Món ngon không ở trên bàn

Dùng TPCN như một “bữa ăn phụ, bên cạnh những bữa ăn hàng ngày để đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất giúp tăng cường khả năng miễn dịch và phòng chống bệnh tật đang trở thành một thói quen - một xu thế vận động tất yếu của con người trong xã hội hiện đại.


Vì sao có sự thay đổi lớn đến vậy?
Cơ thể con người cần một lượng cân bằng và đầy đủ các vitamin và khoáng chất hàng ngày để hoạt động được tốt và nhịp nhàng, nhưng có chắc bữa ăn hàng ngày đã cung cấp đầy đủ, hợp lý và cân bằng dưỡng chất cho cơ thể?

Theo PGS.TS Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội TPCN Việt Nam, cuộc sống hiện đại đang mang đến 4 thay đổi lớn trong lối sống của con người. Đó là sự thay đổi về phương thức làm việc (chuyển từ lao động cơ bắp sang lao động trí óc); Thay đổi về lối sống và sinh hoạt (sống tĩnh tại, ít vận động, sinh hoạt trong phòng, trong nhà với đầy đủ các thiết bị); Thay đổi về môi trường (ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu); Thay đổi về phương thức tiêu dùng thực phẩm (dùng nhiều thực phẩm chế biến, thực phẩm bảo quản). Ngoài ra, sự vận động liên tục, không mệt mỏi của “guồng máy” lao động khiến nhiều người không đủ thời gian để chăm sóc dinh dưỡng cho chính mình. Trong khi một bữa ăn đầy đủ chất dinh dưỡng phải đảm bảo các yếu tố món ăn sạch, đủ các dưỡng chất cần thiết, đảm bảo thời gian ăn để ăn chậm, nhai kỹ, để cơ thể hấp thu đầy đủ dưỡng chất trong thực phẩm.

Hậu quả là, khẩu phần ăn hàng ngày bị thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng như vitamin, các chất khoáng, các hoạt chất sinh học và gia tăng các gốc tự do trong cơ thể. Đó cũng là những lý do gây nên tình trạng rối loạn cấu trúc và chức năng của các tế bào, các cơ quan và cả cơ thể, rối loạn cân bằng nội môi và giảm khả năng thích nghi của cơ thể. Chính vì thế, những căn bệnh mãn tính không lây như tim mạch, ung thư, đái tháo đường, béo phì, xương khớp, rối loạn chuyển hóa, stress... xuất hiện này một nhiều hơn.

“Món ngon” cho sức khỏe

“Con người hiện đại lựa chọn TPCN như một sản phẩm bổ trợ bên cạnh việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý, lối sống lành mạnh, vận động nhiều hơn và hòa nhịp vào thiên nhiên tốt hơn. Có như vậy, những căn bệnh mới không có điều kiện mà phát tác, khiến con người mệt mỏi và tốn kém”. PGS.TS Lê Bạch Mai – Viện Dinh dưỡng Quốc gia

TPCN là lựa chọn hữu ích trong việc chăm sóc sức khỏe, đối với cả những người khỏe mạnh bình thường cũng như những người có bệnh cần điều trị. Health+ đã phỏng vấn nhanh một số người lý do họ sử dụng TPCN như một giải pháp chăm sóc sức khỏe cho mình và người thân.

Chị Thúy Mai (Hà Đông – Hà Nội) lựa chọn một loại TPCN chăm sóc cho mắt cho cậu con trai 5 tuổi của mình theo tư vấn của bác sỹ Bệnh viện Mắt TW. Chị Mai cho biết, 5 tuổi, con trai chị có hiện tượng khô mắt, nháy mắt liên tục và giảm thị lực. Đi khám tại Bệnh viện Mắt TW, bác sỹ cho biết con chị có hiện tượng suy giảm thị lực nhưng chưa đến mức phải điều trị bằng thuốc và đeo kính. “Bác sỹ khuyên tôi nên nhỏ thuốc rửa mắt cho cháu hàng ngày kết hợp dùng TPCN bổ sung vitamin và dưỡng chất cho mắt, đồng thời, hạn chế thời gian xem tivi của cháu. Sau một thời gian, tôi nhận thấy thị lực của cháu tăng lên, ăn ngủ cũng tốt hơn. Hiện, tôi vẫn cho cháu sử dụng sản phẩm này để tăng cường sức đề kháng, nâng cao thị lực, phòng chống cận thị…”, chị Mai kể.

