AI không thể cạnh tranh được với con người trong môi trường thông tin “Premium”

Quang cảnh Tọa đàm "Ứng dụng AI trong truyền thông".

Tọa đàm có sự tham gia của ông Rishad Patel, đồng sáng lập Splice Media (tham dự trực tuyến từ Bồ Đào Nha); ông Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Tổng Biên tập Báo điện tử VietnamPlus; ông Đặng Hải Lộc, CEO & CTO tại AIV Group; ông Đặng Phạm Thiên Duy, giảng viên cao cấp, Đại học RMIT Việt Nam; ông Trần Vũ Nguyên, đồng sáng lập và Giám đốc đào tạo của AI Education.

Trong khuôn khổ tọa đàm, các khách mời đã thảo luận về ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence - AI) với ngành truyền thông, từ việc sáng tạo nội dung tự động cho đến phân tích thông tin chuyên sâu dựa trên dữ liệu; cũng như khả năng của AI trong việc định hình tương lai của truyền thông báo chí.

AI đang thay đổi báo chí theo hướng tích cực và nhân văn hơn

Trí tuệ nhân tạo đang phát triển rất mạnh mẽ trong những năm gần đây, mang đến nhiều công cụ hỗ trợ đắc lực cho ngành báo chí như chatbot AI, ứng dụng tạo ảnh/video,...

Các công cụ AI này giúp các nhà báo, phóng viên và tòa soạn có thể lọc được thành phần độc giả, chọn lọc từ khóa, soát sửa lỗi chính tả, thấu hiểu sở thích, nhu cầu và hành vi của độc giả một cách chi tiết. Nhờ vậy, họ có thể tạo ra nội dung phù hợp, đáp ứng đúng “gu” của từng đối tượng, đây cũng chính là tương lai của truyền thông trong kỷ nguyên 4.0 - lấy người dùng làm trung tâm.

Theo ông Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Tổng Biên tập Báo điện tử VietnamPlus, trước đây, báo chí thường chạy theo những thông tin sốc, giật gân để thu hút bạn đọc. Tuy nhiên nếu phân tích kỹ có thể thấy, phạm vi mà độc giả quan tâm không chỉ dừng lại ở những vấn đề đó.

Lấy ví dụ tại báo VietnamPlus, có những ngày phát tin sốc, giật gân chỉ có vài nghìn lượt xem, nhưng có những bài nêu gợi ý một số hoạt động ăn gì, chơi gì,…lại có đến vài trăm nghìn lượt xem. Vì vậy, với công cụ AI, tòa soạn có thể phân tích được dữ liệu từ hành vi của bạn đọc và đánh giá chính xác nhu cầu của họ, từ đó sản xuất ra những nội dung thiết thực và nhân văn hơn.  

“Giá trị của tin tức hiện không phải được đánh giá qua số lượt xem mà qua số lượt chia sẻ, tương tác của người dùng, độc giả. Có thể nói AI đang thay đổi báo chí theo hướng tích cực và nhân văn hơn”, ông Nguyễn Hoàng Nhật chia sẻ.

Mặc dù vậy, trước câu hỏi về việc nếu ai cũng sử dụng AI thì các nhà báo sẽ làm gì, các chuyên gia cũng khẳng định, không có công cụ AI nào có thể thay đổi hoàn toàn báo chí.

Theo ông Trần Vũ Nguyên, đồng sáng lập công ty AI Education, đối tác của Google for Education tại Việt Nam, cho rằng nhà báo ít có khả năng bị mất việc bởi AI. Nếu ai cũng sử dụng AI thì đó chính là lúc những thông tin “premium” xuất hiện – đây là những thông tin chất lượng cao, được các nhà báo phân tích chuyên sâu và thường phải mất tiền đăng ký để có thể đọc.

"Khi thông tin được cung cấp ngày một nhiều, khắp mọi nơi từ báo chính thống đến mạng xã hội, nhu cầu người đọc luôn cần đến các thông tin chất lượng cao. Người đọc sẽ dần biết chọn lọc thông tin và hướng đến các nguồn tin có giá trị", ông Nguyên chia sẻ.

