Thói quen nhỏ, hệ lụy lớn đến hành vi của trẻ

Lãng phí thực phẩm từ bàn ăn gia đình: Trẻ đang học gì từ thói quen của người lớn?

Ảnh hưởng đến hành vi và sức khỏe của trẻ

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trẻ nhỏ hình thành thói quen ăn uống chủ yếu thông qua quan sát và lặp lại hành vi của người lớn. Khi cha mẹ thường xuyên bỏ thừa thức ăn, trẻ dễ coi đó là điều bình thường và không ý thức rõ trách nhiệm với phần ăn của mình.

Từ đó, hành vi ăn uống của trẻ dần thay đổi. Trẻ có thể lấy thức ăn theo cảm tính, không cân nhắc nhu cầu thực tế. Việc lấy quá nhiều, kén chọn món hoặc bỏ bữa chính vì thế xảy ra thường xuyên hơn. Trong nhiều trường hợp, trẻ ăn vặt để bù lại, khiến khẩu phần hằng ngày mất cân đối giữa các nhóm chất.

Về lâu dài, chế độ ăn thiếu ổn định ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hấp thu Dinh dưỡng. Trẻ có thể thiếu năng lượng cho học tập và vận động, hoặc ngược lại, thừa năng lượng nhưng thiếu vi chất cần thiết. Cả hai tình trạng này đều tác động đến sự phát triển thể chất và trí tuệ.

Giải pháp bắt đầu từ bàn ăn gia đình

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, hạn chế lãng phí thực phẩm cần bắt đầu từ việc thay đổi thói quen sinh hoạt trong gia đình, trong đó bữa ăn đóng vai trò trung tâm.

- Trước tiên, cha mẹ nên lập kế hoạch mua sắm theo từng bữa hoặc theo chu kỳ 2-3 ngày. Việc này giúp kiểm soát lượng thực phẩm sử dụng, tránh tình trạng mua dư, nấu nhiều rồi không dùng hết.

- Trẻ cần được khuyến khích tham gia vào quá trình lên thực đơn. Khi cùng lựa chọn món ăn và quan sát việc chuẩn bị bữa cơm, trẻ sẽ hiểu rõ hơn về khái niệm “ăn vừa đủ” và có trách nhiệm hơn với phần ăn của mình.

- Trong bữa ăn, nên để trẻ tự chọn lượng thức ăn phù hợp với sức ăn. Trẻ có thể lấy ít trước, nếu còn đói sẽ lấy thêm. Cách này giúp trẻ cân nhắc kỹ trước khi lấy, từ đó hạn chế việc bỏ dở.

- Cha mẹ có thể giải thích ngắn gọn cho trẻ về hành trình hình thành một món ăn - từ sản xuất, vận chuyển đến chế biến. Khi hiểu được công sức và nguyên liệu tạo ra thực phẩm, trẻ sẽ có ý thức trân trọng và giảm lãng phí.

- Thức ăn còn lại sau bữa có thể được tận dụng để chế biến thành món ăn khác. Ví dụ, cơm nguội dùng làm cơm chiên, rau củ còn dư có thể nấu súp, trái cây chín được xay làm sinh tố. Việc này không chỉ giúp tiết kiệm thực phẩm, mà còn là cách để trẻ học thói quen sử dụng đồ ăn hợp lý. Tuy nhiên, phụ huynh cần đảm bảo đồ ăn thừa còn trong thời hạn sử dụng an toàn, được bảo quản đúng cách và không có dấu hiệu hư hỏng.

 

Podcast: Tầm quan trọng của vitamin A với trẻ em

Việt Nam - UNICEF: Nửa thế kỷ đồng hành vì trẻ em

Trẻ em có nên chơi thể thao muộn vào buổi tối?

Bảo vệ sức khỏe trẻ em trong giai đoạn chuyển mùa