Kết nối xã hội: “liều thuốc” cho sức khỏe hiện đại

Kết nối xã hội - duy trì sức khỏe tinh thần hiệu quả

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sức khỏe gồm 3 yếu tố chính:

- Thể chất: Cơ thể khỏe mạnh, không mắc bệnh.

- Tinh thần: Tâm lý ổn định, không rối loạn cảm xúc.

- Xã hội: Có khả năng hòa nhập, kết nối và duy trì các mối quan hệ tích cực trong cộng đồng.

Tuy nhiên, trong hệ thống y tế hiện nay, yếu tố kết nối xã hội vẫn chưa được đánh giá đúng mức. Phần lớn hướng dẫn chăm sóc sức khỏe công cộng chủ yếu tập trung vào dinh dưỡng, vận động và giấc ngủ - trong khi sức khỏe xã hội gần như bị bỏ qua.

Trước thực trạng này, Tiến sĩ Kiffer G. Card, nhà nghiên cứu tại Đại học Simon Fraser (Canada), cùng hơn 100 chuyên gia quốc tế trong lĩnh vực y tế công cộng, xã hội học và chính sách đã chủ trì xây dựng: bộ hướng dẫn sức khỏe xã hội đầu tiên trên thế giới. Dự án kéo dài hơn 2 năm, tổng hợp hơn 40 nghiên cứu khoa học, nhiều trường hợp điển hình và các buổi tham vấn cộng đồng ở nhiều quốc gia để bảo đảm tính bao quát và độ tin cậy của khuyến nghị.

Nhóm chuyên gia đặt mục tiêu xây dựng một khung hướng dẫn có thể linh hoạt áp dụng ở từng quốc gia, phù hợp với sự khác biệt về văn hóa, điều kiện kinh tế và đặc điểm xã hội. Đây cũng là lần đầu tiên những bằng chứng rời rạc về tác động của cô đơn, được hệ thống hóa thành bộ tiêu chuẩn thống nhất.

Hiện bộ hướng dẫn đã được triển khai tại Hà Lan và Vương quốc Anh. Độc giả tìm hiểu thêm nội dung bộ hướng dẫn TẠI ĐÂY.

Một số khuyến nghị đáng chú ý

Theo nhóm tác giả, không có một “công thức chuẩn” cho sức khỏe xã hội. Nhu cầu kết nối ở mỗi người là khác nhau, tùy thuộc vào độ tuổi, hoàn cảnh sống và tính cách. Tuy nhiên, chất lượng mối quan hệ quan trọng hơn số lượng.

Bộ hướng dẫn cũng nêu rõ:

- Công nghệ không hoàn toàn tiêu cực. Nếu sử dụng có chủ đích, như gọi video, trò chuyện nhóm hay tham gia cộng đồng trực tuyến, công nghệ có thể giúp duy trì và củng cố kết nối xã hội.

- Không gian sống ảnh hưởng đến khả năng kết nối. Các địa điểm công cộng như công viên, thư viện, quán cà phê hay trung tâm cộng đồng tạo điều kiện gặp gỡ và kết nối xã hội.

- Mối quan hệ đa dạng tăng cường sự gắn bó. Ngoài người thân, những tương tác xã hội đơn giản - như trò chuyện với hàng xóm hay người bán hàng quen - cũng góp phần làm giảm cảm giác cô lập.

Từ hướng dẫn đến hành động

Nhiều tổ chức, cơ quan và địa phương đã chủ động áp dụng các khuyến nghị từ bộ hướng dẫn:

- Doanh nghiệp đánh giá mức độ gắn kết xã hội của nhân viên để thiết kế chính sách làm việc linh hoạt và không gian làm việc thân thiện.

- Trường học đưa kỹ năng kết nối và quản lý cảm xúc vào chương trình giáo dục.

- Chính quyền địa phương đầu tư nhiều hơn vào các không gian sinh hoạt cộng đồng, nhằm tăng cơ hội giao tiếp tự nhiên giữa người dân.

Gợi ý thực tiễn cho cá nhân

Bộ hướng dẫn đưa ra một số khuyến nghị đơn giản giúp mỗi người có thể tự cải thiện sức khỏe xã hội:

- Ưu tiên gặp gỡ trực tiếp. Chỉ vài phút trò chuyện mặt đối mặt mỗi ngày cũng giúp cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng.

- Sử dụng công nghệ một cách có chủ đích. Gọi điện, nhắn tin, hẹn gặp hoặc sử dụng ứng dụng kết nối, thay vì lướt mạng xã hội một cách vô thức.

- Học cách trân trọng thời gian ở một mình. Khoảng thời gian ở một mình không đồng nghĩa với cô đơn. Đó là lúc để bạn nghỉ ngơi, phục hồi cảm xúc và nạp lại năng lượng sau những tương tác xã hội hoặc áp lực thường ngày.

- Tạo thói quen kết nối một cách tự nhiên. Bạn có thể bắt đầu bằng những việc đơn giản như đi dạo cùng một tuyến đường hằng ngày, ghé quán cà phê quen, hay tham gia sinh hoạt tại câu lạc bộ hoặc hoạt động khu phố. Những thói quen nhỏ này giúp bạn dần quen mặt, bắt chuyện và xây dựng các mối quan hệ thân thiện một cách thoải mái, không gượng ép.

Trong bối cảnh nhịp sống hiện đại khiến con người ngày càng xa cách, sự chủ động trong xây dựng và duy trì mối quan hệ chính là "chìa khóa" để nâng cao sức khỏe và chất lượng sống. 

 

Ăn uống lành mạnh hơn nhờ các mối quan hệ xã hội

Chatbot AI, mạng xã hội và nguy cơ của nhóm thanh thiếu niên

Rối loạn nhân cách chống đối xã hội nguy hiểm thế nào?

Mạng xã hội làm tăng nguy cơ trầm cảm ở người trẻ