Serotonin - Đòn bẩy trấn an thần kinh

Nhờ nhiều công trình nghiên cứu trên thực nghiệm cũng như qua lâm sàng, thầy thuốc đã rõ từ lâu về tác dụng trấn an thần kinh của serotonin, chất đòn bẩy cho giấc ngủ bình yên. Serotonin trong não càng cao, gia chủ càng ít đau đầu hay nếu có đau đầu cũng chỉ thoáng qua. Điểm éo le ở chỗ serotonin là chất nội sinh do cơ thể tự tổng hợp từ một chất đạm có tên là tryptophan. Do đó, muốn tránh nhức đầu bằng cách lợi dụng serotonin thì phải biết cách tiếp tế tryptophan cho đúng lúc. Không dễ, vì bữa ăn nếu quá nhiều chất đạm, nghĩa là tuy có đủ tryptophan, thường bất lợi cho người có cơ tạng dễ nhức đầu vì 2 lý do:

- Một loại axít amin khác trong bữa ăn lắm thịt nhiều cá, tyrosin, lại là chất gây nhức đầu vì xúc tác cho tác dụng của nhóm arachidon!

- Các loại axít amin khác đều có tác dụng tương tranh với tryptophan trên đường vào não bộ. Càng nhiều đối thủ, tryptophan càng dễ bị loại khỏi cuộc thi "đồng hành cùng giấc ngủ"!

Chính vì thế mà bữa ăn chiều nếu bớt thịt mỡ nhưng nhiều rau quả, thậm chí có thêm chất ngọt, nếu không bị bệnh tiểu đường, có tác dụng phòng chống đau đầu, nhức đầu. Thêm vào đó, vận động sau bữa ăn giúp huy động chất đạm vào hệ thống xương, cơ. Tryptophan nhờ đó dễ lọt vào não bộ do nhiều loại axít amin khác bị đẩy nhẹ vào ngõ khác. Đó cũng chính là một trong các lý do tại sao người ăn xong đóng đinh trước máy truyền hình thường khó ngủ.

Vận tốc di chuyển của tryptophan từ máu vào não tùy thuộc nhiều yếu tố, thí dụ:

- Trì trệ rất nhiều dưới ảnh hưởng của nicotin, cafein, chất chát trong rượu vang, chất đạm trong phô-mai và nickel trong sô-cô-la, nếu thực khách dị ứng với món này.

- Tăng nhanh thấy rõ trong điều kiện đầy đủ ánh sáng và dưới sự hiện diện của khoáng tố kalium (mật ong, chuối già…). Ăn tối trong khung cảnh mờ mờ tuy lãng mạn nhưng sau đó thường phải mất tiền mua thuốc trị nhức đầu!

- Ổn định hơn nhiều nếu uống đủ nước trong và sau bữa ăn.

Không ai tránh khỏi có lúc đau đầu. Vấn đề là làm sao để cơn đau càng thưa càng tốt, càng nhẹ càng hay. Thuốc trị đau đầu đúng là không thiếu nhưng khó tránh phản ứng phụ. Thay vì hễ căng đầu là uống thuốc, nếu biết cách ăn ở sao cho bớt đau đầu chính là biện pháp an toàn. Còn gì khéo hơn khỏi bệnh mà không cần tự đầu độc bằng... thuốc!