Có nên để trẻ tiếp xúc với YouTube sớm?

Trẻ em trong thời đại kỹ thuật số tiếp xúc với YouTube ngày càng sớm

YouTube là một trong nền tảng chia sẻ video hàng đầu hiện nay, đặc biệt còn có phiên bản YouTube Kids được cho là thân thiện với trẻ em. Ngày càng có nhiều phụ huynh cho con em tiếp xúc với YouTube từ sớm, trong giai đoạn phát triển đầu đời.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sử dụng điện thoại thông minh (smartphone) và Internet có liên quan tới nguy cơ gặp các vấn đề về cảm xúc và hành vi ở trẻ, như lo âu, cô đơn, trầm cảm, xu hướng gây hấn.

Ở Hàn Quốc, trên 90% trẻ tiểu học đã sở hữu điện thoại thông minh để kết nối với bạn bè, chơi game, lên mạng và xem các nội dung dạng video. Điều này dấy lên mối lo ngại về tác động của nền tảng YouTube với trẻ, cũng là chủ đề nghiên cứu của các nhà khoa học tại Trường Y Đại học Ajou (Hàn Quốc).

Theo báo cáo đăng tải trên Tạp chí Sức khỏe cộng đồng BMC Public Health, dữ liệu được thu thập từ nghiên cứu về ảnh hưởng của mạng xã hội với trẻ nhỏ K-CURE. Gần 200 trẻ tham gia có độ tuổi từ 8-11, được theo dõi quá trình phát triển từ năm 2014 (khi trẻ mới có 2-5 tuổi). Đến năm 2018, các em được đánh giá về tính khí (hay khí chất – một yếu tố quan trọng hình thành nên tính cách) dựa trên khảo sát phụ huynh. Sau đó, năm 2021, nhóm nghiên cứu thu thập thêm dữ liệu về thói quen dùng YouTube và các vấn đề về sức khỏe tâm thần của trẻ.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, hơn 20% trẻ tham gia nghiên cứu đã sử dụng YouTube từ năm 4 tuổi. Gần 1/3 số trẻ bắt đầu tiếp xúc với YouTube ở độ tuổi 8-9.

Thời gian trẻ sử dụng YouTube trung bình gần 69 phút/ngày, 5 ngày/tuần. Video về trò chơi điện tử phổ biến nhất, ngoài ra còn có các nội dung về tự làm thủ công (DIY), phim ảnh và hoạt hình.

Các nhà nghiên cứu phát hiện, trẻ có đặc điểm kiên trì (tức khả năng kiên nhẫn dù không có phần thưởng đi kèm) ít dùng YouTube hơn. Khả năng tự chủ cũng được ghi nhận ở trẻ dành ít thời gian sử dụng YouTube. Nền tảng này sử dụng các thuật toán để liên tục đề xuất video cho trẻ theo dõi, dẫn tới tiêu thụ quá nhiều nội dung trên mạng.

Bên cạnh đó, trẻ bắt đầu dùng YouTube càng sớm thì tần suất sử dụng càng nhiều, kéo theo nguy cơ các vấn đề về tâm lý và hành vi cao hơn. Nhiều nghiên cứu trước đó về thói quen sử dụng điện thoại thông minh cũng chỉ ra xu hướng tương tự.

Giai đoạn sơ sinh và thơ ấu là lúc trẻ có tính mềm dẻo thần kinh (neuroplasticity) cao. Tiếp xúc với truyền thông sớm từ giai đoạn này có thể tạo ra tác động to lớn và không thể đảo ngược với sự phát triển thần kinh, cũng như các hành vi trong tương lai. Hệ quả là trẻ tư duy kém, chậm phát triển ngôn ngữ, gặp vấn đề về điều chỉnh hành vi và cảm xúc. Dùng điện thoại thông minh quá thường xuyên cũng làm giảm khả năng tự chủ của trẻ, tăng nguy cơ nghiện sau này.

Điểm đặc biệt mà các nhà nghiên cứu phát hiện ra là nhóm dành nhiều thời gian dùng YouTube lại ít gặp các vấn đề về cảm xúc và hành vi. Một trong những nguyên nhân có thể là do trong giai đoạn giãn cách xã hội năm 2021, YouTube trở thành công cụ giáo dục chính, góp phần tạo ra tác động tích cực với nhóm nhỏ này.

Nhóm nghiên cứu nhận định, những kết quả này có thể trở thành cơ sở để xây dựng các hướng dẫn sử dụng mạng xã hội YouTube phù hợp trẻ em và trẻ vị thành niên. Đồng thời, họ nhấn mạnh, khả năng tự chủ, tính kiên trì là một trong những đặc điểm tính cách trẻ cần có trong thời đại kỹ thuật số hiện nay.

 

Xem TV, điện thoại quá nhiều làm trẻ chậm phát triển não bộ

Cha mẹ cần làm gì để theo dõi việc dùng mạng xã hội của con?

Khuyến cáo cách sử dụng mạng xã hội an toàn dành cho trẻ vị thành niên

Thoái hóa khớp sớm do thói quen dùng smartphone