Hỗ trợ trẻ vượt qua nỗi sợ bị bỏ lỡ - FOMO

Trẻ em ngày nay dễ rơi vào trạng thái FOMO

FOMO là viết tắt của “Fear of Missing Out”, tạm dịch là nỗi sợ bị bỏ lỡ. Đây là cảm giác lo lắng, bứt rứt, khi cho rằng người khác đang có một trải nghiệm thú vị mà mình lại không có mặt.

Theo bà Irin Rubin, chuyên gia trong lĩnh vực nuôi dạy con cái, tác giả của cuốn Phương pháp nuôi dạy con cái MamaZen và đồng thời là người sáng lập ứng dụng MamaZen giúp các bà mẹ chăm sóc con cái tốt hơn, ở người lớn, FOMO thường đến từ việc nhìn thấy bạn bè đi du lịch, tụ tập ăn uống, chụp ảnh vui vẻ. Còn ở trẻ nhỏ, cảm giác này cũng xuất hiện nhưng dưới những hình thức đơn giản hơn. Đó có thể là một buổi sinh nhật không được mời. Một trò chơi mà nhóm bạn không gọi mình tham gia. Hoặc một hoạt động ở lớp mà tên mình không được nhắc đến.

Vấn đề là ở chỗ, trẻ nhỏ chưa có đủ khả năng nhận diện và lý giải cảm xúc của mình. Các em không biết rằng việc bị thiếu mặt trong một hoạt động xã hội không đồng nghĩa với việc bị ghét bỏ. Trẻ chỉ đơn giản cảm thấy mình “không thuộc về nơi đó”. Dần dần, các em dễ hình thành cảm giác bị bỏ rơi hoặc không được công nhận.

Ngay cả những trẻ chưa dùng mạng xã hội cũng có thể gặp FOMO. Còn với những em đã tiếp xúc với môi trường mạng, cảm giác này lại càng dễ xuất hiện và khó kiểm soát hơn.

Một số biểu hiện

Theo bà Irin Rubin, không phải lúc nào trẻ cũng bộc lộ FOMO bằng lời nói. Một số em sẽ thẳng thắn thể hiện nỗi buồn hoặc bức xúc. Nhưng cũng có nhiều em âm thầm chịu đựng.

TS. Kanchi Wijesekera, nhà tâm lý học lâm sàng, người sáng lập kiêm giám đốc lâm sàng của Trung tâm Trị liệu & Phục hồi Milika, cho biết nếu cha mẹ để ý kỹ, có thể nhận thấy con bắt đầu hay so sánh mình với bạn bè. Trẻ liên tục hỏi về những gì bạn khác đang làm, đang đi đâu, có gì mới. Nhiều em dành nhiều thời gian lướt mạng xã hội chỉ để xem bạn bè đang tham gia hoạt động gì. Sau đó, trẻ có thể trở nên cáu gắt, buồn bã hoặc lặng lẽ rút lui khỏi cuộc trò chuyện.

Ở một số trường hợp, FOMO khiến trẻ lo lắng đến mức mất ngủ, ăn uống thất thường hoặc không còn tập trung học tập. Một số em còn đặt nặng việc được mời tham gia các hoạt động. Nếu bị bỏ sót, dù chỉ một lần, trẻ cảm thấy mình không được yêu quý.

Tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển cảm xúc của trẻ.

Làm gì khi con rơi vào trạng thái FOMO?

Thừa nhận cảm xúc của con

Theo TS. Kanchi Wijesekera, điều đầu tiên cha mẹ cần làm là thừa nhận rằng FOMO ở trẻ là có thật. Không nên xem nhẹ hay gạt đi cảm xúc của con bằng những lời nói như: “Chuyện nhỏ, có gì đâu mà buồn” hoặc “Con nhạy cảm quá rồi”.

Thay vào đó, hãy tạo điều kiện để con được nói ra suy nghĩ của mình. Lắng nghe con một cách nghiêm túc và không phán xét. Chỉ khi trẻ cảm thấy an toàn, các em mới dám mở lòng chia sẻ những cảm xúc sâu kín bên trong.

