Bánh trôi, bánh chay xưa và nay: Nét truyền thống vẫn vẹn nguyên

Bánh trôi, bánh chay truyền thống trong Tết Hàn thực có thể biến tấu đủ màu sắc, giúp món ăn thêm hấp dẫn trên bàn thờ gia tiên.

Tết Hàn thực với bánh trôi bánh chay

Ý nghĩa Tết Hàn thực trong văn hóa người Việt

Tết Hàn thực cúng sao cho đúng?

Tết Hàn Thực làm bánh chay vị trà xanh kiểu mới

Cũng giống như bánh chưng và bánh dày, bánh trôi và chay trong Tết Hàn Thực đưa người Việt về cội nguồn nhớ ơn tổ tiên phù hộ cho lúa gạo đủ đầy, nhắc ta chữ Hiếu cho tròn vẹn. Hai thứ bánh trôi và chay đều làm từ bột gạo nếp, ở đồng bằng là nếp cái hoa vàng thơm dịu, miền núi là thứ nếp nương thơm dẻo. Hạt gạo quí được chọn lựa cẩn thận rồi xay thành bột trắng mịn. Bánh trôi nặn viên nhỏ, trong nhân đường đỏ, thả luộc trong nồi nước sôi, khi bánh nổi lên mặt nước vớt ra là vừa chín tới. Còn bánh chay thì nặn tròn và dẹt, không nhân hoặc dùng đỗ xanh lọc vỏ đồ chín ngào đường làm nhân. Nặn xong cho vào luộc như bánh trôi sau đó vớt ra đặt trong bát nhỏ, đổ nước đường đun sánh với bột năng lên trên điểm thêm vài sợi dừa nạo nhỏ.

Ăn bánh trôi bánh chay không phải ăn lấy no mà cốt để giữ lấy những giá trị tinh thần hoặc để sống lại những hồi ức xa xưa. Thức bánh ấy đẹp một cách dung dị, mộc mạc và không chỉ là một nét đẹp trong văn hóa truyền thống dân tộc mà còn là nét đẹp trong nghệ thuật ẩm thực và sự sáng tạo của người Việt Nam.

Nếu như bánh trôi, bánh chay xưa trắng muốt, giản dị thì ngay nay, bánh trôi, bánh chay hiện đại lại cho thấy sự sáng tạo của người Việt. Sự sáng tạo ấy nằm trong cách phối tạo màu sắc vô cùng phong phú và bắt mắt. Nguyên liệu tạo màu phần lớn từ thiên nhiên, an toàn và thân thiện như củ dền, hoa đậu biếc, bột ca cao, chocolate, gấc, hay lá dứa, hạt dành dành, lá cẩm tím... Ngay cả kiểu dáng bánh cũng có những sự gia công mới lạ. Nhưng cái giá trị cốt lõi, hồn cốt của chiếc bánh trôi, bánh chay vẫn vẹn nguyên. 

Mâm cúng Tết Hàn thực không thể thiếu bánh trôi, bánh chay - Ảnh: Sputnik.

Mâm cúng Tết Hàn thực không thể thiếu bánh trôi, bánh chay - Ảnh: Sputnik.

Bánh ngày nay có nhiều sáng tạo về màu sắc, nhân bánh và nghệ thuật tạo hình, ngày Tết Hàn thực vì thế như đến gần hơn với giới trẻ. Những ngày cận Tết, ta có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh những set bánh trôi bánh chay đẹp lung linh được bày biện độc đáo dù là tại các hàng quán, hay tràn ngập trên các trang mạng xã hội. Sự sáng tạo ấy giúp truyền thống văn hóa tiếp tục được tiếp nối, lan tỏa đến các thế hệ. Món bánh thờ cúng gia tiên luôn có sự hiện diện song song giữa truyền thống và hiện đại.

Bánh truyền thống luôn mang đến cho người thưởng thức cảm giác về sự thuần khiết, đẹp đẽ, vẹn toàn. Bánh hiện đại mang đến cảm nhận mới mẻ, lạ lẫm và hấp dẫn. Hãy cùng Sức khỏe+ trải nghiệm về những sự thay đổi của những chiếc bánh trôi, bánh chay trong ngày tết Hàn Thực qua video dưới đây:

 
Việt An, Nguyễn Thanh
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Văn hóa