Chúng tôi đặt chân lên quốc gia này vào một ngày nắng ấm của tháng 8. Điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến đi dài 10 ngày của chúng tôi ở Slovenia là một ngôi nhà gỗ bên trong một nông trại nhỏ đã có nhiều năm tuổi. Chủ nhân của nông trại này – ông Aci Urbajs, là một người nông dân, một nghệ sĩ và một nhà sản xuất rượu vang.

“Chỉ một lát nữa thôi, các bạn sẽ thấy tôi điên rồ.” – ông Aci Urbajs đã chào chúng tôi như vậy khi chúng tôi bước ra khỏi chiếc xe.

Gia đình ông Urbajs đã xây dựng ngôi nhà này từ nhiều thế kỷ trước, trên một ngọn đồi tên Rifnik ở miền Đông Slovenia. Ông Urbajs đang sử dụng ngôi nhà này làm một homestay dành cho khách du lịch muốn khám phá và du khách – như chúng tôi sẽ được ở chung với gia đình. Con gái ông – Tina, đã dẫn chúng tôi về căn phòng ngủ trên gác xép, nơi chúng tôi được làm quen với gia đình sóc chuột đang trú ngụ trên xà nhà. “Chúng sống ở đây và các bạn là khách của chúng." – Tina đã nói vui với chúng tôi như vậy.

Và khi chúng tôi đã sắp xếp xong phòng ở của mình, ông Urbajs và Tina đã mời chúng tôi ngồi bên chiếc lò sưởi lát gạch trong phòng ăn của ngôi nhà, nơi chiếc rèm đã được vắt lên, thưởng thức óc chó ngon ngâm chua, cheese nhà làm, rau củ nướng và khui 5 chai rượu vang Organic Anarchy. Nhãn hiệu rượu vang Organic Anarchy này là của gia đình ông Urbajs, nổi tiếng với hương vị tự nhiên, độc đáo mà không ai ở Slovenia có thể làm ra được. Một chai rượu “nho lên men” - như ông Urbajs tự nhận, Organic Anarchy có thể có giá hơn 100USD ở New York và Paris.

Sáng hôm sau, chúng tôi băng ngang qua ngọn đồi Rifnik. Phía bên đó là nơi ông Urbajs sống, trồng nho và khắc những viên đá hình vũ trụ. Ông Urbajs đi đôi dép lê cũ, nhảy chân sáo dẫn chúng tôi đi ngang vườn nho trên sườn đồi. “Có lẽ, nếu tôi sống ở nơi khác thì tôi sẽ khác, nhưng ở đây, tôi điên rồ, điên rồ mà hạnh phúc.” – ông Urbajs cười nói.

Kế hoạch của chúng tôi ngày hôm đó là đi về phía Tây, vượt qua dãy Alps để tới bờ biển Adriatic. Đất nước nhỏ bé này có một quần thể sinh vật đa dạng và hài hòa. Dãy Alps giống như một đường biên giới tự nhiên ở phía Tây Bắc giữa quốc gia này với Áo và Ý, trong khi dãy núi Dinaric trườn lên từ bán đảo Balkan ở phía Nam. Từ Tây sang Đông, lưu vực Địa Trung Hải nối liền với những thảo nguyên rộng lớn trải dài từ Hungary. Kết quả là, như các nhà sinh thái học vẫn gọi - một vùng sinh thái: một vùng chuyển tiếp cực kỳ phong phú về loài.

Chúng tôi đã được nếm trải sự đa dạng sinh học đó trên con đường mòn dẫn đến đỉnh Stol - đỉnh cao nhất của dãy núi Karavanke Alps, dọc biên giới phía bắc với Áo. Cảnh quan hùng vĩ, nhưng tôi chỉ tập trung vào những bông hoa dại: cây xô thơm núi, hoa cúc oxeye và hoa thanh cúc lâu năm với cánh hoa màu xanh lam như mạng nhện. Cung đường mòn nối từ ngọn núi lân cận đến Stol là tổ hợp của những đoạn dốc khó đi xuyên qua một khe núi gần như thẳng đứng, nơi những bông hoa loa kèn martagon màu hồng rủ xuống như những chiếc mũ trên thân cây. Trên đường, hoa chuông vàng và hoa chuông campion nở rộ trong các khe đá, còn hoa anh túc vàng bám vào các kẽ đá.