Cha mẹ cũng có thể giúp con gọi tên cảm xúc của mình. Ví dụ như: “Con cảm thấy buồn vì không được tham gia cùng các bạn, đúng không?”. Khi trẻ nhận diện được cảm xúc, con sẽ dần học cách kiểm soát và hiểu rõ bản thân hơn.

Giúp con hiểu đúng về mạng xã hội

TS. Kanchi Wijesekera cho rằng với những trẻ đang sử dụng mạng xã hội, điều quan trọng là giúp con hiểu đúng về những gì mình đang thấy. Hãy giải thích để con biết rằng, không phải ai cũng đăng những lúc buồn bã, khó khăn hay thất bại lên mạng.

Những hình ảnh trên mạng xã hội chỉ là phần nổi, được chọn lọc để “khoe” những khoảnh khắc đẹp nhất. Vì vậy, con không cần phải so sánh bản thân với “cuộc sống ảo” của người khác.

Khi trẻ hiểu rằng mạng xã hội không phải lúc nào cũng phản ánh hết sự thật, các em sẽ bớt cảm giác tự ti và dễ dàng cân bằng lại cảm xúc cá nhân.

Khơi dậy niềm vui từ cuộc sống thật

FOMO sẽ giảm đi rõ rệt khi trẻ tìm được niềm vui từ những điều mình làm. Cha mẹ nên khuyến khích con tham gia các hoạt động ngoài đời thực. Đó có thể là đọc sách, vẽ tranh, chơi thể thao, chăm cây, làm bánh, hoặc bất cứ việc gì con hứng thú.

Khi trẻ có những sở thích riêng, các em sẽ không còn quá phụ thuộc vào mạng xã hội hay sự công nhận từ bạn bè. Từ đó, trẻ cảm thấy mình có giá trị mà không cần phải so sánh với người khác.

Ngoài ra, việc thiết lập giới hạn sử dụng điện thoại cũng rất cần thiết. Cha mẹ nên cùng con thống nhất về thời gian sử dụng điện thoại trong ngày. Có thể quy định không dùng trong giờ ăn, trước khi đi ngủ, hoặc dành một số buổi cuối tuần để “nghỉ dùng điện thoại”.

Quan trọng nhất là cha mẹ phải làm gương. Trẻ sẽ không tin vào lời dạy của cha mẹ nếu thấy người lớn lúc nào cũng dán mắt vào điện thoại.

Không tham gia không có nghĩa là thiệt thòi

Chuyên gia Irin Rubin cho biết trẻ cần được học cách chấp nhận rằng không phải lúc nào mình cũng có thể có mặt trong tất cả mọi cuộc vui. Việc bị “bỏ lỡ” một điều gì đó không đồng nghĩa với việc bị loại ra. Đôi khi, ở nhà và dành thời gian cho bản thân cũng là một trải nghiệm quý giá.

Khái niệm “JOMO”  (Joy of Missing Out - tạm dịch là niềm vui khi bỏ lỡ) là một góc nhìn tích cực đang được nhiều cha mẹ áp dụng. Nó giúp trẻ hiểu rằng, không cần phải biết mọi chuyện, không cần phải có mặt ở mọi nơi mới là người quan trọng.

Biết cách chọn lọc và từ chối những điều không cần thiết cũng là một kỹ năng sống. Khi hiểu điều đó, trẻ sẽ trưởng thành hơn trong tư duy và cảm xúc.

Khi nào cần tìm đến chuyên gia?

Nếu FOMO khiến trẻ buồn bã kéo dài, mất ngủ, chán ăn, học hành sa sút hoặc thường xuyên nói những câu như “Con chẳng thuộc về đâu cả”, cha mẹ nên cân nhắc đưa con đi gặp chuyên gia tâm lý.

FOMO nếu không được xử lý đúng cách có thể dẫn đến lo âu, trầm cảm hoặc khủng hoảng tâm lý tuổi dậy thì. Càng can thiệp sớm, trẻ càng có khả năng phục hồi tốt hơn.

 

Nuôi dạy trẻ thành công: Tập trung đào tạo kỹ năng xã hội

Cha mẹ nên làm gì khi con mắc rối loạn lưỡng cực?

Cha mẹ ứng xử thế nào khi trẻ có hành vi thiếu tôn trọng?

Để cha mẹ vui sống giữa áp lực thường nhật