5 vật dụng nhà bếp làm tăng nguy cơ nhiễm vi nhựa

Những vật dụng quen thuộc trong nhà bếp có thể là nguồn phát tán vi nhựa

Hạt vi nhựa là một loại hạt nhỏ với kích thước chỉ khoảng 5mm, chúng rất nhỏ và khó nhìn thấy bằng mắt thường. Chúng có thể dễ dàng xâm nhập vào cơ thể mà chúng ta không hề hay biết. Không chỉ có mặt trong không khí, nước và thực phẩm, vi nhựa còn được tìm thấy trong hải sản, muối, đường, rau quả, và thậm chí cả túi lọc trà.

Theo một nghiên cứu của Đại học Columbia (Mỹ), công bố trên tạp chí Kỷ yếu Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ (Proceedings of the National Academy of Sciences), một chai nước nhựa loại một lít có thể chứa tới 240.000 hạt nhựa nano – con số được đánh giá là rất đáng lo ngại. Những hạt này có thể đi vào máu, tích tụ ở các cơ quan quan trọng như não, gan, thận và tim, từ đó làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính nguy hiểm.

Không dừng lại ở đó, một nghiên cứu khác công bố năm 2024 trên tạp chí Khoa học về Môi trường Tổng hợp (Science of The Total Environment) của Anh chỉ ra rằng vi nhựa có thể hình thành ngay trong quá trình chế biến thực phẩm tại nhà. Các thao tác phổ biến như đun nóng, làm lạnh, trộn, cắt và bảo quản nếu sử dụng vật dụng bằng nhựa sẽ góp phần tạo ra lượng lớn vi nhựa.

Dưới đây là 5 vật dụng nhà bếp làm tăng nguy cơ nhiễm vi nhựa, bạn nên hạn chế sử dụng: 

1. Hộp nhựa đựng thực phẩm

Hộp nhựa là vật dụng quen thuộc trong nhiều căn bếp. Tuy nhiên, theo thời gian, các hộp này có thể xuống cấp, bị trầy xước và phát tán vi nhựa vào thực phẩm. Ngay cả thao tác đơn giản như đóng mở nắp cũng có thể tạo ma sát và làm phát sinh hạt nhựa siêu nhỏ. Nguy cơ càng cao nếu hộp đã cũ hoặc bị hỏng.

Giải pháp: Chuyển sang sử dụng hộp thủy tinh hoặc inox để bảo quản thực phẩm. Đây là những vật liệu bền hơn và không giải phóng hạt nhựa vào đồ ăn.

2. Dụng cụ nấu ăn bằng nhựa đã cũ

Dụng cụ nấu ăn bằng nhựa, nhất là loại đã qua sử dụng lâu ngày, có thể là nguồn phát thải vi nhựa đáng kể. Một nghiên cứu năm 2024 của nhóm chuyên gia do giáo sư Lusher, làm việc tại Đại học East Anglia (Anh) và cộng sự thực hiện, đã so sánh việc nấu thạch bằng dụng cụ nhựa mới và cũ. Kết quả cho thấy, mẫu thạch được nấu bằng đồ nhựa cũ chứa trung bình 16 hạt vi nhựa/mẫu, trong khi con số này ở dụng cụ mới chỉ là 9 hạt. Như vậy, dụng cụ cũ làm tăng lượng vi nhựa lên tới 78%.

Giải pháp: Ưu tiên sử dụng nồi, chảo bằng inox, gang, thủy tinh chịu nhiệt hoặc sứ. Tránh dùng chảo chống dính đã bong tróc hoặc dụng cụ nhựa bị nứt, hỏng.

3. Thớt nhựa

Khi cắt thực phẩm trên thớt nhựa, ma sát giữa dao và mặt thớt có thể tạo ra hàng trăm hạt vi nhựa lẫn vào thức ăn. Các nhà nghiên cứu cho biết, mỗi lần thái thực phẩm (đặc biệt là thịt) trên thớt nhựa có thể làm lẫn tới 196 hạt vi nhựa vào món ăn.

Giải pháp: Nên sử dụng thớt gỗ hoặc tre – những vật liệu thân thiện hơn với sức khỏe và môi trường.

4. Máy xay sinh tố có cối bằng nhựa

Việc xay thực phẩm trong máy có cối nhựa có thể phát sinh lượng lớn vi nhựa do lực ma sát mạnh, đặc biệt khi xay đá hoặc trái cây đông lạnh. Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Vật liệu Nguy hại (Journal of Hazardous Materials, Hà Lan) phát hiện rằng chỉ trong 30 giây xay, hàng tỷ hạt vi nhựa có thể được giải phóng vào hỗn hợp đang chế biến.

Giải pháp: Nếu thường xuyên sử dụng máy xay, hãy đầu tư loại có cối bằng thủy tinh – chất liệu không phản ứng với thực phẩm và không sinh ra vi nhựa.

5. Miếng rửa bát bằng nhựa tổng hợp

Việc cọ rửa bằng miếng bọt biển tổng hợp tạo ra ma sát khiến các sợi nhựa bị bào mòn, phát tán vi nhựa vào bồn rửa. Dù một phần được xả trôi, nhiều hạt vi nhựa vẫn có thể tồn tại trong môi trường nước và quay trở lại qua hệ thống nước sinh hoạt.

Giải pháp: Chuyển sang sử dụng miếng rửa bát làm từ sợi cellulose hoặc các vật liệu phân hủy sinh học. Đây là lựa chọn thân thiện với môi trường và ít phát sinh vi nhựa.

 

Nguy cơ phơi nhiễm hạt vi nhựa từ thói quen uống trà túi lọc

Ngày càng nhiều thêm các tác hại của hạt vi nhựa

Hạt vi nhựa: “Sát thủ thầm lặng” tác động đến quá trình đông máu

Ô nhiễm vi nhựa: Mối đe dọa “vô hình” với hệ sinh thái và sức khỏe