Bệnh nhân ung thư máu: Không còn tuyệt vọng!

Ghép tế bào gốc từ máu dây rốn cộng đồng - hy vọng và cơ hội cho nhiều bệnh nhân mắc bệnh máu

Lần đầu ghép tế bào gốc khác huyết thống

Bệnh nhân là Hoàng Thị Thùy Linh (28 tuổi, Quảng Bình), phát hiện ung thư máu tiên lượng xấu (bệnh Lơxinin cấp thể M5a) từ tháng 9/2014. Chính vì thế, điều trị ghép tế bào gốc là phương án tối ưu để cứu sống bệnh nhân. Tuy nhiên với bệnh nhân trên, mẫu tế bào gốc của người em trai ruột lại không phù hợp HLA.

Sau khi nghiên cứu, các bác sỹ Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương đã chuyển hướng tìm kiếm trong Ngân hàng Tế bào gốc cộng đồng tại Viện. Trong số 450 mẫu máu dây rốn cộng đồng đang được lưu trữ tại Viện, các bác sỹ đã tìm được 6 mẫu phù hợp với bệnh nhân Linh. Ca ghép tế bào gốc đã diễn ra suôn sẻ và thành công, hiện bệnh nhân cũng không phải truyền hóa chất, chỉ uống thuốc chống thải ghép và theo dõi. Dự kiến trong tuần tới, bệnh nhân sẽ có thể được xuất viện.

Dự kiến trong tuần tới, bệnh nhân Linh sẽ có thể được xuất viện (Ảnh: T.G)

Theo GS.TS Nguyễn Anh Trí - Viện trưởng Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương: Việc thành công ca ghép tế bào gốc ngoài huyết thống đầu tiên, nguồn tế bào gốc được lấy từ Ngân hàng tế bào gốc cộng đồng, thực sự mở ra cơ hội cho hàng nghìn người bệnh mắc các bệnh về ung thư máu, các bệnh lý về máu.

TS Bạch Quốc Khánh - Phó viện trưởng cho biết thêm: Hiện nay các nước đa số dùng mẫu máu dây rốn ghép cho trẻ em, vì số lượng tế bào gốc thu được chỉ đáp ứng một phần nào đó cho trẻ. Qua kinh nghiệm của Nhật, Viện đã cải tiến kỹ thuật để có thể thu đủ tế bào gốc không chỉ để ghép cho trẻ mà đủ để ghép cho người trưởng thành có mức cân nặng khoảng 70kg.

Việc chữa khỏi các bệnh máu bằng ghép tế bào gốc sẽ giúp bệnh nhân kéo dài cuộc sống trên 5 năm, tỷ lệ này cao gấp đôi so với việc điều trị hóa chất thông thường.

Xây dựng ngân hàng tế bào gốc máu dây rốn cộng đồng

Được biết, từ tháng 5/2014, Viện ký kết với Bệnh viện Phụ sản Hà Nội thu thập máu dây rốn trong cộng đồng. Đây là ngân hàng tế bào gốc cộng đồng đầu tiên tại Việt Nam. Đến nay, ngân hàng tế bào gốc của Viện đã thu thập và lưu trữ được gần 1.000 mẫu tế bào gốc. Đây là nguồn cung cấp tế bào gốc lớn cho các bệnh nhân ung thư máu để có thể tham gia điều trị bằng phương pháp này.

Viện đã tiến hành đo chéo HLA của 45 bệnh nhân cần tìm nguồn tế bào gốc để ghép và tới 44/45 người tìm được mẫu tế bào gốc phù hợp, như vậy khả năng tìm kiếm thành công đạt tới 97,8%.

Máu dây rốn được lưu trữ tại ngân hàng của Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương

Nếu là sinh đôi cùng trứng tỷ lệ phù hợp gần như 100% nhưng anh chị em ruột thì chỉ là 20-25%, cơ hội vô cùng thấp. Tìm người ghép phù hợp trong cộng đồng rất khó và tốn kém. Ví dụ tại Đức, phải 4,5 triệu người đăng ký mới hy vọng tìm được người cho phù hợp. Một số nước khác ít nhất phải có 500.000 người đăng ký. Chính vì thế, việc xây dựng ngân hàng tế bào gốc cộng đồng là một hướng đi rất quan trọng, mang lại cơ hội cho nhiều bệnh nhân.

Thành công với ca ghép tế bào gốc từ máu dây rốn cộng đồng đầu tiên

Nên đọc

Tuy nhiên theo GS. Trí, khó khăn lớn nhất hiện nay là nguồn cung cấp tế bào gốc máu dây rốn. Việc vận động các bà mẹ khi sinh con tình nguyện hiến mẫu máu dây rốn vẫn đang còn là một khó khăn. 

Từ năm 2010 đến nay Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương đã tiến hành được 150 ca ghép tế bào gốc, bao gồm cả tự thân và đồng loại từ người cho cùng huyết thống. Trên cả nước, đã có 12 ca ghép tế bào gốc từ máu dây rốn nhưng là ghép cho trẻ. Đây là lần đầu tiên ghép điều trị một bệnh ung thư máu ở người lớn nhưng lấy tế bào gốc từ mẫu dây rốn được lưu trữ trong ngân hàng tế bào gốc cộng đồng.