Đừng chủ quan khi chỉ số mỡ nội tạng cao

Nguy cơ tim mạch từ người gầy nhưng béo bụng

ThS.BS Nguyễn Tuấn Long, khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, không ít người tuy có chỉ số khối cơ thể (BMI) nằm trong giới hạn bình thường (18,5 - 22,9) nhưng lại thuộc nhóm “béo phì tiềm ẩn” khi vòng eo vượt 80cm ở nữ và 90cm ở nam - dấu hiệu phản ánh chỉ số mỡ nội tạng cao. Đặc điểm dễ nhận thấy là tay chân nhỏ, bụng to, da vùng bụng mềm, nhão, thường đi kèm các dấu hiệu rối loạn chuyển hóa sớm như mệt mỏi, khó thở, cholesterol trong máu cao hoặc đường huyết tăng nhẹ.

Theo BS. Long, mỡ nội tạng là loại mỡ bao quanh các cơ quan trong ổ bụng, khác với mỡ dưới da. Mỡ nội tạng có thể tiết ra các chất gây viêm, làm rối loạn chuyển hóa lipid và đường huyết, dẫn đến tăng cholesterol xấu (LDL), giảm cholesterol tốt (HDL), gây xơ vữa động mạch và cản trở lưu thông máu. Về lâu dài, người có mỡ nội tạng cao dù cân nặng bình thường vẫn có nguy cơ mắc tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Nguyên nhân tích tụ mỡ nội tạng chủ yếu do ăn nhiều tinh bột tinh chế, đường, rượu bia; thiếu ngủ; ít vận động; và căng thẳng kéo dài làm tăng nồng độ hormone cortisol. Khi cortisol duy trì ở mức cao trong thời gian dài, quá trình chuyển hóa năng lượng bị rối loạn, dẫn đến tăng tích lũy mỡ nội tạng, đặc biệt ở vùng bụng.

Ngoài ra, yếu tố di truyền và rối loạn nội tiết, cũng khiến người có vóc dáng nhỏ vẫn dễ tích mỡ nội tạng.

Một nghiên cứu công bố trên Thư viện Y khoa Quốc gia Mỹ (PubMed) vào tháng 2/2025, theo dõi hơn 10 năm cho thấy, người có vòng eo lớn có nguy cơ mắc bệnh tim thiếu máu cục bộ cao hơn, bất kể lượng mỡ cơ thể tổng thể. Đặc biệt, nhóm có chỉ số BMI bình thường nhưng vòng eo to vẫn có tỷ lệ mắc bệnh Tim mạch và đột quỵ thiếu máu não cao hơn đáng kể so với người có vòng eo cân đối.

BS. Long khuyến cáo, việc chăm sóc sức khỏe Tim mạch không thể chỉ dựa vào cân nặng hay dáng người. Người dân nên đo vòng eo định kỳ, kiểm tra chỉ số mỡ nội tạng qua phân tích thành phần cơ thể (InBody), duy trì chế độ ăn lành mạnh, ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày và tập thể dục ít nhất 30 phút với các hình thức phù hợp như đi bộ nhanh, đạp xe hoặc tập cardio nhẹ.

Theo khuyến nghị, vòng eo nên được duy trì dưới 80cm ở nữ và dưới 90cm ở nam để giảm nguy cơ bệnh tim mạch và rối loạn chuyển hóa. Việc kiểm soát mỡ nội tạng không chỉ giúp bảo vệ tim mạch mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống lâu dài.