Căng thẳng sau sinh - nguyên nhân khiến sữa về chậm

Căng thẳng kéo dài ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa

Giai đoạn sau sinh là thời điểm người phụ nữ trải qua nhiều biến đổi lớn về cả thể chất lẫn tinh thần. Việc thiếu ngủ, áp lực chăm sóc con nhỏ, cùng với mong muốn nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ dễ khiến các bà mẹ rơi vào trạng thái lo âu. Khi sữa chưa về đúng như kỳ vọng, không ít người cho rằng mình “ít sữa” hoặc “mất sữa”, từ đó tự tạo thêm áp lực cho bản thân.

Theo ThS. Trịnh Hồng Sơn, Giám đốc Trung tâm Giáo dục truyền thông dinh dưỡng (Viện dinh dưỡng Quốc gia), tình trạng sữa về muộn thường gặp trong vài tuần đầu sau sinh và không phải lúc nào cũng là biểu hiện bệnh lý. Trong nhiều trường hợp, căng thẳng tâm lý ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa.

Cụ thể, cơ chế tiết sữa phụ thuộc vào 2 hormone chính: prolactin - hỗ trợ sản xuất sữa và oxytocin - giúp đưa sữa ra ngoài khi trẻ bú. Khi người mẹ bị căng thẳng, hormone cortisol tăng cao, có thể ức chế hoạt động của oxytocin, dẫn đến tình trạng sữa khó chảy ra, dù vẫn được sản xuất trong cơ thể.

“Nhiều mẹ vẫn tạo ra đủ sữa nhưng vì sữa không được đẩy ra hiệu quả nên dễ nhầm tưởng là mất sữa”, ThS. Sơn phân tích. Ngoài yếu tố tâm lý, việc cho bé bú không thường xuyên, bú sai tư thế hoặc sử dụng sữa công thức quá sớm cũng khiến tuyến vú nhận tín hiệu sai lệch về nhu cầu, làm giảm lượng sữa tiết ra theo cơ chế “cung - cầu” (bé bú càng nhiều, mẹ càng tiết nhiều sữa).

Chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng, tình trạng thiếu ngủ kéo dài cũng ảnh hưởng đến khả năng tiết sữa. Bên cạnh đó, tâm lý so sánh bản thân với người khác về lượng sữa cũng có thể tạo áp lực, khiến quá trình tiết sữa hoạt động kém hiệu quả.

Giải pháp giúp cải thiện nguồn sữa

Để hỗ trợ quá trình tiết sữa, việc ổn định tâm lý là yếu tố then chốt. Người mẹ cần được nghỉ ngơi hợp lý, chọn tư thế thoải mái khi cho con bú và duy trì một không gian yên tĩnh để giúp hormone oxytocin hoạt động hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị thực hiện phương pháp da kề da ngay sau sinh, do biện pháp này giúp kích thích cơ thể người mẹ tiết oxytocin, hỗ trợ quá trình hình thành sữa, giúp trẻ bú sớm và bú hiệu quả hơn, đồng thời tăng cường sự gắn kết giữa mẹ và con - tạo khởi đầu tốt đẹp cho hành trình nuôi con bằng sữa mẹ.

Ngoài ra, một chế độ ăn uống đầy đủ, uống đủ nước, vận động nhẹ nhàng và nhận được sự hỗ trợ từ người thân cũng góp phần duy trì nguồn sữa mẹ ổn định.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Chuyên gia khuyến cáo, nếu tình trạng ít sữa kéo dài dù đã điều chỉnh chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng, hoặc người mẹ có dấu hiệu căng thẳng nghiêm trọng, buồn bã kéo dài, mất ngủ thường xuyên, cần đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Hiểu đúng về cơ chế tiết sữa và chăm sóc tốt sức khỏe tinh thần sẽ giúp người mẹ trải qua giai đoạn sau sinh nhẹ nhàng hơn, tránh rơi vào vòng luẩn quẩn của lo âu và áp lực không cần thiết.

 

Podcast: Tắc tia sữa - nỗi đau thầm lặng của nhiều mẹ sau sinh

Mẹ sau sinh nên ăn gì để sữa nhanh về?

5 nhu cầu sức khỏe sau sinh mẹ bỉm thường bỏ quên

Podcast: Sưởi than sau sinh nguy hiểm với cả mẹ và bé