Con viêm phổi nặng vì mẹ lơ là!

Mùa đông trẻ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp

Cẩn trọng với viêm phổi ở người cao tuổi

Gần 1 triệu trẻ em tử vong hàng năm do viêm phổi

Mẹ hít khói xe, thai nhi viêm phổi

Thiếu canxi và tình trạng viêm phổi ở trẻ

Triệu chứng không rõ ràng

Theo Tiến sỹ Lê Hồng Hạnh - Phó Trưởng khoa Hô hấpBệnh viện Nhi Trung ương: “Tình trạng cha mẹ không đủ khả năng phát hiện sớm bệnh viêm phổi khiến trẻ nhập viện khi bệnh đã quá nặng là khá phổ biến. Tại khoa Hô hấp, số lượng bệnh nhi nhập viện vì viêm phổi luôn chiếm tỷ lệ cao, phần lớn là trẻ dưới 5 tuổi”.

Bé Bảo Anh, 34 ngày tuổi (Hà Nam) vào Bệnh viện Nhi Trung ương cách đây hơn một tuần. Mẹ cháu cho biết, trước khi vào viện, Bảo Anh có các biểu hiện như ho, cánh mũi phập phồng, bụng chướng... Gia đình đưa con đến khám tại các phòng khám tư nhân nhưng bác sỹ chỉ định dùng thuốc ho và men tiêu hóa. Hai ngày sau, con không đỡ mà còn bú kém, thở nhanh, mệt mỏi, quấy khóc nhiều hơn, gia đình mới vội đưa đến Bệnh viện Nhi Trung ương. Tại đây, sau khi thăm khám và chụp phim kiểm tra, các bác sỹ kết luận trẻ đã viêm phổi nặng, có dấu hiệu suy hô hấp.

Tình trạng trẻ nhập viện vì viêm phổi chiếm tỷ lệ cao

Cũng tương tự như bé Bảo Anh, bé Bảo Long 10 tháng tuổi ở Hà Nội cũng mắc viêm phổi do bố mẹ phát hiện muộn. Khi thấy con có dấu hiệu viêm đường hô hấp như ho, chảy nước mũi, khó thở cha mẹ nghĩ con mình ốm do thời tiết nên tự ý mua kháng sinh về điều trị. Chỉ đến khi bệnh nặng hơn, gia đình đưa vào viện thì bé đã suy hô hấp nặng, viêm phổi.

Phát hiện sớm, con nhanh khỏi bệnh

Viêm phổi ở trẻ nhỏ, đặc biệt sơ sinh không biểu hiện rầm rộ như ở trẻ lớn, nên việc nhận biết dấu hiệu là rất khó khăn. Nếu cha mẹ không có kinh nghiệm và kiến thức về bệnh thì không dễ phát hiện sớm được. Thực tế, có những trẻ biểu hiện bệnh chưa rõ nét, khi vào bệnh viện được bác sỹ cho về theo dõi tiếp nhưng chưa đầy 2 tiếng đồng hồ sau bệnh nhi đó đã quay lại bệnh viện trong tình trạng nguy kịch vì viêm phổi cấp.

Không giống viêm phổi ở trẻ lớn với những biểu hiện điển hình là sốt cao, ho nhiều, ở trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi, viêm phổi diễn biến rất nhanh và dấu hiệu lại thường không điển hình, dễ bị bỏ qua. Nhiều trẻ không sốt (chỉ hâm hấp) và không ho nhưng đã bị viêm phổi rất nặng. Vì thế, với trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh, các bậc phụ huynh cần quan sát rất kỹ. Nếu thấy trẻ bỗng ậm ạch khó chịu, bú ít hơn ngày thường, khóc khi đang bú, có giấc ngủ bất thường (ngủ nhiều hơn bình thường hoặc ít hơn bình thường, quấy khóc) thì cha mẹ cần theo dõi chặt chẽ. Lúc này, ngoài quan sát cách thở của bé qua cánh mũi (khi thở, hai cánh mũi phập phồng lên xuống rõ ràng), thì nên vén áo lên để quan sát ngực con. Thấy bé thở nhanh, ngực lõm hơn bình thường thì cha mẹ cần đưa con đi khám sớm vì có thể bệnh đã diến biến nặng.

Cha mẹ cần quan sát kỹ những triệu chứng của con để phát hiện sớm bệnh viêm phổi

Một số triệu chứng viêm phổi ở trẻ nhỏ mà cha mẹ cần biết

- Sốt, trẻ sơ sinh xuất hiện hạ thân nhiệt, mệt mỏi, ăn kém, môi khô, lưỡi bẩn, hơi thở hôi, ho, ho khan hoặc có đờm xanh, khó thở.

- Nhịp thở nhanh so với lứa tuổi. Đây được coi là dấu hiệu chính và xuất hiện sớm nhất khi trẻ bị viêm phổi:

Dưới 2 tháng: ≥ 60 lần/phút
Từ 2 tháng đến 12 tháng: ≥ 50lần/phút
Từ 1 - 5 tuổi: ≥ 40lần/phút
Từ 5 tuổi trở lên: > 30 lần/phút

- Co rút lõm ngực, cánh mũi phập phồng

- Chụp phim có hình ảnh tổn thương phổi trên X-quang.

- Xét nghiệm có bạch cầu trong máu tăng, CRP tăng (CRP là một glycoprotein được gan sản xuất, bình thường không thấy protein này trong máu).

Cách phòng tránh viêm phổi ở trẻ nhỏ

Để phòng tránh bệnh viêm phổi cũng như một số bệnh khác, trẻ phải được bú sữa mẹ hoàn toàn trong sáu tháng đầu đời và kéo dài cho đến khi trẻ được 18 - 24 tháng. Trẻ phải được chăm sóc, bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, đặc biệt với trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi. 

Người chăm sóc trẻ phải rửa tay thường xuyên, sử dụng nguồn nước sạch và giữ gìn vệ sinh môi trường. Việc làm này nhằm bảo vệ trẻ chống lại các mầm bệnh gây viêm phổi. Khử sạch không khí ô nhiễm trong nhà, đặc biệt là khói từ các bếp lò không an toàn sẽ giúp làm giảm nguy cơ viêm phổi nặng ở trẻ.

Việc theo dõi con chặt là rất quan trọng. Bởi có những bé, ở thời điểm đi khám chưa có biểu hiện viêm phổi, nhưng chỉ vài tiếng sau đã có dấu hiệu rút lõm lồng ngực, nhịp thở nhanh. Việc bố mẹ biết cách quan sát, đếm nhịp thở của trẻ sẽ giúp kịp thời đưa trẻ đến viện khi có dấu hiệu bất thường.

Cứ 20 giây có 1 trẻ em tử vong vì viêm phổi trên thế giới. Tại Việt Nam, mỗi năm có đến 2,9 triệu lượt mắc bệnh ở trẻ dưới 5 tuổi. Việt Nam cũng là 1 trong 15 quốc gia chiếm 75% gánh nặng viêm phổi toàn cầu.
Huyền Thương H+ (Tổng hợp)
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Yêu trẻ