Quản lý an toàn thực phẩm nên quy về một mối

Cuộc họp Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn thực phẩm ngày 23/9 - Ảnh: VGP

Chỉ thị số 17-CT/TW ngày 21/10/2022 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “Về tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới” (viết tắt là Chỉ thị số 17-CT/TW) nêu rõ: Với tính chất và tầm quan trọng của công tác bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm, cần sớm kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý nhà nước theo hướng thống nhất chỉ một đầu mối thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm từ Trung ương tới địa phương.

Sau khi kiện toàn thành viên vào 9/9 vừa qua, Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn thực phẩm (ATTP) đã tổ chức cuộc họp vào chiều 23/9 để triển khai các hoạt động bảo đảm an toàn thực phẩm trong thời gian tới.

Hiện trong dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi), tổ chức quản lý Nhà nước về ATTP đang được xây dựng theo hướng Bộ Y tế là đầu mối chịu trách nhiệm giúp Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về ATTP trên phạm vi toàn quốc.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) sẽ được trình vào năm 2026. Đây là đạo luật đặc thù, liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp và các cam kết quốc tế, do đó cần bảo đảm quy trình chặt chẽ, đúng tiến độ. Trong khi chờ Luật sửa đổi, Bộ sẽ tiếp tục kiến nghị Chính phủ cho phép xử lý trước một số nội dung cấp bách thông qua Nghị định.

Sau khi triển khai mô hình chính quyền 2 cấp, cấp xã đang gặp một số vướng mắc do thiếu cán bộ chuyên môn về y tế và ATTP. Bộ Y tế đã có văn bản đề nghị ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố quan tâm, bổ sung nhân lực để bảo đảm công tác quản lý tại cơ sở.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhận định, thống nhất mô hình quản lý ATTP là bài toán khó. Hiện nay, Bộ Y tế đang lấy ý kiến các địa phương về vấn đề này. Kinh nghiệm tại một số nước cho thấy, mô hình cơ quan quản lý gồm cả dược và ATTP. 

Đại tá Thân Văn Hải, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (C06), Bộ Công an thông tin thêm, hầu hết các vụ việc có dấu hiệu sản xuất, buôn bán thực phẩm giả đều phát hiện thông qua công tác giám định, kiểm nghiệm sản phẩm. Tuy nhiên hiện nay năng lực kiểm nghiệm thuốc, nguyên liệu làm thuốc ở nước ta còn hạn chế. Do đó, Bộ Y tế cần đầu tư nâng cao năng lực kiểm nghiệm của Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương, Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia, đảm bảo từng bước đáp ứng được yêu cầu kiểm nghiệm tất cả các dược chất, chất cấm, các chỉ tiêu chất lượng sản phẩm thực phẩm phục vụ công tác quản lý nhà nước và đấu tranh chống tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm.

Nhất trí việc thống nhất tập trung vào một đầu mối, đại diện Bộ Công Thương cho rằng, cũng cần phân định rõ trách nhiệm quản lý của từng bộ, ngành trong quản lý các khâu sản xuất, quản lý ngành và an toàn thực phẩm...

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đề nghị các ngành liên quan cần “tìm giải pháp khả thi nhất trong điều kiện thực tế của chúng ta hiện nay”. Phó Thủ tướng nêu rõ, cần chủ động kiểm tra, chú trọng kiểm tra đột xuất và khi phát hiện thì xử lý cương quyết, nghiêm minh và nếu cần thiết thì chuyển sang cơ quan công an xử lý.

Về hoàn thiện thể chế, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế tập trung cao độ để hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, nhất là dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) và Nghị định thay thế Nghị định 15/2018/NĐ-CP và Nghị quyết của Chính phủ quy định về đăng ký, công bố sản phẩm thực phẩm.

Khi xây dựng cơ chế mới phải đánh giá tác động, cân nhắc giữa tiền kiểm - hậu kiểm, tránh phát sinh thêm thủ tục hành chính bất hợp lý. Phân định thẩm quyền một cách nhất quán giữa các cơ quan chức năng trong quản lý ATTP. Khi phân cấp, phân quyền thì phải tính thời gian chuyển tiếp, nhân lực, nguồn lực để các địa phương có thể triển khai.

Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành yêu cầu tiếp tục nghiên cứu, đề xuất mô hình quản lý phù hợp, cần phải “giải mã” vấn đề chỉ một đầu mối thực hiện nhiệm vụ về an toàn thực phẩm.

 

9 tháng đầu năm 2025, các đơn vị trong ngành Công an đã phát hiện, đấu tranh, xử lý 4.752 vụ vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm, trong đó khởi tố 44 vụ với hơn 200 bị can; xử phạt vi phạm hành chính 4.411 vụ với tổng tiền phạt vi phạm hành chính hơn 32 tỷ đồng.

 

Tăng cường công tác bảo đảm an toàn thực phẩm năm 2025

5 thực phẩm giúp người bệnh thủy đậu hồi phục nhanh

Ngộ nhận phổ biến về an toàn thực phẩm

Kiện toàn Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn thực phẩm