Những biến chứng nguy hiểm ở phổi khi mắc viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp nếu để lâu sẽ dẫn tới các biến chứng nặng nề ở phổi

Viêm khớp dạng thấp (Rheumatoid arthritis – RA) không chỉ là một căn bệnh về khớp. Nó còn là một căn bệnh hệ thống, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể như mắt, tim, phổi. Theo Tổ chức Viêm khớp (Arthritis Foundation), các biến chứng phổi là một trong những biểu hiện ngoài khớp phổ biến nhất của bệnh nhân RA, có thể dẫn tới tử vong.

Theo nghiên cứu được công bố năm 2015 trên Tạp chí Hô hấp Châu Âu (European Respiratory Review), 70% người bệnh thấp khớp xuất hiện những tổn thương niêm mạc phổi và màng phổi. Đáng lưu ý, chỉ có 3-5% trong số đó có triệu chứng cụ thể.

Bên cạnh đó, theo ghi nhận của Arthritis Foundation có tới gần 10% bệnh nhân RA mắc bệnh viêm phổi kẽ (ILD).

Bệnh viêm phổi kẽ là gì và liên quan thế nào tới viêm khớp dạng thấp?

Viêm phổi kẽ liên quan đến viêm khớp dạng thấp (RA-ILD) là một biến chứng phức tạp và tiềm ẩn nhiều nguy hiểm, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh. RA - ILD thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu và tiến triển âm thầm, gây tổn thương nghiêm trọng đến mô phổi.

Cụ thể, các nghiên cứu được công bố năm 2022 trên Tạp chí Báo cáo Khoa học (Scientific Reports) và Tạp chí Viêm khớp dạng thấp (Rheumatology) năm 2021 đều khẳng định mối liên hệ chặt chẽ giữa RA-ILD và tỷ lệ tử vong, đặc biệt là do các nguyên nhân liên quan đến hô hấp và ung thư.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm phổi kẽ liên quan tới viêm khớp dạng thấp

- Giới tính nam: Mặc dù phụ nữ có tỷ lệ mắc RA cao hơn nam giới, nhưng nam giới lại có nguy cơ cao hơn khi mắc phải biến chứng phổi kẽ liên quan đến RA. Sự khác biệt này đặt ra nhiều câu hỏi về cơ chế bệnh sinh và các yếu tố liên quan, đòi hỏi các nhà khoa học cần tiến hành thêm nhiều nghiên cứu để tìm ra câu trả lời.

- Có tiền sử hút thuốc trong 1 thời gian dài: Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Viêm khớp dạng thấp (Rheumatology) vào tháng 5 năm 2021 của Bệnh viện Brightham and Women (BRASS) đã chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa thói quen hút thuốc lá ở mức độ cao (trên 30 gói-năm) và bệnh RA-ILD.

- Di truyền: Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y sinh học (Biomedicines) vào tháng 6 năm 2022 đã chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa bệnh ILD-RA và đột biến gen MUC5B. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đề cập đến vai trò của các biến thể di truyền khác trong quá trình phát triển bệnh.

- Theo đánh giá của Biomedicines, một số yếu tố sinh học, bao gồm các kháng thể như ACPA, cytokine và chemokine, cũng như các dấu ấn biểu mô phổi hoặc chất hoạt động bề mặt, đã được phát hiện có liên quan đến RA-ILD.

- Thời gian: Thời gian mắc RA càng kéo dài, nguy cơ phát triển ILD càng tăng cao. Tuy nhiên, ngay cả những bệnh nhân mới được chẩn đoán cũng không nằm ngoài khả năng mắc phải biến chứng phổi này.

Dấu hiệu và triệu chứng của viêm phổi kẽ do viêm khớp dạng thấp

RA-ILD có thể gây khó thở và ho khan nhưng trong một số trường hợp, bệnh không xuất hiện bất kì một triệu chứng nào khiến việc phát hiện sớm và điều trị trở nên khó khăn.

Viêm khớp dạng thấp làm tăng nguy cơ mắc bệnh xơ phổi

Ngoài RA-ILD, bệnh nhân viêm khớp dạng thấp còn có thể đối mặt với một biến chứng nghiêm trọng khác như xơ phổi. Quá trình này làm thay đổi cấu trúc của phổi, khiến các túi khí bị tổn thương và mất khả năng trao đổi khí hiệu quả, gây khó thở và suy giảm chức năng hô hấp.

Viêm khớp dạng thấp khiến hình thành các nốt sần ở cổ họng, trên dây thanh quản và trong phổi

Bên cạnh các triệu chứng điển hình ở khớp, viêm khớp dạng thấp còn có thể biểu hiện qua các tổn thương ở đường hô hấp. Sự xuất hiện của các nốt sần trong cổ họng và phổi mặc dù không phải lúc nào cũng kèm theo triệu chứng rõ ràng nhưng chúng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe của người bệnh.

Nguy cơ mắc các biến chứng phổi khác liên quan đến RA

Theo ý kiến các chuyên gia, người bệnh RA còn có khả năng phải đối mặt với nguy cơ mắc các bệnh sau:

- Giãn phế quản hoặc tổn thương đường hô hấp

- Viêm tiểu phế quản tắc nghẽn

- Tràn dịch màng phổi

- Viêm màng phổi

- Tăng huyết áp phổi, tim.

Để ngăn ngừa biến chứng phổi khi mắc RA, bệnh nhân cần chủ động bảo vệ sức khoẻ bằng những cách sau:

- Điều trị sớm bệnh RA

- Không hút thuốc và tránh hít phải khói thuốc

- Hạn chế tiếp xúc với thuốc trừ sâu, hoá chất và ô nhiễm không khí

- Chủ động tiêm vaccine phòng ngừa viêm phổi

- Tích cực vận động cơ thể

Ngoài ra, khi đã mắc viêm khớp dạng thấp, nếu nhận thấy bất kì những thay đổi nhỏ nào về sức khoẻ đặc biệt là đường hô hấp, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ ngay để phát hiện và điều trị kịp thời, tránh làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.

 

Vì sao viêm khớp dạng thấp thường tái phát khi trời lạnh?

5 nguyên nhân khiến bệnh viêm khớp dạng thấp tái phát

Chế độ ăn uống cho người bị viêm khớp dạng thấp

Ngăn ngừa biến chứng teo cơ do viêm khớp dạng thấp