Ốm nghén nặng làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tâm lý?

Ốm nghén đặc trưng bởi tình trạng buồn nôn và nôn khi mang thai thường bắt đầu từ tuần thứ 4 đến tuần thứ 8 thai kỳ.

Nôn nghén nghiêm trọng không chỉ là ốm nghén

Nôn nghén nặng (hyperemesis gravidarum - HG) là tình trạng buồn nôn và nôn kéo dài, nghiêm trọng đến mức gây mất nước, sụt cân và ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hằng ngày. Chỉ dưới 4% phụ nữ mang thai gặp phải tình trạng này, nhưng đây là nguyên nhân nhập viện phổ biến nhất trong 3 tháng đầu thai kỳ.

Khác với ốm nghén thông thường, HG có thể khiến phụ nữ kiệt sức, lo âu và cảm thấy cô lập. Dù phần lớn trường hợp thuyên giảm ở tuần thứ 14 trong thai kỳ, giai đoạn này vẫn để lại nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần.

Nhà nghiên cứu Hamilton Morrin, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Viện Tâm thần học, Tâm lý học và Khoa học Thần kinh thuộc Đại học King’s College London (Anh), nhấn mạnh: “Đối với những phụ nữ bị HG, tình trạng này không còn là ‘ốm nghén bình thường’ mà có thể gây suy nhược nặng nề.”

Phân tích trên gần nửa triệu phụ nữ mang thai

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học phân tích dữ liệu của gần 477.000 phụ nữ được chẩn đoán HG tại 18 quốc gia có thu nhập trung bình và cao. Độ tuổi trung bình của họ là 27. Hồ sơ y tế được rà soát để tìm dấu hiệu của 24 tình trạng rối loạn tâm thần và thần kinh.

Kết quả cho thấy phụ nữ bị HG có nguy cơ cao hơn 50% mắc 13 rối loạn sức khỏe tâm thần, bao gồm trầm cảm sau sinh, rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD) và rối loạn tâm thần sau sinh. Đặc biệt, nguy cơ trầm cảm sau sinh gần như cao gấp 3 lần, còn rối loạn ăn uống cao gấp đôi so với những phụ nữ không bị HG.

Ngoài ra, họ cũng có nguy cơ cao gấp đôi mắc các vấn đề thần kinh nghiêm trọng như bệnh não Wernicke (hậu quả của thiếu vitamin B1) và hội chứng ăn lại (refeeding syndrome), biến chứng có thể xảy ra khi người suy dinh dưỡng được cho ăn quá nhanh.

“Những tình trạng này cần được phát hiện và điều trị khẩn cấp để đảm bảo an toàn cho cả mẹ lẫn thai nhi,” nghiên cứu sinh Morrin nhấn mạnh.

Mức độ nặng nhẹ không phản ánh đầy đủ nguy cơ

Điều đáng chú ý là nguy cơ rối loạn tâm thần không chỉ xảy ra ở những phụ nữ bị HG nặng đến mức suy dinh dưỡng hay mất nước mà ngay cả người bị HG ở mức độ nhẹ hơn cũng có nguy cơ cao.

Mức độ nghiêm trọng của HG không nhất thiết tương quan với mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần vì vậy, mọi phụ nữ được chẩn đoán HG đều nên được sàng lọc tâm lý và hỗ trợ tinh thần, bất kể tình trạng nôn nghén nặng hay nhẹ.

Điều này đồng nghĩa rằng bác sĩ sản khoa và các nhân viên y tế cần có cái nhìn toàn diện hơn khi chăm sóc phụ nữ mang thai, không chỉ tập trung vào tình trạng thể chất mà còn chú ý đến sức khỏe tâm thần.

Theo TS. Thomas Pollak, nhà nghiên cứu cao cấp và bác sĩ tư vấn thần kinh tại King’s College London, nhận định rằng từ lâu đã tồn tại khoảng cách giữa cách ngành y nhìn nhận ảnh hưởng của HG và cách phụ nữ mô tả trải nghiệm của họ.

“Kết quả nghiên cứu cho thấy khoảng cách này là có thật và còn nghiêm trọng hơn chúng ta nghĩ,” TS. Pollak cho biết. “HG có thể liên quan đến những rối loạn tâm thần nặng, đòi hỏi phải phát hiện sớm và phối hợp chăm sóc sức khỏe thể chất lẫn tinh thần ngay từ đầu thai kỳ.”

Như vậy, nôn nghén nặng không chỉ là thử thách thể chất mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe tâm thần. Việc phát hiện sớm, điều trị tích cực và hỗ trợ tinh thần có thể giúp giảm thiểu biến chứng, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

 

100 mẫu xét nghiệm NIPT miễn phí cho thai phụ tại BV Đại học Y Hà Nội

Những biến chứng thai kỳ thường gặp

Mẹ ăn bơ trong thai kỳ giảm nguy cơ mắc bệnh dị ứng ở trẻ sơ sinh?

Podcast: Bổ sung sắt trong thai kỳ sao cho an toàn?