Tiềm ẩn nguy cơ ung thư từ đồ dùng quen thuộc

Các vật dụng quen thuộc tiềm ẩn nguy cơ ung thư

Tiến sĩ Peter Yu, làm việc tại hệ thống y tế Hartford HealthCare (Mỹ) chỉ ta 7 nhóm sản phẩm phổ biến trong gia đình cần lưu ý khi sử dụng, cùng với hướng dẫn lựa chọn an toàn.

1. Sản phẩm tẩy rửa

Các loại nước lau sàn, dung dịch khử trùng, bình xịt khử mùi hay xịt thơm phòng thường chứa những hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) như formaldehyde và benzen. Đây là những hóa chất có thể gây kích ứng đường hô hấp và nếu hít phải thường xuyên trong không gian kín, có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm cả ung thư.

Gợi ý lựa chọn:

- Ưu tiên các sản phẩm không mùi hoặc có hương thơm tự nhiên.

- Lựa chọn những sản phẩm có chứng nhận an toàn từ các tổ chức y tế hoặc môi trường.

- Khi sử dụng các sản phẩm tẩy rửa, mở cửa sổ hoặc bật quạt để không khí lưu thông.

2. Pin

Một số loại pin thông dụng, đặc biệt là pin sạc nickel-cadmium, có thể chứa các kim loại nặng như cadimi và chì. Nhiều nghiên cứu cho thấy, các chất này có khả năng gây hại cho thận, tác động tiêu cực đến hệ thần kinh và gia tăng nguy cơ ung thư nếu tiếp xúc lâu dài. Pin cũ hoặc bị rò rỉ nếu không được xử lý đúng cách còn có thể gây ô nhiễm môi trường.

Gợi ý lựa chọn:

- Không chạm tay vào pin đã cũ, bị chảy nước hoặc rò rỉ hóa chất.

- Mang pin đã qua sử dụng đến các điểm thu gom chuyên dụng để được xử lý an toàn.

- Ưu tiên sử dụng pin lithium-ion – loại pin hiện đại, có độ an toàn cao và ít độc hại hơn.

3. Sơn

Dù sơn đã khô, nhiều loại sơn hiện nay vẫn có thể phát thải các hợp chất VOCs trong không gian, đặc biệt nếu được sử dụng trong không gian kín và không được thông gió đầy đủ. Việc hít phải khí VOCs có thể ảnh hưởng xấu đến hệ hô hấp và thần kinh, đồng thời tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính, trong đó có ung thư.

Gợi ý lựa chọn:

- Chọn các loại sơn có nhãn “ít VOC” hoặc “không chứa VOC”.

- Khi sơn, nên đảm bảo phòng ốc thông thoáng, có quạt gió hoặc cửa sổ mở.

- Phần sơn còn dư cần được bảo quản và xử lý đúng quy định để tránh phát tán hóa chất ra môi trường sống.

4. Nến thơm

Nến làm từ sáp paraffin hoặc có hương liệu tổng hợp khi cháy có thể phát tán benzen, toluen và nhiều hóa chất khác. Nếu sử dụng thường xuyên trong các không gian kín như phòng ngủ hoặc nhà tắm, những hợp chất này có thể tích tụ trong không khí, ảnh hưởng tiêu cực đến hô hấp và hệ thần kinh.

Gợi ý lựa chọn:

- Lựa chọn nến làm từ sáp ong, sáp đậu nành hoặc các loại sáp thực vật tự nhiên khác.

- Ưu tiên sử dụng nến có hương thơm từ tinh dầu tự nhiên thay vì hương tổng hợp.

- Chỉ nên đốt nến trong thời gian ngắn và ở nơi có lưu thông không khí tốt.

5. Hộp nhựa và chai nhựa

Nhiều loại hộp đựng thức ăn và chai nhựa có thể chứa bisphenol A (BPA) – một hợp chất có khả năng thôi nhiễm vào thực phẩm khi tiếp xúc với nhiệt độ cao. BPA đã được cảnh báo về nguy cơ ảnh hưởng đến hệ nội tiết, sức khỏe sinh sản và khả năng liên quan đến một số loại ung thư.

Gợi ý lựa chọn:

- Không sử dụng hộp nhựa để hâm nóng thức ăn, đặc biệt trong lò vi sóng.

- Chuyển sang sử dụng hộp thủy tinh hoặc inox để bảo quản và làm nóng thực phẩm.

- Chọn sản phẩm có ghi rõ “không chứa BPA” và sử dụng bình nước tái sử dụng thay vì chai nhựa dùng một lần.

6. Mỹ phẩm

Các sản phẩm làm đẹp như thuốc nhuộm tóc, kem dưỡng, xịt giữ nếp tóc… có thể chứa parabens và phthalates - có khả năng gây rối loạn nội tiết và liên quan đến nguy cơ ung thư nếu tích lũy lâu dài trong cơ thể.

Gợi ý lựa chọn:

- Đọc kỹ thành phần trước khi mua, tránh các sản phẩm có chứa hóa chất độc hại như parabens và phthalates.

- Ưu tiên mỹ phẩm có thành phần rõ ràng, nguồn gốc thiên nhiên, không sử dụng hương liệu tổng hợp.

- Hạn chế sử dụng các phương pháp làm đẹp có sử dụng hóa chất mạnh như duỗi tóc, tẩy tóc hoặc nhuộm màu thường xuyên.

7. Chảo chống dính

Lớp chống dính Teflon trong chảo trước đây từng được sản xuất bằng perfluorooctanoic acid (PFOA) – một loại “hóa chất vĩnh cửu” không phân hủy trong môi trường hay cơ thể. PFOA đã bị cấm ở nhiều quốc gia do liên quan đến ung thư gan, thận và tinh hoàn.

Mặc dù các loại chảo chống dính đời mới thường được ghi là không chứa PFOA, chúng vẫn có thể sử dụng các hóa chất khác cùng nhóm, có nguy cơ gây hại cho sức khỏe.

Gợi ý lựa chọn:

- Chỉ sử dụng chảo chống dính ở nhiệt độ thấp hoặc trung bình

- Thay chảo nếu thấy lớp chống dính bị bong tróc hoặc chảo đã quá cũ.

- Nên chuyển sang sử dụng chảo inox, chảo gang hoặc chảo gốm để đảm bảo an toàn lâu dài.

Lưu ý:

Theo Tiến sĩ Peter Yu, việc sử dụng các vật dụng gia đình nói trên một cách hợp lý và không quá thường xuyên nhìn chung sẽ không gây hại nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu tiếp xúc kéo dài và sử dụng không đúng cách, các hóa chất độc hại trong những sản phẩm này có thể tích tụ dần theo thời gian và trở thành nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe.

Ông cho biết, không nhất thiết phải thay đổi hoàn toàn thói quen sinh hoạt ngay lập tức. Điều quan trọng là mỗi người nên bắt đầu bằng những lựa chọn cẩn trọng hơn mỗi ngày, sử dụng sản phẩm đúng cách, từ đó từng bước xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh và bền vững cho bản thân và gia đình.

 

5 vật dụng nhà bếp làm tăng nguy cơ nhiễm vi nhựa

7 vật dụng làm bếp đang “âm thầm” gây hại cho sức khoẻ

Những vật dụng nên bỏ đi khi dọn nhà đón năm mới 2025

10 vật dụng tại văn phòng cần vệ sinh thường xuyên