Tâm thần kinh

Căng thẳng - tăng nguy cơ mắc đái tháo đường

SUCKHOE+ | Rối loạn tâm lý như lo âu, trầm cảm và căng thẳng kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống, mà còn làm giảm khả năng kiểm soát bệnh đái tháo đường, từ đó tăng nguy cơ biến chứng.

06/12/2025 16:44

Trầm cảm, lo âu - gia tăng nguy cơ mắc đái tháo đường type 2

Rối loạn chuyển hóa do thói quen ăn thực phẩm siêu chế biến

Podcast: Bí quyết làm sạch mũi họng khi ô nhiễm tăng cao

Mách bạn cách giữ da khỏe suốt mùa Đông

Hợp chất có nhiều trong thực vật tốt cho tim mạch

Bộ Y tế ghi nhận, trầm cảm làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường type 2 lên đến 37%. Theo Liên đoàn Đái tháo đường Quốc tế, có tới 77% người mắc đái tháo đường đang đối mặt với lo âu, trầm cảm hoặc căng thẳng kéo dài. Người bệnh đái tháo đường có nguy cơ trầm cảm cao gấp 3 lần người bình thường, đặc biệt khi bệnh đã xuất hiện biến chứng, do quá trình kiểm soát đường huyết kéo dài, việc dùng thuốc liên tục và những thay đổi bắt buộc trong sinh hoạt khiến họ dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi và suy giảm tinh thần.

Bác sĩ CKI Phạm Thị Thu Hà, Trưởng Đơn vị Bàn chân - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết người bệnh thường rơi vào trạng thái lo âu, căng thẳng hoặc tuyệt vọng khi phải sống chung với bệnh mạn tính. Tâm lý tiêu cực này khiến việc kiểm soát đường huyết khó khăn hơn, tạo nên vòng xoắn bệnh lý giữa đái tháo đường và trầm cảm.

Chủ động kiểm soát căng thẳng để phòng ngừa nguy cơ đái tháo đường

Ghi nhận tại Bệnh viện Tâm Anh TP.HCM cho thấy, hơn một nửa bệnh nhân đái tháo đường đến khám có dấu hiệu lo âu hoặc trầm cảm. Nhiều người mất ngủ, chán nản, ít chăm sóc bản thân. Một số bỏ thuốc hoặc ăn uống không kiểm soát, khiến đường huyết, đặc biệt là chỉ số HbA1c (chỉ số đường huyết trung bình trong 3 tháng), tăng cao. Khi tinh thần suy sụp, họ dễ bỏ qua các bất thường của cơ thể.

Trầm cảm ở người bệnh đái tháo đường lại thường bị bỏ sót do biểu hiện mơ hồ như mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, thay đổi cân nặng hoặc chán ăn. Những dấu hiệu này dễ bị nhầm với ảnh hưởng tuổi tác hoặc diễn tiến tự nhiên của bệnh, khiến người bệnh không kịp thời thông báo cho bác sĩ. Việc chậm trễ có thể làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch, thần kinh và mạch máu.

Bác sĩ Hà nhấn mạnh, sức khỏe tinh thần giữ vai trò quan trọng trong kiểm soát đái tháo đường. Người bệnh cần được theo dõi thường xuyên về mặt tâm lý, khi xuất hiện dấu hiệu bất ổn nên trao đổi sớm với bác sĩ để được đánh giá và hỗ trợ kịp thời. Gia đình cũng cần quan sát những thay đổi hành vi, đồng thời động viên người bệnh tuân thủ điều trị để duy trì ổn định đường huyết.

Cùng với yếu tố tâm lý, người bệnh cần xây dựng lối sống dài hạn gồm nghỉ ngơi hợp lý, vận động đều đặn và tái khám đúng hẹn. Việc kết hợp điều trị nội tiết với chăm sóc tinh thần và thói quen sinh hoạt lành mạnh giúp nâng cao hiệu quả kiểm soát bệnh và giảm nguy cơ biến chứng về sau.