Huyết học

Ăn chay vẫn bị mắc bệnh mỡ máu!

SUCKHOE+ | "Bệnh mỡ máu cao không chỉ gia tăng ở người bình thường và người béo, ngay cả những người gầy ăn chay trường kỳ như nhà sư cũng đang bị rất nhiều", GS. TS. Nguyễn Lân Việt, Phó chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam cho biết.

03/10/2014 09:26

Mỡ máu cao: Phòng càng sớm càng tốt

Rối loạn mỡ máu, nguy hiểm khó lường

Có thể dùng TPCN để hỗ trợ điều trị mỡ máu cao?

Mộc nhĩ giảm cholesterol, ngăn ngừa mỡ máu

Nụ vối - Giảm cân, giảm mỡ máu, trị tiểu đường

Ăn chay vẫn có thể bị mỡ máu
Bà N.T.M (55 tuổi, Hà Nội) rất ngạc nhiên và lo lắng khi bác sỹ cho biết bà bị tăng mỡ trong máu. Không tin mình bị mắc căn bệnh này, bà đến một bệnh viện lớn khác để kiểm tra nhưng kết quả vẫn không thay đổi. Bà M. chia sẻ, vì muốn giữ gìn sức khỏe và phòng tránh một số bệnh mãn tính mà người già thường mắc, bà không ăn mỡ, vậy tại sao lại thừa mỡ trong máu được? Điều này không chỉ bà M. mà nhiều người khác cũng rất băn khoăn.

Ăn chay vẫn bị mắc bệnh mỡ máu?

Theo GS. TS. Nguyễn Lân Việt, những trường hợp như bà M. không phải là hiếm gặp. Mỡ máu cao không phải chỉ do ăn mỡ mà là do ăn các thực phẩm thừa năng lượng. Khi dùng thức ăn béo hoặc ăn quá nhiều tinh bột, mỡ sẽ hình thành dưới dạng chất béo trung tính (triglycerid) và lưu trữ bên trong các tế bào mỡ. Do đó, có nhiều người tuy ăn chay trường nhưng vẫn mắc bệnh rối loạn chuyển hóa, mỡ máu cao.
Bình thường, trong máu có một tỷ lệ mỡ nhất định, được đánh giá bằng chỉ số xét nghiệm cholesterol, triglycerid... Nếu các chỉ số này cao hơn mức cho phép thì gọi là mỡ máu cao hay rối loạn lipid máu, máu nhiễm mỡ.

GS. TS. Nguyễn Lân Việt, chuyên gia hàng đầu về tim mạch

Nguyên nhân gây gây bệnh mỡ máu cao

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh: di truyền, yếu tố gia đình, chế độ ăn uống, sinh hoạt không hợp lý, như ăn quá nhiều thịt chó, phủ tạng động vật, tiết canh, hải sản…, uống nhiều rượu bia, dẫn đến rối loạn chuyển hóa mỡ.

Nguyên nhân là do các thực phẩm ăn chay có nhiều chất dinh dưỡng, chẳng hạn như xôi, các loại đậu, đặc biệt là đậu tương cũng chứa tới 15 - 25% chất đường, 15 - 20% chất béo, 35 - 45% chất đạm… đó là chưa kể các món chay hiện nay được chế biến gần như các món mặn dùng quá nhiều dầu chiên và dầu được chiên đi chiên lại làm biến đổi chất lượng dầu, làm tăng chất cholesterol xấu LDL, giảm cholesterol tốt HDL trong máu.

Bệnh mỡ máu cao nguy hiểm ở chỗ nếu không điều trị về lâu dài sẽ có thể dẫn đến nhiều biến chứng như: xơ, dày thành mạch máu, làm tăng huyết áp, tắc mạch máu đặc biệt mạch máu ở não và mạch vành, gây tai biến, suy tim về sau. Trong khi đó, biểu hiện bệnh ở người trẻ hầu như không có triệu chứng. Nhiều người chỉ vô tình phát hiện bệnh khi khám sức khỏe định kỳ hoặc thấy huyết áp cao, đau đầu, đi làm thêm xét nghiệm máu thì đã thấy bị mỡ máu cao. Ở người già biểu hiện rõ ràng hơn, có đến 90% có kèm theo tăng huyết áp, đái tháo đường.

Ăn nhiều rau xanh và chất xơ để phòng bệnh mỡ máu

Theo khuyến cáo, nếu phát hiện sớm, có người chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn là tỷ lệ mỡ trong máu gần như trở lại bình thường, trường hợp không đáp ứng được thì phải dùng thuốc. Ngoài ra, người ăn chay cần tính toán để có một chế độ ăn hợp lý, cân bằng giữa các thành phần: tinh bột, đạm, đuờng, béo…, cái gì quá cũng là không tốt. Trái cây rất tốt nhưng ăn quá nhiều cũng không tốt, bởi một lượng đường fructose đáng kể trong trái cây sẽ biến thành mỡ.

Để phòng và điều trị bệnh, phải tùy theo công việc mà ăn lượng calo phù hợp, tuyệt đối không được thừa năng lượng gây thừa mỡ. Cần ăn nhiều rau xanh, chất xơ. Nên chăm tập luyện và làm các việc năng động để tiêu bớt lượng mỡ dư thừa, tránh việc tạo thành những cholesterol có hại

Đây là cả một quá trình lâu dài, vì còn tùy thuộc vào độ nhạy của thuốc, kiêng khem của từng người và không có một liều nhất định. Người mắc bệnh cần có chế độ ăn uống và tập thể dục hợp lý, giảm ăn mỡ, phủ tạng động vật, đồ chiên rán, hạn chế rượu bia, uống nhiều nước.

CTV9