường trên hoạt động khá khác nhau, nhưng nhìn chung chúng đều có tác dụng hạ đường huyết, cải thiện tình trạng kháng insulin và giảm triệu chứng đái tháo đường.

Các nhóm thuốc điều trị đái tháo đường đều có những lợi ích và tác dụng phụ riêng biệt. Chúng cũng thường giảm dần hiệu quả sau một khoảng thời gian nhất định (thường là 3 năm) và buộc người bệnh phải kết hợp thêm với các loại thuốc khác, thậm chí phải tiêm insulin.

Vậy dùng thuốc điều trị đái tháo đường thế nào hiệu quả nhất?

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, giai đoạn bệnh cũng như thể trạng của từng người mà các bác sỹ sẽ giúp bạn tìm ra loại thuốc điều trị đái tháo đường phù hợp nhất.

Tuy nhiên, các chuyên gia từ MedShadow (một tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ) đã đưa ra một vài kết luận sau về các loại thuốc điều trị đái tháo đường:

- Metformin vẫn là lựa chọn ban đầu tốt nhất cho đa số người bệnh đái tháo đường.

- Hầu hết các nhóm thuốc đều có công dụng giảm chỉ số HbA1c tương tự nhau, trừ nhóm thuốc ức chế peptidase dipeptidyl và nhóm thuốc ức chế alpha-glucosidase có công dụng thấp hơn đôi chút.

- Các nhóm thuốc điều trị có tác động khác nhau tới cân nặng. Theo đó, nhóm chất ức chế đồng vận chuyển natri-glucose 2 có thể gây giảm cân. Nhóm thuốc Sulfonylurea và Thiazolidinedione lại có thể gây tăng cân.

 Vi Bùi H+