Trên đỉnh Stol, chúng tôi tìm thấy những chú cừu và được bao quát toàn cảnh một địa điểm du lịch nổi tiếng của Slovenia: một nhà thờ trắng trên một hòn đảo giữa hồ Bled. Khi gió lạnh nổi lên, chúng tôi rút về một túp lều trên đỉnh núi tên là Presernova Koca na Stolu để uống bia, ăn súp bắp cải và struklji, một loại bánh bao nhân phô mai tươi phủ vụn bánh mì chiên. Sau đó, chúng tôi ngủ thiếp đi trên giường tầng, lắng nghe tiếng gió rít trên mái nhà.

Sáng hôm sau, đường mòn rộn ràng tiếng chim hót. Trong một rừng thông lùn, chúng tôi bắt gặp một con chim lớn với cái đầu đốm như chim sáo đá - một con chim kẹp hạt dẻ phương Bắc, có mỏ dài để vặt hạt thông từ quả thông. Từng đàn quạ mỏ vàng lượn quanh đỉnh núi như những làn khói.

Sau chuyến đi bộ đường dài, chúng tôi lái xe đến một ngôi làng tên là Radovljica, nơi có nhà hàng Hisa Linhardt phục vụ món bánh phô mai tươi bổ dưỡng với nước sốt tỏi tây theo công thức từ một cuốn sách dạy nấu ăn bằng tiếng Slovenia năm 1799.

Trời bắt đầu đổ mưa khi chúng tôi lái xe đến Hồ Bohinj. Theo kế hoạch, chúng tôi là đi bộ đường dài ở dãy Julian Alps nhưng dự báo mưa sẽ còn kéo dài nên chúng tôi quyết định lái xe đến một nhà nghỉ do bạn bè giới thiệu.

Đường vòng đưa chúng tôi vòng quanh thủ đô Ljubljana, nằm ở trung tâm Slovenia, đến một ngôi làng tên là Dvor ở phía nam. Nhà trọ Novak là một căn nhà gỗ lớn có vườn rau, sân tennis và một máng cỏ khô truyền thống, nơi bạn có thể thoải mái nằm trong túi ngủ với giá 35 euro, tương đương khoảng 41USD/đêm. Chúng tôi đến đúng lúc ông Boris Novak đang dọn bàn ăn ngoài hiên cho bữa trưa. "Chúng ta phải uống một ly rượu vang chứ", ông ấy nói khi chào đón chúng tôi.

Cha mẹ ông Novak mở nhà trọ này vào năm 1975, khi ông còn là một thiếu niên. "Chúng tôi đã có một cuộc sống sung túc khi còn trẻ", ông nói. Vào thời điểm đó, Slovenia là một phần của Nam Tư. Khi nhà lãnh đạo cộng sản của nước này - Josip Broz qua đời, Nam Tư tan rã, Slovenia là quốc gia đầu tiên tách khỏi Liên bang Xô Viết vào năm 1991 và gia nhập Liên minh Châu Âu vào năm 2004.

Ông Novak đã lưu giữ một số chai rượu vang Organic Anarchy trong hầm rượu của mình - nơi nổi tiếng với bộ sưu tập rượu vang Slovenia tự nhiên. Một bộ sưu tập như vậy sẽ là bất khả thi vào thời Nam Tư, khi mọi nông dân đều bán nho của mình cho các tập đoàn sản xuất rượu vang. Nhưng giờ thì không, ông Novak cùng con trai điều hành công việc sản xuất và kinh doanh riêng của mình.

Trang trại của ông cũng có một số thành viên khác tham gia. Ông Novak có một cố vấn riêng, và người này khuyên ông tính phí 90euro cho một bữa ăn truyền thống kéo dài 5 tiếng đồng hồ với bánh mì và xúc xích, bánh quiche bắp cải và thảo mộc, súp cá hồi, mì ống thủ công với nấm mỡ vàng và đậu Hà Lan, thịt bê quay và kem trái cây. Ông Novak đã nghe theo. Mỗi khi có khách tới, ông và cậu con trai 30 tuổi – Jan Novak, sẽ cùng phục vụ bữa ăn, rót rượu và bê những đĩa đồ ăn phục vụ du khách. Tốc độ rót rượu thường nhanh gấp đôi tốc độ bê đồ ăn để du khách có thể tận hưởng được những ly nho lên men tự nhiên nổi tiếng của đất nước này. Và thông thường, nhiều du khách như chúng tôi, sẽ loạng choạng về phòng mình, ngả người trong túi ngủ, phần nhiều được lót với rơm.

