Thời điểm cho bú ảnh hưởng thế nào tới giấc ngủ của trẻ sơ sinh?

Sữa mẹ có chứa nhiều hormone ảnh hưởng tới giấc ngủ của trẻ.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh, giúp cung cấp đầy đủ vitamin, khoáng chất, kháng thể và các hợp chất sinh học cần thiết cho sự phát triển. Tuy nhiên, ít ai biết rằng sữa mẹ không chỉ khác nhau giữa các bà mẹ, mà ngay cả trong cùng một ngày, thành phần của nó cũng biến đổi theo nhịp sinh học.

Melissa Woortman, trưởng nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Rutgers (Mỹ), nhấn mạnh: “Sữa mẹ là một nguồn dinh dưỡng năng động. Thời điểm hút sữa và cho bú cần được cân nhắc kỹ lưỡng”. Điều này đặc biệt quan trọng trong những tháng đầu đời, khi đồng hồ sinh học của trẻ sơ sinh còn chưa hoàn thiện.

Theo GS. Maria Gloria Dominguez-Bello, chuyên gia hóa sinh và vi sinh vật học tại Rutgers, cũng cho rằng các tín hiệu sinh học trong sữa mẹ có thể đóng vai trò như “kim chỉ nam” cho thói quen ngủ - thức của trẻ.

Để kiểm chứng giả thuyết này, các nhà khoa học đã thu thập mẫu sữa từ 38 phụ nữ. Trong đó, 21 người cung cấp mẫu vào 4 thời điểm khác nhau trong hai ngày: 6 giờ sáng, 12 giờ trưa, 6 giờ tối và nửa đêm. 17 người khác tham gia bổ sung mẫu trong một ngày với khung giờ tương tự.

Nhóm nghiên cứu tập trung phân tích 3 loại hormone: melatonin, cortisol và oxytocin. Melatonin được biết đến như hormone của giấc ngủ, trong khi cortisol liên quan đến sự tỉnh táo và năng lượng vào ban ngày. Oxytocin, ngoài vai trò hỗ trợ tiết sữa, còn ảnh hưởng đến sự gắn kết cảm xúc giữa mẹ và bé.

Kết quả cho thấy nồng độ melatonin tăng cao nhất vào ban đêm, đặc biệt là lúc nửa đêm, trong khi cortisol đạt đỉnh vào buổi sáng. Sự dao động này phản ánh rõ rệt nhịp sinh học tự nhiên của người mẹ, từ đó được “truyền” sang trẻ thông qua sữa.

Ngoài ra, các nhà khoa học cũng đo nồng độ immunoglobulin A (kháng thể miễn dịch) và lactoferrin (protein hỗ trợ tiêu hóa và kháng khuẩn). Khác với hormone, các thành phần này gần như ổn định trong suốt cả ngày, cho thấy chúng ít chịu ảnh hưởng của nhịp sinh học hơn.

Các chuyên gia cho rằng, khi trẻ sơ sinh bú sữa chứa nồng độ melatonin cao vào ban đêm, cơ thể sẽ nhận được tín hiệu hỗ trợ cho giấc ngủ sâu và nhịp điệu sinh học đang hình thành. Ngược lại, nếu trẻ bú sữa được hút vào buổi sáng nhưng lại được cho bú vào buổi tối, lượng cortisol cao có thể khiến trẻ khó ngủ hoặc giấc ngủ bị xáo trộn.

Điều này đặc biệt đáng lưu ý với những bà mẹ hiện đại thường dự trữ sữa để tiện cho con bú khi không có mặt ở nhà. Theo nhóm nghiên cứu, việc sắp xếp sai thời điểm bú có thể vô tình làm gián đoạn quá trình phát triển tự nhiên của trẻ, vốn phụ thuộc nhiều vào tín hiệu sinh học ban đầu từ mẹ.

Để khắc phục, GS. Dominguez-Bello đề xuất nên dán nhãn thời điểm hút sữa trên từng túi dự trữ. Khi cho con bú, cha mẹ có thể căn cứ vào nhãn này để lựa chọn loại sữa phù hợp với thời điểm trong ngày.

Cách làm này không chỉ giúp bảo tồn thành phần hormone tự nhiên trong sữa, mà còn duy trì tín hiệu sinh học quan trọng cho trẻ sơ sinh. Đồng thời, nó cũng giúp các bà mẹ bận rộn dễ dàng quản lý lịch cho bú mà không làm mất đi những lợi ích vốn có của sữa mẹ.

Ngày nay, không phải “mẹ bỉm” nào cũng có điều kiện cho con bú trực tiếp thường xuyên, vì vậy máy hút sữa và túi trữ sữa đã trở thành giải pháp phổ biến, giúp duy trì nguồn sữa trong khi người mẹ phải đi làm hoặc vắng nhà. Tuy nhiên, nghiên cứu này cho thấy chỉ một thay đổi nhỏ trong thói quen như căn chỉnh thời gian bú với thời điểm vắt cũng có thể mang lại tác động lớn đối với giấc ngủ và sức khỏe lâu dài của trẻ.

 

Nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn có lợi gì cho mẹ và bé?

Những rào cản khi Nuôi con bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu

Nuôi con bằng sữa mẹ: Tốt cho mẹ, khỏe cho con

Sữa mẹ sẽ thay đổi thế nào khi trẻ bị ốm?