Khỏe đẹp

Chai nước nhựa để quên trên xe ô tô nóng: Đừng vội uống!

SUCKHOE+ | Mùa Hè nắng gắt khiến nhiều người vô tình để lại những chai nước nhựa trong xe ô tô và khi quay lại, họ vẫn tiếp tục uống. Tuy nhiên, theo cảnh báo của các chuyên gia, hành động tưởng như vô hại này có thể dẫn đến hậu quả khôn lường.

08/08/2025 06:23

Chai nhựa đựng nước để lâu trong môi trường nóng có thể giải phóng nhiều chất độc.

“Vi nhựa ở khắp mọi nơi, trường tồn, vĩnh cửu!”

Con người hít vào phổi 70.000 hạt vi nhựa mỗi ngày

Hạt vi nhựa: “Kẻ giấu mặt” đe dọa đường huyết và lá gan

Nguy cơ nhiễm vi nhựa từ đồ dùng quen thuộc

Nhiệt độ và vi khuẩn

Khi nhiệt độ trong xe tăng cao có thể lên tới hơn 60 độ C, những chai nước nhựa để lâu trong môi trường nóng và ánh nắng trực tiếp có thể trở thành nơi sinh sôi lý tưởng của vi khuẩn, đồng thời tạo điều kiện để hóa chất từ nhựa rò rỉ vào nước.

Theo TS. Paul Savage đồng thời là một chuyên gia độc chất học cho rằng, chính sự kết hợp giữa nhiệt độ cao và thời gian tiếp xúc kéo dài là yếu tố “kép” khiến nước trong chai trở nên tiềm ẩn nguy cơ. “Bạn đang đối mặt đồng thời với sự phát triển của vi khuẩn và việc giải phóng các chất hóa học từ nhựa. Điều đó khiến nó trở thành con dao hai lưỡi”, TS. Savage nhấn mạnh.

Nhựa PET không hề vô hại khi gặp nhiệt

Phần lớn các chai nước nhựa dùng một lần được làm từ polyethylene terephthalate (PET). Đây là loại nhựa được sử dụng rộng rãi vì nhẹ và tiện lợi. Tuy nhiên, ở nhiệt độ cao, PET có thể bị phá vỡ ở mức phân tử, giải phóng các hợp chất như bisphenol A (BPA) và phthalate gây rối loạn nội tiết.

TS. Nicole Deziel thuộc Đại học Yale (Mỹ), cho biết các chất này có khả năng can thiệp vào hoạt động hormone trong cơ thể, đặc biệt là ở liều lượng tích tụ lâu dài. Dù Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cho rằng lượng BPA và phthalate sử dụng hiện nay trong bao bì thực phẩm vẫn nằm trong giới hạn an toàn, nhưng nhiều sản phẩm đã bắt đầu loại bỏ dần các hóa chất này vì lo ngại rủi ro sức khỏe.

TS. Savage cho biết thêm, quá trình phân hủy và giải phóng hóa chất trong chai nhựa có thể bắt đầu từ ngưỡng nhiệt độ khoảng 85 độ F (tương đương 29 độ C), nhưng sẽ diễn ra nhanh chóng hơn ở nhiệt độ vượt quá 100 độ F (khoảng 38 độ C) – điều không hiếm gặp trong một chiếc xe đóng kín giữa mùa hè.

Thậm chí, ngay cả các sản phẩm được gắn mác “không chứa BPA” cũng không hẳn là lựa chọn hoàn toàn an toàn. Nhiều loại chai này sử dụng các chất thay thế có cấu trúc tương tự BPA và chúng có thể gây ra các tác động đến nội tiết tương đương.

Mối lo ngại xoay quanh vi nhựa

Vào năm 2018, một nghiên cứu từ Đại học bang New York (Mỹ) đã chỉ ra rằng có đến hơn 90% các loại nước đóng chai trên thế giới chứa vi hạt nhựa.

Ngoài các hóa chất hòa tan, một nguy cơ khác cũng được nhắc đến là vi nhựa, có thể bong ra từ thành chai sau thời gian dài sử dụng, đặc biệt trong môi trường nóng.

Mặc dù các nghiên cứu trên động vật đã cho thấy vi nhựa có thể gây viêm, rối loạn nội tiết và căng thẳng tế bào, nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người vẫn đang trong quá trình nghiên cứu. Dù vậy, việc giảm khả năng phơi nhiễm vi nhựa từ thực phẩm và đồ uống là hướng đi được nhiều chuyên gia khuyến nghị.

Vi khuẩn phát triển ngay trong chai nước mở nắp

Nếu bạn từng mở nắp chai nước và sau đó để lại trong xe thì rất có thể, bạn đã vô tình tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh mẽ. Các loại vi khuẩn như E.coli và tụ cầu khuẩn (Staphylococcus aureus) có thể lây từ miệng, tay hoặc không khí vào nước, sau đó nhân lên nhanh chóng trong môi trường ẩm và nóng.

Trên thực tế, một nghiên cứu đã phát hiện rằng trong vòng 48 giờ, ngay cả ở nhiệt độ phòng, vi khuẩn đã có thể sinh sôi trong nước chai đã mở và khi nhiệt độ trong xe tăng cao, tốc độ phát triển này còn mạnh hơn nữa. Dù nhiều loại vi khuẩn này không gây hại ngay lập tức nhưng với số lượng lớn, chúng có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa, nhiễm trùng, hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng sức khỏe sẵn có.

Bên cạnh các cảnh báo có cơ sở khoa học, một số tin đồn về chai nhựa để nóng lại không đúng sự thật. Ví dụ, nhiều người từng tin rằng chất gây ung thư dioxin có thể rò rỉ từ nhựa PET khi để trong xe nóng. Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định PET không chứa dioxin và không thể sinh ra chất này trong điều kiện thường.

Làm sao để hạn chế rủi ro?

Để bảo vệ sức khỏe, các chuyên gia khuyến nghị không nên tái sử dụng chai nhựa dùng một lần, đặc biệt là khi đã tiếp xúc với nhiệt độ cao. Nếu cần mang theo nước khi ra ngoài hoặc để trong xe, nên chọn chai thủy tinh hoặc thép không gỉ có khả năng chịu nhiệt tốt và ít có nguy cơ rò rỉ hóa chất.

Theo TS. Bryan Quoc Le, chuyên gia khoa học thực phẩm tại California (Mỹ), các vật liệu này không chỉ bền hơn mà còn dễ vệ sinh hơn. Chúng có thể chịu được nhiệt độ rửa cao, giúp tiêu diệt vi khuẩn hiệu quả hơn nhiều so với nhựa.

Ngoài ra, nếu sử dụng bình nước tái sử dụng, hãy đảm bảo vệ sinh định kỳ, rửa kỹ sau mỗi ngày và tránh để nước thừa trong bình qua đêm, đặc biệt là trong xe hơi hoặc môi trường nắng nóng.