Làm gì khi trẻ nghiện đồ ăn vặt không lành mạnh?

Trẻ dễ hình thành thói quen ăn vặt không lành mạnh nếu thường xuyên tiếp xúc với đồ ngọt

Vì sao đồ ăn vặt lại dễ gây nghiện?

Trong cuộc sống ngày nay, đồ ăn vặt dễ mua và hấp dẫn với trẻ em hơn bao giờ hết. Đây còn được gọi là “thực phẩm rác”, do có chứa nhiều calo, muối và đường nhưng lại có giá trị dinh dưỡng thấp. Nghiên cứu cho thấy đồ ăn vặt góp phần làm gia tăng tỷ lệ béo phì ở trẻ em và nhiều bệnh mạn tính khác.

Khi trẻ ăn đồ ăn vặt, hàm lượng đường, chất béo và muối cao trong những thực phẩm này sẽ kích thích não tiết ra dopamine. Sự tăng vọt dopamine này tạo ra cảm giác thỏa mãn tạm thời. Theo thời gian, não bắt đầu đòi hỏi ăn nhiều loại thực phẩm này hơn để đạt được cảm giác phấn khích như ban đầu.

Thực phẩm chế biến sẵn như khoai tây chiên, bánh ngọt hay đồ ăn nhanh kết hợp tinh bột tinh chế, chất béo và phụ gia nhân tạo, khiến các tín hiệu no bị rối loạn. Càng ăn nhiều, trẻ sẽ dễ mắc chứng rối loạn ăn uống, tăng cân.

Dấu hiệu trẻ nghiện đồ ăn vặt

Thỉnh thoảng thèm ăn vặt là hoàn toàn bình thường. Vấn đề chỉ nảy sinh khi cơn thèm ăn đó vượt ngoài tầm kiểm soát hoặc gắn với cảm xúc tiêu cực. Cha mẹ nhận biết sớm các dấu hiệu trẻ nghiện đồ ăn vặt là bước đầu tiên để giúp trẻ xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh và cân đối hơn.

Theo bác sĩ Manpreet Dhuffar-Pottiwal, chuyên gia tâm lý học hành vi tại Anh, dấu hiệu quan trọng là cảm giác thèm ăn mãnh liệt vượt quá nhu cầu thực sự của cơ thể. Trẻ thường bị ám ảnh với một số món nhất định như khoai tây chiên hoặc kẹo ngọt, và tỏ ra khó chịu khi không được ăn. Đây là biểu hiện của việc không thể ngừng ăn đồ vặt dù đã no, thậm chí ăn lén hoặc ăn đến mức khó chịu.

Chuyên gia cho biết thêm, cáu gắt, thay đổi tâm trạng hoặc đau đầu khi không có đồ ăn vặt cũng là dấu hiệu đáng lo. Trẻ nghiện đồ ăn vặt sẽ từ chối các bữa ăn cân bằng hoặc những món từng yêu thích. Cha mẹ nên để ý nếu trẻ tránh các hoạt động xã hội, học tập sa sút, bỏ qua các hoạt động thường ngày, nói dối để có được món ăn yêu thích.

Trẻ dùng đồ ăn để xoa dịu cảm xúc khi căng thẳng cũng là một biểu hiện cần lưu ý.

Giúp con thay đổi thói quen ăn uống

Cha mẹ hỗ trợ trẻ bớt phụ thuộc vào đồ ăn vặt và hình thành thói quen ăn uống lành mạnh hơn theo các gợi ý sau:

Làm gương bằng hành vi ăn uống cân bằng

Cách cha mẹ gắn cảm xúc với thức ăn, chẳng hạn dùng đồ ngọt làm phần thưởng, có thể vô tình tạo nên mô hình hành vi sai lệch qua nhiều thế hệ. Trẻ thường bắt chước người chăm sóc nên cha mẹ cần làm gương cho con.

Tạo thói quen ăn uống có cấu trúc

Cho trẻ ăn các bữa chính đúng giờ, cân đối về mặt dinh dưỡng để tránh việc trẻ quá đói, dẫn đến thèm đồ ăn vặt.

Cho trẻ tham gia vào quá trình nấu ăn

Khuyến khích trẻ cùng lên kế hoạch bữa ăn hoặc cùng nấu nướng, giúp trẻ phát triển tính tự lập và tò mò với thực phẩm lành mạnh.

Chú ý đến nhu cầu cảm xúc

Cha mẹ nên dạy trẻ cách đối diện với cảm xúc mà không cần đến thức ăn, chẳng hạn thực hành hít thở chánh niệm, tham gia trò chơi sáng tạo.

Thay đổi dần dần

Cấm đoán trẻ ăn vặt hoàn toàn có thể phản tác dụng. Thay vào đó cha mẹ nên giảm dần tần suất mua đồ ăn vặt trong nhà, để xa tầm nhìn của trẻ. Thay vì kẹo, cha mẹ có thể cho con ăn thực phẩm ít qua chế biến như trái cây ăn cùng bơ hạt.

Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên môn khi cần

Cha mẹ nên đưa con đi gặp bác sĩ nhi khoa nếu các chỉ số sức khỏe như cân nặng, đường huyết có dấu hiệu bất thường. Nếu hành vi nghiện ăn vặt vẫn tiếp diễn dù đã can thiệp, hay xuất hiện các vấn đề khác như thu mình, học tập sa sút hoặc trầm cảm, sự hỗ trợ của chuyên gia dinh dưỡng và tâm lý sẽ là phương pháp hiệu quả nhất.

 

Hướng dẫn cách giảm ho an toàn cho trẻ nhỏ

4 điều cha mẹ cần làm khi con thừa cân, béo phì

Tỷ lệ trẻ béo phì tăng cao, làm sao để phòng ngừa?

Dự kiến tỷ lệ trẻ em và thanh thiếu niên béo phì sẽ tăng vọt vào năm 2050