Phân biệt cháy nắng và ngộ độc ánh nắng mặt trời

Khác với cháy nắng, ngộ độc ánh nắng có những triệu chứng nghiêm trọng hơn

Dấu hiệu nhận biết

Cháy nắng là phản ứng của da khi bị tia UV làm tổn thương lớp tế bào bề mặt. Biểu hiện thường thấy là vùng da bị sẫm màu hoặc đỏ hơn, có cảm giác sưng, mềm khi chạm vào và trở nên nhạy cảm với nóng lạnh. Trong trường hợp nặng, da có thể xuất hiện phồng rộp hoặc bong tróc.

Ngộ độc ánh nắng nghiêm trọng hơn, xảy ra khi cháy nắng đi kèm tình trạng cơ thể quá nóng và mất nước. Người bị ngộ độc ánh nắng ngoài các dấu hiệu cháy nắng thông thường còn có thêm triệu chứng mệt mỏi, buồn ngủ, buồn nôn hoặc nôn, sốt, chóng mặt và thậm chí choáng váng. Đây là tình trạng cần được xử lý y tế nhanh chóng để tránh nguy cơ sốc nhiệt.

Ai dễ bị tổn thương bởi ánh nắng?

Những người có làn da sáng màu, tóc đỏ hoặc vàng, cơ thể dễ mất nước do uống rượu hoặc thường xuyên làm việc ở ngoài trời không che chắn là nhóm đối tượng dễ bị cháy nắng và ngộ độc ánh nắng hơn cả. Ngoài ra, người sống ở vùng cao hoặc khu vực có tầng ozone bị suy giảm cũng tiếp xúc với lượng tia UV mạnh hơn.

Tiền sử điều trị ung thư da hoặc có người thân mắc bệnh này cũng là yếu tố nguy cơ cao. Điều đáng lưu ý là ngay cả người có làn da tối màu cũng không hoàn toàn miễn nhiễm với tổn thương từ ánh nắng, vì vậy việc bảo vệ da vẫn là điều bắt buộc.

Thuốc và thực phẩm làm tăng nhạy cảm với nắng

Một số loại thuốc có thể khiến da dễ bị bắt nắng và tổn thương hơn. Các phương pháp điều trị mụn chứa retinoid, kháng sinh doxycycline và tetracycline, fluoroquinolone, thuốc kháng viêm như ibuprofen, sulfonamid và thuốc lợi tiểu thiazide đều nằm trong danh sách này. Ngoài ra, một số loại thảo dược như cây ban Âu hoặc thực phẩm bổ sung chứa niacin cũng có thể làm tăng nguy cơ cháy nắng.

Cách phòng ngừa

Để giảm nguy cơ cháy nắng và ngộ độc ánh nắng, việc sử dụng kem chống nắng là bước quan trọng nhất. Nên chọn sản phẩm có chỉ số SPF từ 30 trở lên và thoa đều lên tất cả vùng da hở, bao gồm cả mũi, tai, cổ, bàn tay, bàn chân và môi. Kem chống nắng cần được thoa lại ít nhất mỗi 2 giờ hoặc thường xuyên hơn khi cơ thể ra mồ hôi hoặc sau khi bơi.

Bên cạnh đó, nên mặc quần áo chống nắng, đội mũ rộng vành và đeo kính râm để bảo vệ mắt. Khi hoạt động ngoài trời vào thời điểm nắng gắt, cần hạn chế vận động quá sức, uống đủ nước và thường xuyên nghỉ ngơi ở nơi có bóng râm hoặc mát mẻ. Quần áo rộng rãi, thoáng khí cũng giúp giảm nguy cơ tăng thân nhiệt.

Điều trị khi bị cháy nắng hoặc ngộ độc ánh nắng

Đối với cháy nắng thông thường, có thể làm dịu da bằng cách đắp khăn lạnh lên vùng bị tổn thương, tránh tiếp xúc thêm với ánh nắng cho đến khi da hồi phục. Uống nhiều nước để bù dịch, sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm sưng đau. Dùng kem dưỡng ẩm chứa lô hội hoặc hydrocortisone 1% giúp làm dịu da và hạn chế viêm. Nếu xuất hiện phồng rộp, không nên làm vỡ và cần che nhẹ bằng gạc sạch để ngừa nhiễm trùng.

Trường hợp ngộ độc ánh nắng nặng hơn, người bệnh cần được đưa vào nơi mát mẻ, uống nước từ từ để tránh nôn ói. Nếu sốt cao, có thể tắm nước mát và chườm túi lạnh ở nách, cổ, bẹn hoặc cổ tay để hạ nhiệt. Trong mọi trường hợp, nếu triệu chứng không giảm hoặc trở nên trầm trọng, cần đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Một số dấu hiệu cảnh báo tình trạng nguy hiểm bao gồm: sốt trên 38,3°C, mất nước nghiêm trọng do không thể uống nước, đau dữ dội không thuyên giảm khi dùng thuốc, cháy nắng lan rộng hơn 15% diện tích cơ thể, da trở nên nhợt nhạt, nhịp tim tăng nhanh hoặc người bệnh có biểu hiện lú lẫn, mất ý thức. Đây là những trường hợp cần được chăm sóc y tế khẩn cấp để tránh biến chứng nặng nề.

 

Mách bạn cách cải thiện cháy nắng hiệu quả

5 loại thực phẩm giúp phục hồi da cháy nắng

Infographic: Phải làm sao để làm dịu làn da cháy nắng?

Làm dịu da cháy nắng bằng nguyên liệu dễ tìm trong nhà bếp