Hạt vi nhựa trong thực phẩm, nước uống có hại gì cho sức khỏe?

Các nhà khoa học vẫn đang tìm hiểu về hạt vi nhựa, cũng như tác hại chúng có thể gây ra

Hạt vi nhựa là gì?

Hạt vi nhựa (microplastic) là những mảnh nhựa nhỏ, có kích thước rất nhỏ, thậm chí có thể không nhìn thấy được bằng mắt thường. Thành phần của chúng có thể là bất kỳ loại vật liệu nhựa nào, chẳng hạn như polyethylene (PE), polybutylene succinate (PBS) hoặc polyvinyl chloride (PVC). Chúng cũng có thể có hình dạng, màu sắc, kích thước… khác nhau.

- Các hạt vi nhựa thường có kích thước trong khoảng từ 0,1µm - 5mm.

- Các hạt vi vi nhựa (nanoplastic) còn có kích thước nhỏ hơn, chỉ từ 0,001 - 0,1µm.

Các hạt vi nhựa có thể được chia thành 2 nhóm là hạt vi nhựa sơ cấp và thứ cấp, dựa theo nguồn gốc của chúng trước khi được thải ra môi trường:

hat-vi-nhua-1

Các nhà khoa học không chỉ quan tâm tới hạt vi nhựa, mà còn chú ý tới cả những chất chúng có thể giải phóng ra như bisphenol A, PCBs, PAHs… Các chất này có thể gây ô nhiễm môi trường, gây hại tới sức khỏe, do đó chúng cũng cần được nghiên cứu và đánh giá.

Ô nhiễm nhựa có thể gây ra những vấn đề gì?

Kể từ khi xuất hiện, nhựa đã nhanh chóng trở nên phổ biến, được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống nhờ các đặc tính như nhẹ, dễ chế tạo, không tốn kém để sản xuất.

Tuy nhiên, với số lượng lớn nhựa chúng ta sử dụng trong cuộc sống hàng ngày, việc thải bỏ và tái chế chất liệu này lại gặp phải nhiều thách thức. Theo đó, nếu không được xử lý đúng cách, các chất thải nhựa khi được thải ra đại dương có thể tạo thành các hạt vi nhựa thứ cấp và tồn tại trong môi trường tới hàng trăm năm.

Một số tác động của ô nhiễm nhựa có thể kể tới như:

- Nhựa có thể tồn tại trong nhiều thập kỷ và tích tụ trên bờ biển, cũng như trong lòng đại dương.

- Chúng có thể tác động đến hệ sinh thái, tác động tới các động vật hoang dã.

- Kết quả là hạt vi nhựa có thể xâm nhập vào chuỗi thức ăn của con người.

hat-vi-nhua-2

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, tiếp xúc với nồng độ hạt vi nhựa rất cao trong phòng thí nghiệm có thể gây ra các tác động tiêu cực tới những sinh vật sống dưới nước như trai và giun biển. Tuy nhiên, nồng độ này cao hơn nhiều so với nồng độ thực tế trong đại dương. Do đó, các chuyên gia vẫn cần nghiên cứu thêm về vấn đề này.

Hạt vi nhựa ảnh hưởng tới con người như thế nào?

Một số người lo ngại về việc tiếp xúc với các hạt vi nhựa có thể ảnh hưởng tới sức khỏe. Tuy nhiên, điều này có thể phụ thuộc vào một số yếu tố như:

- Nồng độ: Lượng hạt vi nhựa mà chúng ta tiếp xúc.

- Kích thước, hình dạng và chiều dài của hạt vi nhựa.

- Loại vật liệu nhựa đó cụ thể là nhựa gì, có chứa các chất phụ gia hay chất gây ô nhiễm độc hại nào khác không.

- Con đường xâm nhập vào cơ thể (qua không khí, qua thức ăn hay tiếp xúc với da).

Trên thực tế, hạt vi nhựa đã được tìm thấy trong một số loại thực phẩm như cá và hải sản, muối ăn, bia, mật ong và đường, cũng như được tìm thấy trong nước máy.

Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn chưa xác định được hạt vi nhựa có ảnh hưởng tới sức khỏe không, hay có thể ảnh hưởng như thế nào. Hạt vi nhựa thường chứa một số chất phụ gia. Do đó, điều quan trọng là cần nghiên cứu cẩn thận về tác hại tiềm ẩn của việc tiếp xúc với các chất này trước khi đưa ra bất kỳ kết luận nào.

Hiện nay, các nhà khoa học đang tập trung vào việc xác định lượng hạt vi nhựa trong thực phẩm, xác định xem hạt vi nhựa truyền qua các cấp của chuỗi thực phẩm (ví dụ từ cá sang người) như thế nào, cũng như tìm hiểu xem quá trình chế biến thực phẩm có gây ra tác động nào tới độc tính tiềm ẩn của hạt vi nhựa hay không.

Chủ động giảm thiểu rác thải nhựa là cách để bạn bảo vệ chính mình

Trong khi chờ các kết luận chính xác, bạn có thể tự bảo vệ mình và gia đình khỏi nỗi lo về hạt vi nhựa bằng một số cách sau:

- Giảm thiểu việc sử dụng các loại đồ nhựa không cần thiết, đồ nhựa dùng một lần:

hat-vi-nhua-3

- Có kế hoạch vứt bỏ hoặc tái chế đồ nhựa một cách hợp lý.

- Tìm hiểu về việc lắp đặt bộ lọc cho máy giặt, giúp lọc bỏ những hạt vi nhựa ra khỏi nước thải, trước khi chúng phát tán vào môi trường và gây ô nhiễm.

- Cân nhắc tránh sử dụng một số sản phẩm mỹ phẩm có chứa hạt vi nhựa.

 
Vi Bùi (Theo Eufic)
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Khỏe đẹp