Ngày Đái tháo đường Thế Giới: Bệnh nhân ngày càng "trẻ hóa"

Bệnh nhân mắc đái tháo đường đang có dấu hiệu trẻ hóa

Tính đến năm 2021, thế giới có 537 triệu người mắc bệnh đái tháo đường (từ độ tuổi 20-79), Đông Nam Á là khu vực đứng thứ hai trên thế giới với 90 triệu người và riêng Việt Nam là 3,5 triệu người. Theo số liệu được ghi nhận từ Liên đoàn Đái tháo đường quốc tế (IDF), mỗi 5 giây trôi qua sẽ có một người tử vong vì đái tháo đường và trong năm 2021, trên thế giới, số người tử vong vì căn bệnh này lên tới 6,7 triệu người.

Nguyên nhân chính gây ra đái tháo đường type 2, chiếm đến 95% tổng số ca mắc đái tháo đường, là do tình trạng suy tuyến tụy và cơ thể kháng hormone Insulin. Ngoài yếu tố di truyền, nếu hấp thụ quá nhiều các loại đồ ăn không lành mạnh, đồ ngọt sẽ là nguyên nhân chính dẫn đến thừa năng lượng, béo phì, gây áp lực lên tuyến tụy, từ đó dẫn đến đái tháo đường. 

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), người trưởng thành không nên dùng quá 25g đường mỗi ngày, tương đương 5 thìa cà phê. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu, mỗi người Việt Nam hiện dùng tới 46g đường mỗi ngày, bao gồm sử dụng đường trực tiếp hoặc hấp thụ qua các loại thực phẩm chứa đường.

Bệnh đái tháo đường giờ đây không chỉ còn là mối bận tâm của người lớn tuổi

Theo số liệu mới nhất được công bố, có tới 4% số người mắc bệnh đái tháo đường dưới 45 tuổi. Nghiên cứu mới của Bệnh viện Nội tiết Trung ương có gần 3000 trẻ em lứa tuổi từ 11-14 tuổi trên toàn quốc cho thấy nguy cơ tiềm ẩn của bệnh đái tháo đường. Kết quả cho thấy khoảng 6,2% trẻ mắc rối loạn glucose máu, trong đó độ tuổi trẻ nhất là 11 tuổi có tỷ lệ mắc cao lên tới 8,1%, trong khi ở nhóm tuổi lớn hơn thì kết quả rối loạn glucose máu thấp hơn.

Bệnh này đứng thứ 3 trong những nguyên nhân phổ biến gây tàn tật và tử vong sớm ở hầu hết quốc gia và là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa, bệnh tim mạch, suy thận và viêm loét chân phải cắt cụt. Ở Việt Nam, kết quả nghiên cứu cho thấy hơn 55% bệnh nhân đái tháo đường có biến chứng, trong đó 34% bị biến chứng tim mạch, 39% biến chứng về mắt và thần kinh, 24% biến chứng về thận. Đáng chú ý, có tới 63% bệnh nhân đái tháo đường không được chẩn đoán bệnh từ trước.

Các chuyên gia cho rằng để kiểm soát đường huyết, người bệnh cần có chế độ ăn lành mạnh, đúng giờ, kết hợp tập luyện; không hút thuốc lá, không sử dụng các chất kích thích. Bệnh nhân dùng thuốc theo chỉ định bác sỹ, không tự ý dùng hoặc chung đơn thuốc với người khác. Những người có yếu tố nguy cơ cần khám và xét nghiệm đường huyết ít nhất một lần/năm.

“Giáo dục để bảo vệ ngày mai” thông điệp của Liên doàn Đái tháo đường quốc tế (IDF)

Số lượng người mắc bệnh đái tháo đường ngày càng tăng là nguyên nhân gây thêm căng thẳng cho các hệ thống chăm sóc sức khỏe. Các chuyên gia y tế phải biết cách phát hiện và chẩn đoán sớm tình trạng bệnh và cung cấp dịch vụ chăm sóc tốt nhất có thể; trong khi những người sống chung với bệnh đái tháo đường cần được tiếp cận với giáo dục liên tục để hiểu tình trạng của họ và thực hiện các chăm sóc bản thân hàng ngày cần thiết để giữ sức khỏe và tránh các biến chứng.

"Giáo dục bảo vệ ngày mai" là chủ đề của năm thứ hai chiến dịch Ngày Đái tháo đường Thế giới 2021-2023. Các hoạt động sẽ tập trung vào việc nêu bật nhu cầu tiếp cận tốt hơn với giáo dục về bệnh đái tháo đường có chất lượng cho các chuyên gia y tế và những người sống chung với bệnh đái tháo đường.