7 thói quen đơn giản giúp loại bỏ vi nhựa khỏi cuộc sống

Đã có rất nhiều nghiên cứu cho thấy tác động tiêu cực của vi nhựa tới sức khoẻ con người.

1. Hạn chế đồ nhựa dùng một lần

Nhựa dùng một lần như túi nilon, màng bọc thực phẩm, dao kéo và hộp đựng thức ăn là nguồn gây ô nhiễm lớn nhất. Khi những vật này bị vứt bỏ, chúng phân rã thành vi nhựa tồn tại lâu dài trong môi trường, quay trở lại cơ thể qua thực phẩm và nước. Thay vào đó, hãy chọn túi vải, hộp thủy tinh hoặc kim loại và các sản phẩm tái sử dụng. Đây là bước đơn giản nhưng tác động lớn để giảm nguồn vi nhựa tổng thể.

2. Ưu tiên nước máy, hạn chế nước đóng chai

Một nghiên cứu năm 2024 cho thấy 1 lít nước đóng chai có thể chứa tới 240.000 mảnh nhựa siêu nhỏ, nhiều gấp nhiều lần so với nước máy. Ngay cả nước trong chai thủy tinh cũng có vi nhựa do quá trình đóng gói. Nếu có điều kiện tiếp cận nguồn nước máy an toàn, đây là lựa chọn tốt hơn cho sức khỏe và môi trường. Khi ra ngoài, nên dùng chai thủy tinh hoặc thép không gỉ có thể tái sử dụng. Bộ lọc nước gia đình đạt chuẩn NSF/ANSI 401 cũng giúp giảm đáng kể vi nhựa trong nước uống.

3. Tránh đun nóng thức ăn trong đồ đựng bằng nhựa

Nhiệt độ cao có thể khiến các hạt nhựa và hóa chất thôi nhiễm vào thực phẩm. Vì vậy, nên bảo quản thức ăn trong hộp thủy tinh và khi hâm nóng trong lò vi sóng nên chuyển sang bát, đĩa thuỷ tinh/sứ. Đặc biệt tránh để thực phẩm nhiều dầu mỡ trong hộp nhựa lâu, vì dầu có thể thúc đẩy quá trình giải phóng hóa chất từ nhựa vào thức ăn.

4. Cẩn trọng với đồ uống nóng và túi trà lọc

Cốc giấy dùng một lần thường được tráng nhựa mỏng, khi đựng đồ uống nóng sẽ giải phóng vi nhựa vào nước. Mang theo cốc cá nhân bằng thép hoặc thủy tinh giúp giảm tiếp xúc và thân thiện hơn với môi trường. Ngoài ra, một số nghiên cứu phát hiện túi trà có thể rò rỉ vi nhựa khi ngâm trong nước sôi. Vì vậy, chuyển sang trà lá rời pha trong bình thép không gỉ là lựa chọn an toàn hơn.

5. Đổi thớt nhựa và dụng cụ nấu ăn

Theo nghiên cứu của Đại học North Dakota (2023), việc cắt thực phẩm trên thớt nhựa có thể tạo ra một lượng vi nhựa đáng kể. Thớt bằng gỗ, tre, thủy tinh hoặc đá cẩm thạch là lựa chọn thay thế tốt, dù cần vệ sinh và bảo quản đúng cách. Dụng cụ nấu ăn bằng kim loại hoặc silicon cũng giúp hạn chế nhựa bong ra khi nấu ở nhiệt độ cao.

6. Ưu tiên thực phẩm chế biến tối thiểu

Không chỉ hải sản, nhiều loại protein khác như thịt, đậu phụ hay sản phẩm thay thế thịt cũng chứa vi nhựa. Theo một nghiên cứu năm 2024 đã phát hiện 88% mẫu thực phẩm giàu protein có ít nhất một lượng vi nhựa. Thực phẩm chế biến sẵn và đóng gói thường chứa nhiều vi nhựa hơn do quá trình sản xuất và bao bì. Vì vậy, hãy chọn thực phẩm tươi, ít qua chế biến và hạn chế bao bì nhựa để giảm phơi nhiễm.

7. Giữ nhà cửa sạch sẽ, giảm bụi nhựa

Vi nhựa không chỉ đến từ thực phẩm mà còn tồn tại trong bụi nhà. Sử dụng máy lọc không khí có bộ lọc HEPA giúp loại bỏ một phần hạt nhựa trong không khí. Thói quen cởi giày trước khi vào nhà cũng hạn chế bụi bẩn từ ngoài đường. Ngoài ra, khi làm sạch bộ lọc xơ vải của máy sấy, nên vệ sinh trực tiếp trên thùng rác để tránh phát tán sợi nhựa vào không khí. Nếu có thể, hãy ưu tiên quần áo làm từ sợi tự nhiên như cotton, linen để giảm nguồn vi nhựa từ sợi tổng hợp.

Vì sao cần quan tâm đến vi nhựa?

Những mảnh nhựa li ti hình thành khi các sản phẩm nhựa lớn bị phân rã trong môi trường hoặc bong ra từ bao bì khi sử dụng. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ mật thiết giữa sự hiện diện của vi nhựa trong cơ thể với các vấn đề sức khỏe như rối loạn tiêu hóa, bệnh hô hấp, thậm chí là nguy cơ ung thư ruột kết và phổi. Cụ thể, theo một báo cáo năm 2024 trên Tạp chí Y học New England (New England Journal of Medicine) phát hiện vi nhựa trong mảng xơ vữa động mạch cảnh có liên quan đến nguy cơ cao bị đau tim, đột quỵ hoặc tử vong.

TS. Philip Kuriakose, Bác sĩ Huyết học – Ung bướu tại Viện Ung thư Henry Ford (Mỹ) nhận định “rất có khả năng” vi nhựa ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, đặc biệt ở người cao tuổi, những người dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch suy yếu. Dù chưa thể loại bỏ hoàn toàn sự tiếp xúc, các chuyên gia nhấn mạnh việc thay đổi thói quen hằng ngày có thể giúp giảm đáng kể lượng vi nhựa đi vào cơ thể.

 

“Vi nhựa ở khắp mọi nơi, trường tồn, vĩnh cửu!”

Con người hít vào phổi 70.000 hạt vi nhựa mỗi ngày

Hạt vi nhựa: “Kẻ giấu mặt” đe dọa đường huyết và lá gan

Nguy cơ nhiễm vi nhựa từ đồ dùng quen thuộc