5 trò chơi giúp rèn luyện trí não dành cho người cao tuổi

Chơi cờ giúp người cao tuổi cải thiện sức khỏe não bộ

Theo TS. Steve Allder, nhà thần kinh học tại phòng khám sức khỏe tâm thần Re:Cognition Health, các môn thể thao trí tuệ đem lại nhiều lợi ích với chức năng nhận thức, đặc biệt là giúp duy trì sự minh mẫn khi về già.

Theo đó, các trò chơi kích thích não bộ giúp cải thiện khả năng tập trung, bộ nhớ ngắn hạn, khả năng lên kế hoạch, tưởng tượng và nhiều khía cạnh khác của chức năng não bộ. Những bộ môn có sự tương tác với người chơi khác còn mang lại lợi ích nhiều hơn nữa.

Nếu não bộ không được rèn luyện, người cao tuổi có nguy cơ đãng trí, khó tập trung hoặc suy nghĩ không rõ ràng. Nghiên cứu cho thấy, học một vài kỹ năng mới có thể giúp hỗ trợ ngăn ngừa tình trạng suy giảm nhận thức mà tất cả chúng ta đều lo ngại khi về già.

Tần suất thực hiện các trò chơi trí tuệ lý tưởng là hàng ngày, hoặc tối thiểu 3-5 lần/tuần. Dưới đây là một vài bộ môn người cao tuổi có thể chơi thường xuyên để giữ não bộ minh mẫn:

Chơi giải ô chữ

Trò chơi ô chữ là dạng câu đố yêu cầu người chơi lần theo manh mối để tìm ra các từ nằm trong một mạng lưới các ô vuông giao nhau theo chiều dọc và chiều ngang. Khi chơi giải ô chữ, nhiều vùng chức năng nhận thức của não sẽ được kích thích. 

Người chơi phải vận dụng trí nhớ và kiến thức để tìm ra lời giải, từ đó có thể kích hoạt và tạo ra các liên kết thần kinh trong não. Mất liên kết thần kinh trong não là một trong những vấn đề có liên quan đến chứng sa sút trí tuệ. Một số Nghiên cứu cho thấy trò chơi ô chữ giúp làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ ở những người được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ sau này. 

Cờ vua

Cờ vua được coi là một bộ môn thể thao trí tuệ lâu đời và phổ biến nhất trên thế giới. Với não bộ, cờ vua đòi hỏi sự tham gia của vỏ não trước trán và nhiều vùng quan trọng khác để người chơi có thể tư duy chiến lược, vận dụng trí nhớ và khả năng nhận dạng các khuôn mẫu trong từng nước cờ. 

Chơi cờ vua còn là biện pháp hữu hiệu để rèn luyện tính kiên nhẫn và các kỹ năng giải quyết vấn đề, giữ não bộ linh hoạt khi về già. Ngoài cờ vua, người cao tuổi còn có thể chơi các bộ môn cờ đối kháng khác như cờ tướng, cờ đam...

Ghép hình

Bộ môn ghép hình (jigsaw) không chỉ là “trò trẻ con”, mà còn là hình thức rèn luyện não bộ lý tưởng cho người cao tuổi. Mỗi bức tranh sẽ gồm hàng trăm mảnh ghép nhỏ, để ráp lại hoàn chỉnh đòi hỏi kỹ năng giải quyết vấn đề cũng như sự khéo tay, nhanh mắt của người chơi. 

Một vài dạng sa sút trí tuệ như sa sút trí tuệ não mạch có thể ảnh hưởng đến khả năng giải quyết vấn đề, ghi nhớ, lập kế hoạch và phán đoán. Cải thiện được điều này cũng như kỹ năng vận động, cầm nắm cơ bản giúp người cao tuổi có thể sống tự lập hơn.

Trò chơi ghép chữ 

Trong khi trò giải ô chữ có thể chơi một mình, trò chơi ghép chữ Scrabble dành cho 2-4 người chơi, ghi điểm bằng cách đặt các ô, mỗi ô có một chữ cái, lên một bảng trò chơi để tạo thành các từ có nghĩa. Đây là bộ môn có thể kích thích kỹ năng ngôn ngữ, cải thiện từ vựng và tư duy chiến lược. Quá trình chơi đòi hỏi sử dụng bán cầu não trái – khu vực xử lý ngôn ngữ và vỏ não trước trán – khu vực đưa ra kế hoạch và quyết định.

Chơi ghép chữ với bạn bè, con cháu có thể giúp người cao tuổi giảm stress và cảm giác cô đơn, đồng thời cải thiện khả năng ghi nhớ.

Chơi bài

Một bộ bài tây có nhiều cách chơi để giải trí, cải thiện sức khỏe tinh thần và tạo ra cơ hội tương tác với bạn bè, người thân. Với người cao tuổi, chơi bài còn giúp cải thiện tư duy logic, kỹ năng tính toán – nhiệm vụ của thùy trán và nhiều vùng não quan trọng khác.

Ngay cả khi ở một mình, người cao tuổi vẫn có thể chơi một vài trò xếp bài Solitaire để cải thiện trí nhớ, khả năng ra quyết định, giữ cho não bộ luôn được hoạt động.  

Người cao tuổi nên tránh xa các hình thức chơi bài "đỏ đen", hình thức đánh bạc mang tính may rủi như chơi số đề, máy giật xèng, đá gà, đua ngựa, đặt tài xỉu… Không chỉ vi phạm pháp luật và dễ gây nghiện, hình thức này không đem lại lợi ích lâu dài cho tư duy. 

 

Các hoạt động hàng ngày giúp giảm nguy cơ sa sút trí tuệ

Buồn ngủ vào ban ngày – dấu hiệu cảnh báo sớm sa sút trí tuệ

Thực phẩm giúp ngăn ngừa sa sút trí tuệ và bệnh tim

Chứng “nghiện” tivi làm tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