Để có được những bài viết như vậy, nhà báo cần sử dụng năng lực của mình cộng với các công cụ AI tạo sinh để phân tích, tổng hợp dữ liệu, từ đó tạo ra các tác phẩm báo chí cao cấp. Đặc biệt, những mối quan hệ và khả năng kết nối các chuyên gia tốt nhất trong ngành để nói về các chủ đề mà độc giả quan tâm cũng là điều mà AI không thể thay thế được.

"Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng AI trước khi dùng"

Nhìn chung, AI đang mang đến nhiều cơ hội để thay đổi báo chí theo hướng tích cực và nhân văn hơn. Tuy nhiên, cần sử dụng AI một cách có trách nhiệm và đạo đức để đảm bảo lợi ích cho xã hội.

Trước đây, nhiều người lo ngại việc sử dụng AI sẽ tạo ra nhiều hậu quả, bao gồm việc con người sẽ phụ thuộc vào AI, từ đó cung cấp những thông tin không chính xác; lo ngại những công cụ AI có thể đánh cắp thông tin; những nội dung do AI tạo ra sẽ không được các công cụ tìm kiếm đánh giá cao để đưa lên xu hướng;…

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hoàng Nhật, mọi công nghệ khi mới ra đời đều gặp phải hạn chế và sai sót, nhưng chúng sẽ ngày càng hoàn thiện. Nếu chối bỏ những công nghệ mới ngay từ đầu, nền văn minh của nhân loại sẽ không thể phát triển.

Theo một khảo sát mới đây của Hội Nhà báo Việt Nam về việc áp dụng bộ quy tắc sử dụng AI tại các cơ quan báo chí, kết quả cho thấy có 20 cơ quan báo chí nói rằng chưa áp dụng, 5 cơ quan báo chí chưa biết đến bộ quy tắc này, 5 cơ quan báo chí khác nói rằng đang tự xây dựng và áp dụng bộ quy tắc riêng, một số tòa báo nói rằng đang tham khảo các quy tắc của nước ngoài.

Do đó, để nhà báo có thể bảo đảm tính minh bạch và trách nhiệm giải trình khi sử dụng AI trong công việc, ông Đặng Phạm Thiên Duy, Giảng viên cao cấp, Đại học RMIT Việt Nam cho rằng các cơ quan báo chí cần có một kênh đối thoại với độc giả của mình, có chỗ để độc giả góp ý, chỉ ra chỗ bị sai, thiếu chính xác để kịp thời hành động, sửa sai.

Còn theo ông Đặng Hải Lộc, CEO & CTO tại AIV Group, khi các nhà báo sử dụng AI thì cần phải chú thích rõ nội dung, hình ảnh nào được tạo ra bởi AI. Bất kỳ hoạt động nào đó sử dụng AI thì phải công khai, thông báo rõ cho độc giả đây là do AI tạo ra, như vậy sẽ bảo đảm được tính minh bạch.

Liên quan đến vấn đề AI cung cấp những thông tin bịa đặt, gây hiểu lầm khi không biết về nội dung được hỏi, ông Lộc cho rằng trong thời gian ngắn chưa thể có biện pháp hạn chế triệt để tình trạng này. Tuy nhiên, người dùng sẽ phải làm quen với việc kết quả mà các công cụ này đưa ra sẽ không thể chính xác 100%. Do đó, khi sử dụng AI, cần có sự kiểm soát, hậu kiểm từ các nhà báo để đảm bảo độ chính xác, tránh đưa tin giả, tin sai sự thật.

Tại tọa đàm, các diễn giả cũng trao đổi ý kiến, chia sẻ dự đoán về AI trong tương lai, hầu hết đều cho rằng, trong tương lai gần AI vẫn sẽ là một công cụ hỗ trợ đắc lực cho các nhà báo. Đặc biệt là các phóng viên trẻ, có khả năng tiếp cận công nghệ tốt hơn nhiều so với các thế hệ trước. Nếu biết cách sử dụng và tận dụng nhiều công cụ AI, họ sẽ có cơ hội nghề nghiệp rộng mở hơn trong lĩnh vực báo chí, truyền thông.

 

COVID kéo dài nghiêm trọng hơn chúng ta tưởng

Hơn 10 triệu người mất ngủ, giới trẻ Việt Nam lại đổ xô đi cà phê lúc 4 giờ sáng

Giải quyết bài toán kinh tế báo chí truyền thông trong thời đại số

Khi hiến máu trở thành “mệnh lệnh” từ trái tim