Dấu ấn trí tuệ nhân tạo trong y tế châu Âu năm 2025

AI được ứng dụng tại nhiều quốc gia châu Âu - Ảnh minh họa

Tại Phần Lan, AI được tích hợp vào chương trình đào tạo nhân sự y tế. Estonia ứng dụng AI để phân tích dữ liệu y khoa, phục vụ nghiên cứu và điều trị. Trong khi đó, Tây Ban Nha sử dụng AI nhằm nâng cao hiệu quả trong khâu phát hiện bệnh.

Việc đưa AI vào hoạt động y tế hướng tới mục tiêu giảm tải cho hệ thống, hỗ trợ bác sĩ trong công việc chuyên môn và cải thiện chất lượng chăm sóc bệnh nhân. Dưới đây là những ứng dụng tiêu biểu đang được nhiều quốc gia châu Âu triển khai trong năm 2025.

Dự báo sớm nguy cơ bệnh tật

Các nhà khoa học đã phát triển một mô hình AI có khả năng dự đoán hơn 1.000 tình trạng bệnh lý khác nhau, trong đó có ung thư, nhồi máu cơ tim và đái tháo đường. Theo công bố, hệ thống này có thể đưa ra cảnh báo sớm hơn khoảng 10 năm so với thời điểm bệnh được chẩn đoán chính thức.

Hiện mô hình này chưa được ứng dụng trực tiếp trong điều trị. Tuy nhiên, công cụ giúp giới nghiên cứu hiểu rõ hơn quá trình hình thành và tiến triển của bệnh, qua đó hỗ trợ công tác phòng ngừa trong tương lai.

Trong năm 2025, nhiều công cụ AI khác cũng được phát triển nhằm đánh giá nguy cơ bệnh liên quan đến các đột biến gene hiếm gặp. Đây là những thay đổi bất thường trong ADN, có thể làm tăng khả năng mắc bệnh.

Ngoài ra, AI còn được sử dụng để phân tích nhũ ảnh, tức ảnh chụp X quang tuyến vú, nhằm dự đoán nguy cơ tim mạch ở phụ nữ. Một số hệ thống khác khai thác hình ảnh y khoa thường quy để phát hiện các dấu hiệu sinh học liên quan đến tình trạng căng thẳng kéo dài, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tim mạch, hệ miễn dịch và sức khỏe tâm thần.

Hỗ trợ chẩn đoán bệnh

Năm 2025, châu Âu chính thức chứng nhận một hệ thống trợ lý chẩn đoán có ứng dụng AI mang tên Prof. Valmed. Công cụ này phân tích khối lượng lớn dữ liệu bệnh án nhằm hỗ trợ bác sĩ trong quá trình chẩn đoán và điều trị, nhưng không thay thế vai trò quyết định của bác sĩ.

Tại Anh, các nhà nghiên cứu giới thiệu một ống nghe tích hợp AI, có khả năng phát hiện dấu hiệu bệnh tim trong khoảng 15 giây.

Tuy nhiên, thiết bị này có độ nhạy cao, dẫn đến nhiều cảnh báo dương tính giả. Khoảng 2/3 số trường hợp nghi ngờ đã được loại trừ sau khi thực hiện các xét nghiệm bổ sung. Dù vậy, công cụ vẫn giúp phát hiện một số ca bệnh tim có nguy cơ bị bỏ sót nếu chỉ sử dụng phương pháp chẩn đoán truyền thống.

Cũng tại Anh, AI đang được triển khai trong sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt. Hệ thống phân tích hình ảnh y khoa để xác định các trường hợp có nguy cơ cao, từ đó giúp bác sĩ ưu tiên đánh giá sớm và rút ngắn thời gian chờ đợi cho người bệnh.

Theo dõi điều trị sau can thiệp tim mạch

Tại Đức, các nhà khoa học đã phát triển một hệ thống AI nhằm theo dõi bệnh nhân sau khi đặt stent mạch vành. Đây là một thủ thuật trong can thiệp tim mạch, giúp giữ cho lòng mạch vành thông thoáng, tạo điều kiện để máu lưu thông hiệu quả hơn.

Việc theo dõi sau can thiệp thường kéo dài và tiềm ẩn nguy cơ biến chứng. Thuật toán AI sử dụng hình ảnh mạch máu để đánh giá, phân tích mức độ hồi phục của bệnh nhân. Theo nhóm nghiên cứu, hệ thống có độ chính xác tương đương các bác sĩ lâm sàng khi phân biệt các kiểu hồi phục khác nhau.

Các nhà khoa học cho rằng công cụ này có thể giúp chuẩn hóa quy trình theo dõi stent và góp phần cải thiện sức khỏe tim mạch cho người bệnh.

Hỗ trợ nghiên cứu vi khuẩn kháng thuốc

Kháng kháng sinh tiếp tục là một trong những thách thức lớn đối với y tế châu Âu. Đây là tình trạng vi khuẩn không còn đáp ứng với thuốc điều trị, khiến nhiều bệnh nhiễm trùng trở nên khó kiểm soát.

Trong 3 năm tới, các nhà khoa học dự kiến phát triển các mô hình AI để thiết kế và thử nghiệm các liệu pháp mới nhằm đối phó với vi khuẩn kháng thuốc. Đồng thời, công nghệ này cũng được sử dụng để nghiên cứu phản ứng của hệ miễn dịch đối với một số chủng vi khuẩn, qua đó hỗ trợ phát triển vaccine.

Giảm tải công việc hành chính trong y tế

Trong bối cảnh thiếu hụt nhân lực y tế, nhiều bệnh viện và phòng khám tại châu Âu đang ứng dụng AI vào các công việc hành chính như ghi chép hồ sơ bệnh án và xử lý giấy tờ chuyển tuyến.

Mục tiêu của các giải pháp này là giảm gánh nặng cho bác sĩ, giúp họ có thêm thời gian chăm sóc bệnh nhân. Trong năm 2025, tập đoàn công nghệ Microsoft đã cung cấp trợ lý lâm sàng ứng dụng AI tại Ireland. Tandem Health - công ty công nghệ y tế của Thụy Điển triển khai phần mềm ghi chép y khoa có sự hỗ trợ của AI tại Tây Ban Nha, Đức, Anh và Phần Lan. Công cụ này hiện cũng được sử dụng tại Hà Lan, Na Uy và Đan Mạch.

Những lưu ý khi ứng dụng AI

Cũng theo Euronews, dù mang lại nhiều lợi ích, AI hiện chưa thể thay thế vai trò chuyên môn của con người, đặc biệt trong các tình huống khẩn cấp.

Một số công cụ như chatbot y tế, tức các ứng dụng trả lời tự động về sức khỏe, vẫn còn hạn chế trong xử lý vấn đề sức khỏe tâm thần và có nguy cơ cung cấp thông tin không chính xác nếu thiếu kiểm soát.

Ngoài ra, việc ứng dụng AI trong nghiên cứu sinh học cũng đặt ra lo ngại về nguy cơ bị sử dụng sai mục đích, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Dù vậy, nhiều quốc gia châu Âu vẫn tiếp tục mở rộng tích hợp AI trong hệ thống y tế, với kỳ vọng công nghệ này sẽ góp phần nâng cao chất lượng điều trị và giảm áp lực cho đội ngũ y tế.

 

Ra mắt sách "Khoa học dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và học máy trong phát triển thuốc"

Gen Z và hành trình du lịch cùng trí tuệ nhân tạo

Trí tuệ nhân tạo hỗ trợ chẩn đoán ung thư da

Trí tuệ nhân tạo có thể giúp cuộc sống của con người trở nên dễ dàng hơn