Ngăn chặn nguy cơ xâm nhập bệnh do virus Marburg, Bộ Y tế chỉ đạo khẩn

Bệnh do virus Marburg có tỷ lệ tử vong trung bình khoảng 50%, hiện chưa có vaccine hoặc thuốc điều trị.

Ngày 14/10, Sở Y tế TP.HCM đã phát thông tin cần biết về bệnh do virus Marburg gây ra.

13 trường hợp tử vong tại quốc gia ở Châu Phi

Theo đó, vào ngày 27/9, Bộ Y tế Rwanda (quốc gia ở Châu Phi) ra thông báo về vụ dịch do virus Marburg lần đầu tiên phát hiện tại nước này.

Tính đến ngày 10/10, Rwanda đã ghi nhận tổng cộng 58 trường hợp mắc bệnh do virus Marburg (MVD), bao gồm 13 trường hợp tử vong (theo cập nhật của Tổ chức Y tế Thế giới - WHO). Tỷ lệ tử vong theo ca bệnh là 22% đã được báo cáo tại Rwanda.

Kể từ khi công bố bùng phát, 15 trường hợp bệnh ở Rwanda đã được xác nhận hồi phục, 30 trường hợp đang được chăm sóc tại trung tâm điều trị Marburg. WHO đánh giá nguy cơ của đợt bùng phát dịch nêu trên là rất cao ở cấp quốc gia, cao ở cấp khu vực Châu Phi và thấp ở cấp độ toàn cầu.

WHO cũng đồng thời khuyến cáo không nên áp dụng bất kỳ hạn chế đi lại và thương mại nào với Rwanda.

Bệnh do virus Marburg (MVD) trước đây có tên sốt xuất huyết Marburg, ban đầu lây truyền sang người vì tiếp xúc kéo dài khi làm việc trong các hang động là nơi sinh sống của các đàn dơi ăn quả.

Sau khi đã thâm nhập vào quần thể người, virus Marburg có thể lây từ người sang người thông qua tiếp xúc trực tiếp (qua da bị tổn thương hoặc niêm mạc) với máu, dịch tiết, nội tạng hoặc các chất dịch cơ thể khác của người bị nhiễm bệnh, cũng như với các bề mặt và vật liệu bị nhiễm các chất dịch này.

Nhân viên y tế là đối tượng thường nhiễm bệnh trong khi quá trình chăm sóc bệnh nhân, nếu các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn không được tuân thủ nghiêm túc. Các nghi lễ chôn cất tại Châu Phi liên quan đến việc tiếp xúc trực tiếp với thi thể cũng góp phần lây truyền mạnh virus Marburg.

MVD bắt đầu đột ngột, với triệu chứng sốt cao, nhức đầu dữ dội và khó chịu. Đau nhức cơ bắp là một đặc điểm phổ biến. Tiêu chảy nhiều nước nghiêm trọng, đau bụng và chuột rút, buồn nôn và nôn có thể bắt đầu vào ngày thứ 3 của bệnh.

Phát ban không ngứa đã được báo cáo ở những bệnh nhân từ 2 đến 7 ngày sau khi xuất hiện các triệu chứng.Từ ngày thứ 5 của bệnh, bệnh nhân có biểu hiện xuất huyết, bao gồm có máu tươi trong chất nôn và phân, chảy máu từ mũi, nướu và âm đạo, chảy máu tại các vị trí chích tĩnh mạch. Tử vong thường xảy ra trong khoảng từ 8 đến 9 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng, thường do mất máu nghiêm trọng và sốc.

Tỷ lệ tử vong trung bình của trường hợp MVD là khoảng 50%. Tỷ lệ tử vong dao động từ 24% đến 88% trong các đợt bùng phát trước đây. Hiện tại bệnh chưa có vaccine hoặc thuốc điều trị kháng virus nào được phê duyệt, nhiều loại vaccine và liệu pháp thuốc đang được nghiên cứu phát triển.

Hầu hết các đợt bùng phát MVD xảy ra ở Châu Phi, khu vực cận sa mạc Sahara. Tuy nhiên, virus đã lây lan ra khắp thế giới thông qua khách du lịch bị nhiễm bệnh hoặc nhân viên bị lây nhiễm trong phòng thí nghiệm.

Bộ Y tế chỉ đạo khẩn nhằm ngăn chặn nguy cơ bệnh Marburg xâm nhập từ cửa khẩu  

Theo Sở Y tế TP.HCM, nguy cơ bệnh Marburg xâm nhập vào TP.HCM là không cao, nhưng vẫn có thể xảy ra.

