Đức: Phát hiện virus bại liệt hoang dã tái xuất sau hơn 30 năm

Đức phát hiện sự xuất hiện của virus bại liệt tái xuất sau hơn 30 năm.

Một mẫu nước thải tại Đức vừa phát hiện sự có mặt của một chủng virus bại liệt hoang dại (wild poliovirus type 1 - WPV1), theo thông báo của Viện Robert Koch (RKI) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Theo Reuters, đây là bước lùi đáng lo ngại trong nỗ lực xóa sổ hoàn toàn căn bệnh từng gây tử vong và liệt cơ trên toàn cầu.

Phát hiện này xuất hiện hơn ba thập kỷ sau ca mắc bại liệt hoang dại cuối cùng được xác nhận tại Đức, và là lần đầu loại virus này được nhận diện qua hệ thống giám sát nước thải kể từ khi chương trình được triển khai năm 2021.

Chính quyền thành phố Hamburg cho biết đã triệu tập nhóm chuyên gia kiểm soát dịch, tiếp tục lấy thêm mẫu và phối hợp chặt chẽ với RKI. Hiện chưa có ca nhiễm nào liên quan đến virus WPV1 được ghi nhận trong cộng đồng và nguy cơ lây lan cũng được đánh giá là rất thấp nhờ tỷ lệ tiêm vaccine bại liệt cao tại Đức.

Virus bại liệt hoang dại là gì?

Theo CBC, bệnh bại liệt, còn gọi là viêm tủy xám, một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, từng khiến các bậc cha mẹ có con nhỏ trên toàn thế giới "khiếp sợ" trong nửa đầu thế kỷ 20. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ dưới 5 tuổi, thường không có triệu chứng nhưng có thể gây sốt, nôn ói; khoảng 1/200 ca dẫn tới liệt vĩnh viễn và 10% trong số đó tử vong. Không có cách chữa trị những bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine. Từ khi chương trình tiêm chủng toàn cầu bắt đầu năm 1988, số ca mắc đã giảm 99%.

Virus bại liệt có hai dạng là: hoang dại (wild) và biến thể có liên quan từ vaccine. Cả hai đều có thể gây liệt và tử vong, nhưng virus hoang dại hiếm gặp hơn và hiện chỉ còn lưu hành ở Afghanistan và Pakistan với vài chục ca mỗi năm. Chủng tìm thấy ở Đức liên quan đến chủng virus đang lưu hành tại Afghanistan.

Dạng virus bại liệt liên quan đến việc sử dụng vaccine bại liệt đường uống chứa virus "sống" đã được làm yếu, phổ biến hơn nhưng vẫn hiếm, gây vài trăm ca mỗi năm ở các nước như Yemen hay Nigeria. Loại này xuất hiện khi cộng đồng có tỷ lệ tiêm chủng thấp và virus suy yếu từ vaccine đường uống (OPV) có thể lây lan rồi đột biến trở lại thành dạng gây hại. Một phiên bản vaccine mới đang được triển khai để giảm nguy cơ này.

Đức từ lâu đã không dùng vaccine sống qua đường uống, nhưng nhiều quốc gia khác – nơi nguy cơ lây lan cao – vẫn sử dụng do hiệu quả trong việc ngăn chặn truyền bệnh.

WHO cảnh báo

WHO cho biết mẫu virus mới phát hiện tại Đức có liên quan đến chủng đang lưu hành ở Afghanistan. Ông Oliver Rosenbauer - người phát ngôn Chương trình thanh toán bệnh bại liệt toàn cầu của WHO tại Geneva (Thụy Sĩ) - đánh giá phát hiện này cho thấy hệ thống giám sát của Đức hoạt động rất hiệu quả. Virus được phát hiện mà không có ca bệnh nào xảy ra, và nhờ vào tỉ lệ tiêm chủng cao nên hiện chưa có dấu hiệu lây nhiễm.

“Trong lúc cả thế giới chờ đợi mục tiêu xóa sổ hoàn toàn bại liệt, giám sát chủ động như thế này chính là biện pháp bảo vệ tốt nhất”, ông nói.

Châu Âu đã được công nhận là khu vực không còn virus bại liệt hoang dại từ năm 2002, nhưng vẫn duy trì giám sát nước thải để phát hiện sớm nguy cơ tái xâm nhập.

Một số khu vực từng tuyên bố không còn virus hoang dại vẫn ghi nhận ca mắc trở lại do nhập cảnh. Năm 2022, Malawi và Mozambique đã trải qua đợt bùng phát mới sau nhiều năm không có ca bệnh, với các chủng virus có liên quan đến nguồn lây từ Pakistan.

Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh Châu Âu (ECDC), việc phát hiện virus trong nước thải không đồng nghĩa với việc virus đang lây lan, nhưng đòi hỏi tăng cường truy tìm nguồn gốc và kiểm tra tiêm chủng tại các khu vực liên quan. Cơ quan này khuyến cáo các nước thành viên Liên minh Châu Âu (EU) nên đảm bảo tỉ lệ tiêm phòng bại liệt đạt tối thiểu 95% trong trẻ em, để ngăn chặn nguy cơ bùng phát.

 

Vaccine bại liệt mới có an toàn với trẻ?

Liên minh Châu Âu cấp phép lưu hành thuốc tiêm phòng HIV

Làn sóng dịch cúm quét qua châu Âu

WHO cảnh báo làn sóng COVID-19 mới bùng phát ở châu Âu