Trẻ em cũng bị trầm cảm!

Trầm cảm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ

Theo Place2Be, một trung tâm từ thiện về sức khỏe tâm thần cho trẻ em tại Anh, cứ 5 trẻ thì có 1 trường hợp gặp khó khăn về sức khỏe tinh thần. Từ năm 2021-2022, gần 1 triệu trẻ em và thanh thiếu niên đã tiếp cận các dịch vụ sức khỏe tâm thần. 

Trầm cảm - Nỗi ám ảnh không của riêng ai

Theo tiến sĩ Seb Thompson, chuyên gia tâm lý tại Cygnet Health Care (Anh), số lượng trẻ em và thanh thiếu niên từ 6-19 tuổi được chẩn đoán mắc bệnh tâm thần đã tăng đáng kể gần đây.

Trong đó, vấn đề sức khỏe tâm thần phổ biến nhất ở lứa tuổi này là lo âu và chán nản, có thể dao động từ lo lắng nhẹ về một vấn đề cụ thể (như trường học) đến các tình trạng sức khỏe tâm thần như rối loạn lo âu, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn căng thẳng sau sang chấn, khó khăn trong việc gắn kết hoặc trầm cảm.

Một số tình trạng sức khỏe tâm thần ít phổ biến hơn nhưng cũng bắt đầu từ tuổi thiếu niên, bao gồm tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực hoặc rối loạn ăn uống. Các rối loạn phát triển thần kinh như tự kỷ, ADHD (rối loạn tăng động giảm chú ý) hoặc hội chứng Tourette (các cử động cơ nhanh, đột ngột, lặp lại không có nhịp điệu bao gồm cả âm thanh hoặc giọng nói), dù không phải bệnh tâm thần nhưng cũng đòi hỏi những chăm sóc đặc biệt.

Các vấn đề sức khỏe tâm thần không xuất phát từ một nguyên nhân cụ thể hoặc yếu tố dễ nhận biết. Thay vào đó, chúng thường là kết quả của nhiều yếu tố kết hợp lại với nhau.

“Chúng ta thường thấy rằng người càng nhiều trải nghiệm tuổi thơ bất hạnh, việc gặp phải khó khăn về sức khỏe tâm thần càng tăng. Những trải nghiệm tuổi thơ bất hạnh là các sự kiện hoặc tình huống căng thẳng, có khả năng gây tổn hại đến cảm giác an toàn, ổn định và cảm giác kết nối, trân trọng của một người. Ví dụ như việc bị lạm dụng hoặc bỏ rơi, đối mặt với bạo hành gia đình, chia ly của cha mẹ hoặc căng thẳng gia đình, tiếp xúc với việc sử dụng ma túy…”, Tiến sĩ Seb Thompson nói.

Tuy nhiên, không phải tất cả trẻ em và thanh thiếu niên trải qua tuổi thơ bất hạnh đều sẽ gặp khó khăn về sức khỏe tâm thần. Trong khi đó, cũng có trường hợp dường như không trải qua trải nghiệm bất lợi tuổi thơ ấu nào nhưng sau đó vẫn phát triển các tình trạng sức khỏe tâm thần.

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị trầm cảm

Rachel Melville-Thomas, nhà trị liệu tâm lý cho trẻ em và thanh thiếu niên và là người phát ngôn Hiệp hội Nhà Trị liệu Tâm lý Trẻ em (ACP), cho rằng cha mẹ cần phải chú ý khi một đứa trẻ không thể thoát khỏi tình trạng buồn bã kéo dài hoặc tâm trạng xấu, mất hứng thú trong các hoạt động trẻ từng yêu thích.

“Trẻ thường xuyên cáu kỉnh và mệt mỏi. Nếu tình trạng này kéo dài hơn 2 tuần, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo trầm cảm. Thông thường, thanh thiếu niên bị trầm cảm sẽ không biểu lộ cảm xúc rõ ràng mà chỉ cảm thấy trống rỗng và không có hứng thú. Trầm cảm cũng có thể đi kèm với lo lắng quá mức và là nguyên nhân khiến trẻ thay đổi trong chế độ ăn uống hoặc giấc ngủ”, Rachel Melville-Thomas nói.

Khi lo lắng về tình trạng tâm lý của trẻ, cha mẹ và người chăm sóc nên quan sát xem trẻ có biểu hiện hạn chế hay trốn tránh giao tiếp, thay đổi thói quen ăn uống và giấc ngủ hoặc có những hành vi mới để đối phó với căng thẳng không. Ngoài ra, cần chú ý xem có sự thay đổi nào trong cách suy nghĩ của trẻ hay không.

Ông Rachel Melville-Thomas nhấn mạnh rằng, trẻ em và thanh thiếu niên luôn trong quá trình phát triển và đạt được các mốc quan trọng theo độ tuổi. Những biểu hiện trong quá trình lớn lên là bình thường. Tuy nhiên, nếu cảm thấy có điều gì đó không ổn, thì đó có thể là dấu hiệu cần được chú ý.

Làm thế nào để giúp trẻ vượt qua trầm cảm?

Điều quan trọng là cha mẹ cần lắng nghe và đánh giá cao những gì con bày tỏ. Trẻ cần được chăm sóc chu đáo, đảm bảo ngủ đủ giấc, ăn uống lành mạnh và được khuyến khích chia sẻ suy nghĩ của mình.

Trong trường hợp, cha mẹ nghi ngờ trẻ bị trầm cảm cần đưa đi khám bác sĩ. Tùy vào tình trạng, trẻ có thể được hướng dẫn tham gia liệu pháp tâm lý, khuyến khích bày tỏ suy nghĩ qua nói chuyện, chơi đùa hoặc liệu pháp hành vi để thay đổi những suy nghĩ tiêu cực. Thuốc cũng có thể được xem xét nếu cần.

Đôi khi, cha mẹ cũng cần được hỗ trợ khi đối mặt với khó khăn trong việc chăm sóc con cái. Có nhiều nhóm hỗ trợ sẵn sàng cung cấp lời khuyên hữu ích. Có một câu nói gợi ý rằng, chăm sóc bản thân là điều quan trọng để có thể chăm sóc người khác, điều này cũng đúng với việc nuôi dạy con cái.

 

Làm thế nào nhận biết căn bệnh trầm cảm ở trẻ 15 tuổi?

Phát hiện nguy cơ trầm cảm ở trẻ em qua đôi mắt

8 hiểu nhầm thường gặp về trầm cảm

Cách để vượt qua chứng trầm cảm theo mùa