Điều gì sẽ xảy ra với não bộ sau khi ăn thực phẩm siêu chế biến

Thực phẩm siêu chế biến thường chứa hàm lượng đường, chất phụ gia nhân tạo, carbohydrate (carbs) tinh chế và chất béo chuyển hóa cao.

Theo một số nghiên cứu trước đây, các nhà khoa học đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến (ultra processed foods – UPF) và 32 vấn đề sức khỏe, bao gồm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, ung thư, hội chứng chuyển hóa, béo phì, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, đái tháo đường loại 2 và thậm chí tử vong sớm.

Tuy nhiên, theo một nghiên cứu khác gần đây của các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu Bệnh Đái tháo đường và Bệnh Chuyển hóa thuộc Trung tâm Y tế Helmholtz Munich, Đại học Tübingen (Đức) còn cho thấy tác động tiêu cực của UPF diễn ra rất nhanh chóng. Ngay cả trong thời gian ngắn, chế độ ăn giàu UPF làm suy yếu khả năng phản ứng insulin của não và tăng mỡ gan ở nam giới khỏe mạnh. Điều đáng lo ngại là những tác động này kéo dài ngay cả sau khi ngừng tiêu thụ UPF. Trong đó, insulin đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh sự thèm ăn và quá trình trao đổi chất. Tình trạng kháng insulin, do UPF gây ra, làm suy giảm chức năng này, góp phần gây ra béo phì, đái tháo đường loại 2 và rối loạn chức năng nhận thức.

Nghiên cứu này cũng phát hiện ra thêm một mối liên hệ đáng lo ngại giữa việc tiêu thụ UPF và sự gián đoạn trong phản ứng của não. Điều này cho thấy rằng chỉ cần tiêu thụ quá nhiều UPF trong vòng năm ngày cũng có thể dẫn đến việc não bộ hình thành thói quen ăn uống không lành mạnh.

Kết quả nghiên cứu được thực hiện dựa trên 29 nam giới khỏe mạnh, trong độ tuổi từ 19 đến 27 và được chia thành 2 nhóm: nhóm ăn kiêng nhiều calo (HCD) và nhóm đối chứng. Trong vòng 5 ngày, nhóm HCD được yêu cầu bổ sung 1.200 calo mỗi ngày thông qua các loại đồ ăn nhẹ siêu chế biến. Trong khi đó, nhóm đối chứng vẫn duy trì chế độ ăn uống bình thường của họ.

Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá hoạt động của não bộ do insulin gây ra tại ba thời điểm: trước khi thực hiện chế độ ăn nhiều calo, trong quá trình thực hiện và một tuần sau khi những người tham gia trở lại chế độ ăn uống bình thường. Kết quả cho thấy, trung bình, nhóm HCD đã tăng lượng calo tiêu thụ hàng ngày lên 1.200 calo. Đồng thời, hàm lượng chất béo trong gan của nhóm này cũng tăng đáng kể, kèm theo sự gia tăng khả năng đáp ứng insulin của não bộ. Tuy nhiên, một tuần sau khi quay trở lại chế độ ăn uống bình thường, hoạt động của insulin trong não bộ của nhóm HCD đã giảm đáng kể so với trước khi thực hiện chế độ ăn nhiều calo.

Điều đáng chú ý, trong nghiên cứu của Đức, các nhà nghiên cứu đã rất ngạc nhiên trước tác động của chế độ ăn HCD ngắn hạn lên quá trình học phần thưởng của não bộ. Quá trình này đóng vai trò then chốt trong việc hình thành động lực, ra quyết định và lựa chọn thực phẩm của con người. Để đo lường tác động này, những người tham gia đã hoàn thành một bài kiểm tra đánh giá mức độ nhạy cảm của họ đối với phần thưởng và hình phạt, cũng như hiệu quả của não bộ trong việc xử lý và thích ứng với phản hồi. Kết quả sau năm ngày tiêu thụ UPF, nhóm HCD đã giảm độ nhạy cảm với phần thưởng và tăng độ nhạy cảm với hình phạt. Mặc dù xu hướng này đã giảm bớt sau một tuần trở lại chế độ ăn uống bình thường, nhưng nó không hoàn toàn đảo ngược.

Qua đó các chuyên gia kết luận rằng, dữ liệu cho thấy chế độ ăn HCD ngắn hạn, giàu đường và chất béo bão hòa, có tác động kéo dài lên não bộ, vượt xa thời gian tiêu thụ UPF. Họ cũng nhấn mạnh, "thói quen ăn đồ ăn nhẹ ngọt và béo hàng ngày đã được chứng minh là làm tăng phản ứng thần kinh với thức ăn, đồng thời làm giảm sở thích đối với thực phẩm ít chất béo, bất kể sự thay đổi về cân nặng và quá trình trao đổi chất của cơ thể".

 

Thực phẩm siêu chế biến có khả năng làm tăng mỡ đùi và các bệnh liên quan

Thực phẩm siêu chế biến có thể tăng nguy cơ mắc vảy nến

Người ăn chay có nguy cơ tiêu thụ nhiều thực phẩm siêu chế biến

Thực phẩm siêu chế biến đẩy nhanh quá trình lão hóa