- Chuyên đề:
- Đái tháo đường
Bệnh đái tháo đường type 2 có thể dẫn đến mù lòa
Thiếu sữa cho con bú vì đái tháo đường thai kỳ
Nguy cơ mắc đái tháo đường từ bệnh lây truyền qua đường tình dục
Giá trị đường huyết 7mmol/l bị đái tháo đường chưa?
Bị đái tháo đường có cần phải kiểm tra đường huyết hàng ngày?
Ba bệnh lý hay gặp ở mắt do ĐTĐ gồm: Bệnh cườm nước (tăng nhãn áp, glocoma), đục thủy tinh thể, bệnh lý võng mạc ĐTĐ. Trong đó, bệnh lý võng mạc là nguy hiểm và thường gặp nhất. Nhưng nếu được phát hiện và điều trị sớm, người bệnh sẽ tránh khỏi nguy cơ mù lòa.
Bệnh lý võng mạc do đái tháo đường
Mắt người có hình dạng và kích thước giống như một quả cầu nhỏ. Phía trước là đồng tử (con ngươi), sau là thể thủy tinh. Bên trong mắt chứa một chất lỏng màu trắng được gọi là dịch kính. Bao bọc dịch kính là một lớp tế bào thần kinh được gọi là võng mạc. Phần trung tâm võng mạc có điểm vàng là phần quan trọng nhất của thị giác. Ánh sáng đi qua đồng tử, thể thủy tinh và cuối cùng hội tụ trên võng mạc. Điểm vàng sẽ nhận biết được tất cả hình ảnh ngay trước mắt, còn võng mạc xung quanh điểm vàng chịu trách nhiệm cho thị giác ngoại biên. Ngoài nhiệm vụ thu nhận các hình ảnh, võng mạc còn chuyển các hình ảnh này thành các tín hiệu và truyền lên não thông qua các dây thần kinh thị giác. Vì vậy, khi võng mạc bị tổn thương thì tầm nhìn sẽ bị ảnh hưởng.
Bản thân võng mạc và điểm vàng được nuôi dưỡng bởi nhiều mạch máu nhỏ nằm ở trong và phía sau võng mạc. Tuy nhiên, với bệnh nhân ĐTĐ, đường huyết không được kiểm soát tốt trong một thời gian dài khiến các mạch máu này rất dễ bị hư tổn. Quá trình tổn thương sẽ trải qua hai giai đoạn. Ở giai đoạn sớm, các mạch máu nhỏ bị suy yếu, tạo thành những túi phình mạch nhỏ. Máu và những thành phần trong máu như nước, các chất mỡ sẽ thoát ra khỏi mạch máu gây xuất huyết, xuất tiết và phù võng mạc. Nếu như các chất xuất huyết này xảy ra tại điểm vàng, bệnh nhân sẽ bị giảm thị lực. Ở giai đoạn muộn, một số mạch máu tắc nghẽn, dẫn đến không cung cấp đủ máu cho võng mạc. Để cung cấp đầy đủ máu nuôi võng mạc, nhiều mạch máu mới sẽ xuất hiện nhưng chúng lại rất yếu và dễ vỡ. Khi các mạch máu này bị vỡ, máu thoát vào võng mạc, gây giảm thị lực bất ngờ. Triệu chứng đầu tiên là nhìn mờ, có các đốm trước mắt hay triệu chứng “ruồi bay”. Tổn thương võng mạc thường kéo dài nhiều năm. Khi các mạch máu vỡ ra sẽ để lại sẹo trong võng mạc, làm cho võng mạc bị co kéo và bong tróc khỏi đáy mắt. Bong võng mạc nhiều sẽ gây mù lòa nếu không được phát hiện sớm và điều trị.
Bệnh lý võng mạc đái tháo đường
Ngoài ra, bệnh nhân ĐTĐ còn bị đục thủy tinh thể (còn gọi là cườm khô). Đục thủy tinh thể thường xuất hiện sớm, diễn tiến nhanh, đều ở cả hai mắt, làm tầm nhìn mờ và có thể cần phải phẫu thuật thay thủy tinh thể. Tuy nhiên, do bản chất quá trình phát sinh biến chứng chưa được giải quyết, nên sau phẫu thuật bệnh nhân rất dễ bị đục bao sau (một dạng biến chứng thường gặp sau mổ). Bệnh glocoma (hay cườm nước) làm tăng nhãn áp (áp suất trong máu) khiến cho người bệnh có cảm giác đau nhức mắt dữ dội và có thể gây giảm thị lực thậm chí mất thị lực đột ngột.
Chăm sóc đôi mắt để tránh biến chứng
Hiện nay chưa có một loại thuốc hay phương pháp nào trị khỏi biến chứng mắt cho bệnh nhân ĐTĐ, vì vậy việc phòng ngừa bệnh là rất quan trọng. Tuy nhiên một số sản phẩm dưới dạng thực phẩm chức năng, có chứa các thành phần chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ mạch máu có thể mang nhiều lợi ích trong việc phòng ngừa, hỗ trợ điều trị khi gặp biến chứng. Bên cạnh đó, người bệnh cần phải kiểm soát thật tốt đường huyết, giữ mức đường huyết trong vùng an toàn, kiểm soát huyết áp, ngưng hút thuốc lá… Chỉ số tốt nhất là HbA1c < 6,5% và HA < 130/80 mm Hg.
Hơn nữa, người bệnh ĐTĐ nên khám mắt định kỳ, tối thiểu mỗi năm một lần. Bác sỹ nhãn khoa sẽ khám thị lực, đo thị trường, soi đáy mắt để có quyết định điều trị thích hợp. Chụp võng mạc huỳnh quang cũng giúp xác định tình trạng võng mạc của người bệnh. Người có yếu tố kèm theo như mang thai, thiếu máu, và bệnh thận nên khám nhãn khoa 3 tháng một lần. Nếu bạn dự định có thai, nên đề nghị bác sỹ nhãn khoa khám đáy mắt cho bạn trước.
Người bệnh ĐTĐ cũng nên đi khám mắt ngay khi có một hoặc nhiều các dấu hiệu sau: Nhìn mờ, khó đọc sách báo, nhìn đôi, đau một hoặc cả hai bên mắt, mắt đỏ hoặc căng tức, có triệu chứng ruồi bay trước mắt, nhìn hay bị chói, có các đốm đen hay quầng tối khi nhìn vào mặt phẳng trắng (ví dụ bức tường), ấn nhẹ vào mắt gây cảm giác đau, giảm hay mất thị lực đột ngột…
Thùy Chi H+
Bình luận của bạn