Rối loạn nhân cách chống đối xã hội nguy hiểm thế nào?

Rối loạn nhân cách chống đối xã hội không chỉ gây nguy hiểm chi người bệnh mà còn cả những người xung quanh.

Các triệu chứng của ASPD

ASPD có liên quan đến bệnh tâm thần, tuy nhiên, chỉ 1/3 số người người mắc ASPD được chẩn đoán mắc bệnh tâm thần. Như đã đề cập, ASPD được đặc trưng bởi việc thiếu sự quan tâm đến quyền và cảm xúc của người khác, thường dẫn đến các hành vi gây hại. Một số biểu hiện chính có thể kể đến như:

- Khởi phát sớm: Các triệu chứng có thể xuất hiện từ thời thơ ấu, bao gồm bạo hành động vật, phá hoại tài sản và chống đối người có thẩm quyền.

- Vấn đề pháp lý: Người mắc ASPD thường vi phạm pháp luật do coi thường các quy tắc xã hội.

- Bốc đồng: Hành động thiếu suy nghĩ, không lường trước hậu quả.

- Hung hăng: Dễ nổi nóng, cáu kỉnh và có xu hướng hành hung người khác.

- Thiếu đồng cảm: Khó khăn trong việc thấu hiểu cảm xúc người khác và không cảm thấy tội lỗi về hành vi sai trái của mình.

- Mối quan hệ bất ổn: Thường có quan hệ tồi tệ hoặc lạm dụng, và có nguy cơ cao bạo hành hoặc bỏ bê con cái.

- Lừa dối: Thường xuyên nói dối, lừa gạt để trục lợi cá nhân.

Những đặc điểm này gây ra khó khăn nghiêm trọng trong nhiều khía cạnh cuộc sống, đặc biệt là do sự thiếu khả năng xem xét suy nghĩ và cảm xúc của người khác.

Khi trưởng thành, ASPD có thể gây hại cho cả người bệnh và những người xung quanh. Người mắc ASPD thường tham gia vào các hành vi mạo hiểm, nguy hiểm và phạm tội. Họ thường được mô tả là vô lương tâm và không hề cảm thấy hối hận về những hành động gây tổn hại.

Chẩn đoán ASPD

ASPD là một tình trạng bắt nguồn từ thời thơ ấu nhưng thường chỉ được chẩn đoán chính thức khi người bệnh từ 18 tuổi trở lên. Trẻ em dưới 18 tuổi có các triệu chứng tương tự được chẩn đoán mắc rối loạn hành vi.

Để được chẩn đoán ASPD, người bệnh phải có biểu hiện coi thường và vi phạm quyền của người khác từ trước tuổi 15. Sự coi thường này được thể hiện qua ít nhất 1 trong 7 triệu chứng sau:

- Không quan tâm đến sự an toàn của bản thân và người khác.

- Không tuân thủ pháp luật.

- Hành vi bốc đồng.

- Dễ cáu kỉnh và hung hăng.

- Thiếu hối hận về hành động.

- Nói dối hoặc thao túng người khác để trục lợi/giải trí.

- Có hành vi vô trách nhiệm.

Ngoài ra, người đó phải đủ 18 tuổi và các hành vi chống đối xã hội không phải do tình trạng bệnh lý khác như rối loạn lưỡng cực hay tâm thần phân liệt.

Một số chuyên gia cho rằng tiêu chuẩn chẩn đoán theo Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần (DSM) quá tập trung vào hành vi phạm tội dẫn đến khả năng chẩn đoán sai ở những cá nhân thuộc khu vực kinh tế xã hội thấp hoặc đô thị, nơi hành vi có vẻ chống đối xã hội có thể là một phần của chiến lược sinh tồn. Điều này có thể làm tăng tỷ lệ mắc rối loạn này một cách không chính xác.

Cũng theo DSM-V, tỷ lệ mắc ASPD ở người trưởng thành tại Mỹ dao động từ 0,2% đến 3,3%, trong đó nam giới bị ảnh hưởng nhiều hơn nữ giới.

“Đối phó” với ASPD

ASPD gây khó khăn lớn cho người mắc phải trong việc hòa nhập cuộc sống thường khiến người bệnh vướng vào vòng lao lý, bị thương hoặc tử vong do hành vi nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc và các mối quan hệ cá nhân. Ngoài ra, hành động của họ còn có thể gây tổn hại cho bạn bè, gia đình, đồng nghiệp thậm chí là người lạ.

Hầu hết người mắc ASPD hiếm khi tự tìm kiếm sự giúp đỡ. Sự can thiệp thường chỉ diễn ra khi có vấn đề pháp lý. Các chuyên gia tâm lý cũng chỉ ra rằng những người có triển vọng cải thiện tốt nhất là những người có hệ thống hỗ trợ xã hội mạnh mẽ, đặc biệt là các mối quan hệ vợ chồng và gia đình tốt đẹp.

 

Nữ sinh 14 tuổi tự hủy hoại bản thân vì rối loạn nhân cách ranh giới

Rối loạn tăng động giảm chú ý ảnh hưởng đến thói quen ăn uống

Quả ớt giúp điều trị chứng rối loạn tăng động giảm chú ý?

Kefir giúp cải thiện chứng rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ?