Chấn động não ảnh hưởng tới nữ giới như thế nào?

So với nam giới, nữ giới thường dễ bị chấn động não và để lại hậu quả nặng nề hơn.

Theo một bài đánh giá được đăng tải trên Tạp chí Y học Thể thao Chỉnh hình (Orthopedic Journal of Sports Medicine) năm 2020, trên thực tế có đến 270 bài báo khoa học tập trung vào chấn thương não ở nam vận động viên nhưng số lượng nghiên cứu tương tự về phụ nữ lại chỉ vỏn vẹn 25 bài. Điều này là hoàn toàn không tương xứng, đặc biệt khi có bằng chứng cho thấy chấn động não ở hai giới có những đặc điểm khác biệt đáng kể. Phụ nữ không chỉ dễ bị chấn động não hơn mà còn phải đối mặt với những hậu quả kéo dài phức tạp hơn, bao gồm cả những tác động tiềm ẩn đến chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản.

Những lý do khiến phụ nữ có nguy cơ chấn động não nặng

Một trong những nguyên nhân đầu tiên khiến nữ giới mắc chấn động não cao hơn nam giới là do cấu trúc giải phẫu của cổ phụ nữ thường yếu hơn, dẫn đến khả năng bảo vệ đầu kém hiệu quả hơn trong trường hợp va chạm. Theo TS. Beth McQuiston, một nhà khoa học thần kinh đồng thời là BS, chuyên gia dinh dưỡng và Giám đốc Y khoa cho doanh nghiệp Abbott (Mỹ) đã giải thích rằng cổ yếu hơn đồng nghĩa với việc đầu không có một điểm tựa vững chắc, dễ bị tổn thương hơn.

Thứ hai, cấu trúc não bộ của phụ nữ cũng đóng một vai trò quan trọng. Mặc dù phụ nữ có nhiều kết nối thần kinh hơn, giúp họ xử lý thông tin đa nhiệm hiệu quả, nhưng các sợi trục thần kinh lại mỏng hơn so với nam giới. Điều này khiến não bộ của phụ nữ dễ bị tổn thương hơn khi xảy ra chấn động.

Thứ ba, chu kỳ kinh nguyệt với những biến động phức tạp của hệ thống nội tiết, có thể là một yếu tố góp phần làm gia tăng nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của chấn động não ở phụ nữ. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra sự tồn tại của một "lớp phủ thần kinh nội tiết", nơi não bộ và hệ thống nội tiết tương tác chặt chẽ với nhau. Khi đầu bị chấn thương, sự cân bằng tinh tế này có thể bị phá vỡ, đặc biệt là ở tuyến yên - trung tâm điều khiển hệ thống nội tiết. Việc chấn thương vào vùng này có thể gây gián đoạn quá trình sản xuất và tiết ra các hormone quan trọng như hoàng thể (LH) và kích thích nang trứng (FSH), từ đó ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của buồng trứng và làm giảm nồng độ progesterone - một hormone có vai trò bảo vệ não.

Thời điểm xảy ra chấn động não trong chu kỳ kinh nguyệt cũng đóng một vai trò quan trọng. Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ bị chấn động não trong giai đoạn hoàng thể - khi nồng độ progesterone đạt đỉnh - có thể gặp phải những tổn thương nặng nề hơn. Sự sụt giảm nhanh chóng của progesterone sau chấn thương có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tổn thương não (theo đánh giá được đăng trên Tạp chí thần kinh Neurobiology of Disease năm 2022).

Những biểu hiện và cảm nhận khi bị chấn động não ở nữ giới

Các nghiên cứu cho thấy, chấn động não ở phụ nữ thường diễn biến phức tạp và nghiêm trọng hơn so với nam giới. Không chỉ giới hạn ở tần suất chấn thương cao hơn trong các môn thể thao đối kháng, phụ nữ còn phải đối mặt với những triệu chứng rõ rệt và kéo dài hơn. Theo TS. McQuiston, các triệu chứng thường gặp ở phụ nữ bao gồm đau đầu dữ dội, mệt mỏi mạn tính, rối loạn thị giác, khó tập trung và những biến đổi tâm lý đáng kể như thay đổi tâm trạng đột ngột hay dễ cáu gắt.

Đặc biệt, quá trình phục hồi của phụ nữ sau chấn động thường kéo dài hơn và kèm theo nhiều biến chứng hơn. Trong khi nam giới chủ yếu tập trung vào các triệu chứng thể chất như đau đầu, đau cổ, thì nữ giới lại phải đối diện với một loạt các vấn đề liên quan đến nhận thức và cảm xúc, gây ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống.

Chấn động não có thể ảnh hưởng tới chu kỳ kinh nguyệt

Theo chuyên gia Katherine Price Snedaker, người sáng lập tổ chức chuyên hỗ trợ phụ nữ bị chấn động não PINK Concussions (Mỹ): "Một số phụ nữ hoàn toàn mất kinh sau chấn thương, trong khi số khác lại có kinh nhiều hơn." Đây là một vấn đề đáng lưu ý, đặc biệt khi đã có nhiều nghiên cứu cho thấy từ 15% đến 60% người lớn gặp phải rối loạn chức năng tuyến yên mạn tính sau chấn động não.

Do đó, TS. McQuiston khuyến nghị rằng, sau khi bị chấn động não, phụ nữ nên theo dõi chặt chẽ chu kỳ kinh nguyệt của mình. Bất kỳ sự thay đổi nào so với bình thường đều cần được báo cáo với bác sĩ phụ khoa, bác sĩ đa khoa hoặc bác sĩ nội tiết để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Tương tự, những thay đổi về tâm lý như lo âu và trầm cảm cũng cần được quan tâm nhiều hơn. TS. McQuiston khẳng định, các triệu chứng này hoàn toàn có thể được cải thiện bằng thuốc, liệu pháp và các phương pháp điều trị khác. Vì vậy, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia sức khỏe tâm thần là vô cùng quan trọng để đối phó với những thách thức về sức khỏe tâm thần có thể phát sinh sau chấn động não.

 

Chấn động não nguy hiểm như thế nào?

Chấn động não bộ có thể gây tổn thương não vĩnh viễn không?

Chấn động não - hội chứng không thể coi thường!

Hạn chế thịt đỏ để bảo vệ sức khỏe não bộ