Điểm giống và khác giữa ADHD và rối loạn lo âu

Cả ADHD và rối loạn lo âu đều gây ảnh hưởng đến tâm lý làm giảm chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày

Theo Viện Sức khoẻ Tâm thần Mỹ, ADHD ảnh hưởng đến khoảng 4% người lớn và 11% trẻ em trong cộng đồng. Tương tự, rối loạn lo âu là một vấn đề phổ biến hơn, với tỷ lệ mắc phải ở mức 19% ở người lớn và 7% ở trẻ em.

Mặc dù đây là 2 bệnh lý riêng biệt nhưng có nhiều nét tương đồng và bệnh nhân mắc ADHD hoàn toàn có thể mắc thêm rối loạn lo âu và ngược lại. Tuy nhiên, với sự tiên tiến hiện đại trong y học ngày nay thì đề sẽ có những phương pháp điều trị hiệu quả giúp bạn cải thiện tình trạng bệnh.

Một số triệu chứng dễ gây nhầm lẫn ở ADHD và rối loạn lo âu

ADHD và rối loạn lo âu thường có những biểu hiện tương đồng đến mức gây nhầm lẫn trong quá trình chẩn đoán. Sự chồng chéo giữa hai tình trạng này đòi hỏi sự phân biệt rõ ràng các triệu chứng để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

ADHD chủ yếu ảnh hưởng đến khả năng tập trung, dẫn đến các hành vi bốc đồng và hiếu động. Trong khi đó, lo âu gây ra cảm giác bất an, căng thẳng kéo dài, thậm chí không có lý do rõ ràng. Bảng so sánh dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết rõ hơn về các triệu chứng đặc trưng của từng bệnh:

Những điểm khác biệt

ADHD và lo âu có những điểm chung khiến chúng dễ bị nhầm lẫn. Tuy nhiên, hai tình trạng này cũng có những khác biệt rõ ràng giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là một số điểm khác biệt cơ bản giữa ADHD và lo âu.

- Lo âu là một dạng rối loạn sức khoẻ tâm thần: ADHD là một rối loạn thần kinh phát triển, đặc trưng bởi các rối loạn chức năng điều hành, dẫn đến các biểu hiện hành vi như khó tập trung, tăng động và bốc đồng. Trong khi đó, rối loạn lo âu là một rối loạn tâm thần biểu hiện qua cảm giác lo lắng, sợ hãi quá mức và căng thẳng, thường liên quan đến các lo ngại về tương lai.

- ADHD thường xuất hiện nhiều hơn ở trẻ em: ADHD thường biểu hiện rõ rệt ở trẻ em, đặc biệt gây khó khăn cho quá trình học tập do trẻ gặp phải vấn đề về tập trung và kiểm soát hành vi. Chính vì vậy, nhiều trường hợp ADHD được chẩn đoán lần đầu tiên ở giai đoạn tiểu học. Mặc dù lo âu cũng là một vấn đề phổ biến ở trẻ em, nhưng các biểu hiện của rối loạn lo âu thường rõ nét hơn ở thanh thiếu niên, người trưởng thành và người cao tuổi. Đáng chú ý, phụ nữ mắc ADHD thường được chẩn đoán muộn hơn so với nam giới do các triệu chứng của họ thường ít điển hình và dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề khác.

- Phác đồ điều trị của 2 bệnh là khác nhau: Cả ADHD và rối loạn lo âu đều có thể được cải thiện đáng kể thông qua các phương pháp điều trị y khoa và tâm lý. Tuy nhiên, phác đồ điều trị cho từng tình trạng là khác nhau. Đối với những người mắc cả ADHD và rối loạn lo âu, việc lựa chọn thuốc điều trị cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Một số loại thuốc dùng để điều trị ADHD có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng lo âu. Do đó, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để xây dựng một phác đồ điều trị phù hợp và an toàn.

Điểm tương đồng

- Có những trải nghiệm giống nhau: Cả ADHD và rối loạn lo âu đều có thể gây ra những khó khăn đáng kể trong việc tập trung. Người mắc ADHD thường đối mặt với lo lắng về các triệu chứng của mình, trong khi đó, những người mắc rối loạn lo âu lại bị chi phối bởi những suy nghĩ tiêu cực và căng thẳng quá mức. Cả hai tình trạng này đều có thể dẫn đến sự mất tập trung, khó ngồi yên và gặp khó khăn trong việc hoàn thành các nhiệm vụ.

- Đều có thể cải thiện bằng cách thay đổi lối sống: Song song với việc điều trị bằng thuốc và liệu pháp thì điều chỉnh lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện đáng kể các triệu chứng của cả ADHD và rối loạn lo âu. Các thay đổi trong lối sống thường bao gồm: đảm bảo giấc ngủ đủ và sâu; duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng; xây dựng và tuân thủ một lịch trình sinh hoạt đều đặn; tập luyện thể dục thể thao thường xuyên; và rèn luyện các kỹ năng quản lý căng thẳng như thư giãn và thiền định.

- Đều được điều trị bằng liệu pháp hành vi nhận thức (CBT): Với ADHD, CBT tập trung vào việc trang bị cho người bệnh những kỹ năng cần thiết để cải thiện khả năng tổ chức, quản lý thời gian và ưu tiên công việc, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống. Đối với rối loạn lo âu, CBT hướng đến việc thay đổi những suy nghĩ tiêu cực và hành vi tránh né, giúp bệnh nhân đối diện với nỗi sợ hãi một cách hiệu quả. Qua quá trình trị liệu, người bệnh sẽ học được những kỹ năng quản lý cảm xúc và đối phó với căng thẳng, từ đó giảm thiểu các triệu chứng của bệnh.

Người bệnh có thể mắc cả ADHD và rối loạn lo âu

Theo một số nghiên cứu, tỷ lệ người mắc cả hai rối loạn này khá cao. Đáng chú ý, có tới 50% người lớn được chẩn đoán ADHD cũng đồng thời mắc rối loạn lo âu. Trong đó, rối loạn lo âu tổng quát là một trong những dạng phổ biến nhất, với tỷ lệ ước tính khoảng 25%. Điều này cho thấy mối liên kết chặt chẽ giữa hai loại rối loạn này và tác động đáng kể của chúng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Hiện có khoảng 40% trẻ em mắc ADHD đồng thời cũng bị rối loạn lo âu. Hơn nữa, trẻ em mắc cả ADHD và rối loạn lo âu thường biểu hiện các triệu chứng ADHD ở mức độ nghiêm trọng hơn. Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng sự lo lắng liên tục về các triệu chứng ADHD có thể là một yếu tố góp phần làm trầm trọng thêm các triệu chứng lo âu.

 

Mẹ bầu thiếu vitamin D, con sinh ra có nguy cơ mắc ADHD

Thực phẩm chức năng cho người bị ADHD có thực sự hiệu quả?

Châm cứu có thể điều trị rối loạn lo âu?

Rối loạn lo âu xã hội: Làm thế nào để nhận biết, phòng ngừa và đối phó?