Cụ thể, về đường hàng không, nguy cơ xâm nhập vào Thành phố khá thấp khi không có đường bay thẳng và khách nhập cảnh đã được sàng lọc trước khi xuất cảnh.

Kế đến, khả năng thâm nhập qua đường hàng hải cũng rất thấp, vì Rwanda chỉ có 1 cảng hàng hải tại Kigali. Theo dữ liệu về tàu nhập cảnh từ tháng 1/2023 đến tháng 9, không có tàu thuyền nào trực tiếp từ cảng này.

Ngoài ra, thời gian vận chuyển từ Châu Phi về đến TP.HCM qua đường biển thường kéo dài từ 25-40 ngày (trong khi thời gian ủ bệnh dài nhất của Marburg là 21 ngày).

Tuy WHO đã đánh giá nguy cơ của đợt bùng phát này là thấp ở cấp độ toàn cầu, một số quốc gia như Hàn Quốc, Trung Quốc, Hoa Kỳ cũng đã tăng cường biện pháp y tế tại cửa khẩu nhằm kiểm soát dịch bệnh xâm nhập.

Ngày 11/10, Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cũng đã có văn bản chỉ đạo các triển khai các biện pháp kiểm soát bệnh tại cửa khẩu.

Theo đó, Cục Y tế dự phòng đề nghị Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur; Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố có hoạt động kiểm dịch y tế cập nhật thông tin về các quốc gia, vùng lãnh thổ đang ghi nhận trường hợp bệnh Marburg để tăng cường, chủ động giám sát chặt chẽ các đối tượng phải kiểm dịch y tế từ các khu vực này nhập cảnh, quá cảnh, nhập khẩu qua các cửa khẩu tại nước ta.

Thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng hộ cá nhân đối với cán bộ, nhân viên và người tiếp xúc với các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, không để lây nhiễm cho nhân viên y tế, lây lan ra cộng đồng.

Các đơn vị chuẩn bị sẵn sàng phòng, khu vực cách ly tạm thời sử dụng cho các trường hợp nghi ngờ, mắc bệnh ở cửa khẩu (nếu cần); đồng thời tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác kiểm dịch y tế về giám sát, kiểm soát bệnh Marburg, lưu ý về công tác phòng chống nhiễm khuẩn.

Cục Y tế dự phòng cũng đề nghị các đơn vị chức năng và địa phương tổ chức truyền thông tại cửa khẩu cho hành khách, người dân về các biện pháp phòng chống, đặc biệt cần thông báo ngay cho cơ sở y tế khi họ phát hiện các triệu chứng và yếu tố dịch tễ liên quan đến bệnh Marburg trong vòng 21 ngày kể từ ngày họ nhập cảnh Việt Nam;

Rà soát, cập nhật kế hoạch dự phòng đáp ứng với các tình huống dịch bệnh Marburg tại từng cửa khẩu với sự tham gia, phối hợp của các cơ quan chức năng tại cửa khẩu và cơ quan y tế tại địa phương.

Các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur hướng dẫn, tập huấn, hỗ trợ địa phương về giám sát và các biện pháp phòng chống, lấy mẫu, vận chuyển mẫu bệnh phẩm an toàn; tiếp nhận mẫu bệnh phẩm để chẩn đoán xác định bệnh Marburg từ các địa phương.

Bên cạnh đó, Sở Y tế TP.HCM khuyến cáo người dân nên hạn chế việc đi du lịch không cần thiết ở các quốc gia đang có bùng phát dịch và kêu gọi người dân nên tham khảo thông tin về dịch bệnh đăng tải tại các nguồn chính thống, có trích dẫn nguồn tin (nếu đăng lại) để tránh thông tin chưa được kiểm chứng, gây hoang mang, lo lắng.

"Đối với người từng đi qua các quốc gia đang có dịch, nếu phát hiện bản thân có triệu chứng nghi ngờ bệnh cần đi khám ngay tại các cơ sở y tế và cung cấp đầy đủ thông tin về lịch sử đi đến vùng dịch bệnh, để được chẩn đoán và điều trị kịp thời và hạn chế lây nhiễm", Sở Y tế TP.HCM khuyến cáo. 

 

WHO cảnh báo virus Marburg đang lây lan nhanh ở nhiều quốc gia

Thêm 5 người ở Châu Phi tử vong do nhiễm virus Marburg

Virus Marburg: Những lần xuất hiện và nguy cơ xảy ra tại Việt Nam?

Thêm quốc gia Châu Phi phát hiện ca nghi nhiễm virus Marburg