Còn theo chị Nguyễn Kim Thoa (nhân viên Công ty cổ phần Viglacera Thăng Long): “Trong thời gian đầu có thai tôi nghe đồng nghiệp mách mua viên vitamin tổng hợp uống. Tôi uống đều đặn đến tháng thứ 6 thì bác sỹ nơi tôi đến khám thai định kỳ khuyên nên bổ sung thêm sắt và calcium. Theo lời bác sỹ thì đây là giai đoạn tôi cần nhiều sắt và calcium để bé phát triển bình thường. Vậy nên hàng ngày tôi đều sử dụng TPCN như những bữa phụ để bổ sung các chất cơ thể cần”.

Cô Thanh Nga (Ba Đình – Hà Nội) cho biết: “Bệnh viêm đại tràng mạn tính làm tôi hay đau bụng, hệ tiêu hóa bị rối loạn, ăn uống phải kiêng khem nhiều món, nhất là đồ tanh. Chính vị vậy mà tôi hay lo lắng khi ăn uống ở ngoài. Cách đây vài tháng tôi bắt đầu sử dụng TPCN hỗ trợ điều trị căn bệnh của mình. Tôi dùng theo liều hướng dẫn và chỉ sau 1 tháng dùng sản phẩm tôi thấy hệ tiêu hóa của mình có tốt hơn. Tôi bắt đầu thử ăn thêm cá trong bữa ăn và thấy cơ thể mình vẫn ổn. Hiện tại tôi vẫn đang dùng TPCN để hỗ trợ hệ tiêu hóa của mình bởi theo ý kiến chuyên gia tôi tham khảo thì TPCN cần dùng thành từng đợt thường xuyên để đạt hiệu quả tốt nhất. Tuy nhiên, liều lượng dùng sản phẩm sẽ giảm dần xuống đến ngưỡng duy trì nên vấn đề chi phí cũng không làm tôi quá băn khoăn.”

Đây chỉ là ba trong nhiều trường hợp đang được thụ hưởng những giá trị hữu ích của TPCN theo đúng định nghĩa về TPCN mà Bộ Y tế đã ban hành: Thực phẩm chức năng là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của các cơ quan trong cơ thể con người, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, giúp tăng sức đề kháng phòng chống bệnh tật, hỗ trợ điều trị bệnh cơ thể.

“Ăn” sao cho đúng?
Chia sẻ với phóng viên, nhiều tư vấn viên của Trung tâm tư vấn sức khỏe cộng đồng khẳng định, sai lầm lớn nhất của những người sử dụng TPCN để phòng bệnh là không tin rằng sản phẩm mình sử dụng thực sự có ích. “Họ không cho nó (sản phẩm TPCN – PV) thời gian để phát huy hết tác dụng. Mới dùng được một thời gian ngắn mà không thấy hiệu quả là chuyển ngay sang sản phẩm khác. Cứ thế, họ dùng rất nhiều loại TPCN nhưng không hiệu quả, vừa tốn tiền vừa bỏ phí những sản phẩm hữu ích. Trong khi đó TPCN là những sản phẩm có tác dụng chậm, phải sử dụng một thời gian mới đem lại hiệu quả”, bác sỹ Phạm Thị Thục cho biết.

Còn theo GS.Phạm Gia Khải (Chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam): “TPCN rất quan trọng cho cơ thể, giúp cung cấp chất dinh dưỡng mà cơ thể thiếu, điều hòa các chức năng của cơ thể, ngăn ngừa một số bệnh phát triển. Đối với bệnh tim mạch, một số sản phẩm TPCN giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch, viêm nhiễm, rối loạn chuyển hóa… Mọi người đều có thể sử dụng TPCN nhưng cần sử dụng đúng liều lượng, đúng cách như người xưa đã nói “Nên dùng thức ăn như thuốc và thuốc nên được dùng như thức ăn của bạn”.

Tuy nhiên, theo bác sỹ Phạm Thị Thục, không nên dùng TPCN liên tục trong thời gian dài mà hãy tạo ra những khoảng “nghỉ”. Ví dụ dùng TPCN cung cấp đa sinh tố, hãy uống 20 ngày/tháng và dành 10 ngày nghỉ “xả hơi” trước khi tiếp tục. Nếu dùng để hỗ trợ điều trị bệnh thì nên tham khảo ý kiến của bác sỹ khi kết hợp giữa thuốc điều trị và TPCN để đạt được kết quả điều trị tốt nhất. Hơn nữa, trong thời gian dùng TPCN cũng nên hạn chế các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cà phê, tiêu, ớt, tỏi...