Chúng tôi lái xe theo một tuyến đường vòng từ Nhà trọ Novak đến Thung lũng Soca và quay trở lại dãy núi Julian Alps, nơi chúng tôi nghỉ qua đêm tại ngôi làng Dreznica. Ngôi làng này có một nhà thờ trên đỉnh đồi, nằm giữa những ngọn núi, có cảnh quan đẹp như tranh vẽ.

Đến đây, thật khó để không nghĩ về ẩm thực. Trước khi tới đây, chúng tôi đã được nghe danh đầu bếp nổi tiếng nhất Slovenia - Ana Ros. Cô và chồng cũ đã tiếp quản nhà trọ Hisa Franko của bố mẹ anh vào năm 2002 và biến nó thành một điểm đến ẩm thực quốc tế với ba sao Michelin. Cô Ros - một đầu bếp tự học, đã góp phần tạo nên danh tiếng rực rỡ về ẩm thực cho đất nước này. Bữa ăn tối có rượu vang tại Hisa Franko có giá hơn 400 euro và chúng tôi không đủ tiền chi trả. Vì vậy, chúng tôi đã đặt phòng nghỉ ở đây và cô Ros đã mời chúng tôi đến quầy bar vào buổi sáng, khi cô ấy nếm thử thực đơn trong tuần với nhân viên của mình.

Cô Ros nhấn mạnh mối liên hệ giữa ẩm thực của cô và vùng thung lũng, nơi dòng sông Soca xanh ngắt chảy qua những ngọn núi. "Từ đỉnh núi đó, bạn có thể nhìn thấy nguồn gốc mọi thực phẩm của chúng tôi", cô nói. Đúng vậy, mọi thực phẩm đều có xuất xứ địa phương, ngoại trừ đội ngũ nhân viên đến từ Ý, Hoa Kỳ, Ba Lan, Afghanistan và Ấn Độ.

Trong lúc chúng tôi trò chuyện, cô Ros mời tôi nếm thử một thứ trông giống như một khối tinh thể đen, tôi bẻ ra và thấy phần thịt trắng bốc hơi nghi ngút. "Đây là một loại khoai tây vùng núi cao nướng trong lớp vỏ rơm mùa hè, ướp muối với kem chua, bơ và mật ong", cô Ros nói. Vào giữa mùa hè, hầu như món nào cũng có cánh hoa và trái cây tươi, bao gồm cả món cappelletti nhân phô mai bò lâu năm, ăn kèm với dầu lá sung và một lát đào. "Tôi thích nấu ăn với trái cây theo kiểu mặn", cô nói. "Chúng là một trong những yếu tố bị lãng quên của ẩm thực cao cấp".

Cô Ros dẫn tôi xem hầm rượu của cô, nơi cô cũng cất giữ những chai Organic Anarchy. Cách nấu nướng của cô ấy sáng tạo hơn bất kỳ món nào tôi từng nếm, mặc dù hương vị mà tôi nhớ nhất lại là thứ mà cô ấy và đội ngũ của cô ấy không hề chế biến. Đó là một quả lê khô ăn kèm với granola vào bữa sáng, và nó không chỉ có vị trái cây mà còn có cả quế và đinh hương. Có những món ăn không cần đầu bếp để nâng tầm. Tự chúng đã nói lên tất cả.

Chúng tôi còn một việc cuối cùng phải làm. Slovenia có một dải bờ biển đá hẹp trên Bán đảo Istria, và chúng tôi muốn kết thúc chuyến đi bằng cách nhảy xuống biển Adriatic. Vậy nên chúng tôi lái xe về phía nam đến Izola - nơi chúng tôi thưởng thức món fritto misto hảo hạng tại một nhà hàng bình dân tên là Bujol. Chủ nhà hàng, Alen Puspan, chủ yếu phục vụ các loại cá nhỏ như cá cơm và cá mòi. "Đây là món mọi người ăn sau giờ làm việc", anh ấy nói.

Sau bữa trưa, chúng tôi tiếp tục đến khách sạn ở Piran. Khách sạn đông nghịt các gia đình, họ trải khăn tắm trên những tảng đá và cầu tàu. Khách sạn của chúng tôi gần biển đến nỗi nhìn ra cửa sổ cứ như đang ở trên một con tàu du lịch.

Chúng tôi bước ra bến tàu và do dự: Nước đầy những con sứa trong suốt không có nọc độc. Nhưng chúng tôi đâu có đi xa đến thế để quay lại. Chúng tôi lao xuống làn nước mát lạnh và bơi trở lại bến tàu, với những con sứa luồn lách giữa những ngón tay và ngón chân.