Ôi kết thúc không ai biết trước…

Đột quỵ và đột tử đều là tình trạng y tế khẩn cấp có thể ảnh hưởng đến tính mạng

Theo thông báo từ Tập đoàn FPT, vào 16h10 ngày 31/7, ông Hoàng Nam Tiến - Phó Chủ tịch Hội đồng trường Đại học FPT (FPT Education), đã qua đời ở tuổi 56 do ngừng tim đột ngột - một dạng đột tử - để lại niềm thương tiếc  cho người thân, bạn bè và giới văn nghệ sĩ. Trước khi rời cõi tạm, ông được biết đến là nhà quản trị, chuyên gia công nghệ, cố vấn trong hoạt động khởi nghiệp, nhà giáo và diễn giả được yêu thích. Mỗi bước đi của ông đều hướng tới việc tạo ra những giá trị cho cộng đồng và thế hệ trẻ. 

Từ sự ra đi đột ngột của ông Hoàng Nam Tiến, nhiều người đặt ra câu hỏi đột tử có khác gì với đột quỵ? Chia sẻ trên trang facebook cá nhân, PGS.TS. Nguyễn Lân Hiếu, cho biết đột tử (SDS - Sudden death) được định nghĩa là một tình huống y khoa mà bệnh nhân bị chết bất ngờ do nguyên nhân tự nhiên xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn, thường trong vòng một giờ sau khi xuất hiện triệu chứng hoặc trong vòng 24 giờ sau khi được phát hiện còn sống và không có triệu chứng.

Giải thích dễ hiểu hơn, đột tử là chết đột ngột do bệnh mà không phải các nguyên nhân như tai nạn, thương vong do sinh hoạt hay chiến tranh. Đa phần đột tử liên quan đến các bệnh lý tim mạch như: Nhồi máu cơ tim (với các biến chứng nguy hiểm của bệnh này), rối loạn nhịp tim (rung thất và xoắn đỉnh) bẩm sinh, hoặc do tắc nghẽn đường tống máu của tim (hẹp khít van động mạch chủ và bệnh cơ tim phì đại).

“Tuy vậy, đột tử cũng có những nguyên nhân khác mà một trong số đó chính là đột quỵ. Rất nhiều trường hợp đột tử chưa rõ nguyên nhân được chúng ta nghĩ rằng bệnh nhân bị đột quỵ nhưng thực tế nguyên nhân này chỉ chiếm 10-20%”, PGS.TS. Nguyễn Lân Hiếu chia sẻ.

Trong khi đó, đột quỵ (hay tai biến mạch máu não) là tình trạng não bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cung cấp máu lên não bị giảm, gián đoạn khiến não thiếu oxy, dưỡng chất để nuôi tế bào. Chủ yếu trên thực tế có 2 loại đột quỵ là bị tắc mạch máu nuôi não và chảy máu (xuất huyết) não. Nguyên nhân chính do cục máu đông gây tắc động mạch não; Vỡ mạch máu trong não. Cả 2 loại tai biến này đều tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vùng não bị tổn thương có thể dẫn đến tử vong trong thời gian ngắn.

Mặc dù đột quỵ cũng có thể dẫn đến tử vong, nhưng không xảy ra tức thì như đột tử, bởi tim người bệnh vẫn còn đập. Nếu được cấp cứu sớm, người bị đột quỵ có cơ hội sống sót và phục hồi, dù có thể để lại di chứng.

Chia sẻ trên Vietnamnet.vn, PGS. Nguyễn Hoài Nam - Chủ tịch hội Tĩnh mạch học TPH.CM, giảng viên cao cấp trường Đại học Y Dược TP.HCM, khuyến cáo, khi gặp người đột ngột ngã quỵ, người chứng kiến có thể áp dụng sơ cứu ngoại viện như:

Thứ nhất, đặt tay lên mạch cảnh ở cổ. Nếu không có mạch cảnh lập tức ép tim ngoài lồng ngực để tăng cơ hội cứu sống. 

Thứ hai, đặt tay lên ngực và áp tai nghe tim còn đập hay không.

Thứ ba, đặt sợi tóc lên mũi nếu sợi tóc di động là người bệnh còn thở. Trường hợp ngừng tim, ngừng thở thì cơ hội cứu sống chỉ 1%.

Tóm lại, dù khác nhau về cơ chế bệnh sinh nhưng cả đột tử và đột quỵ đều có điểm chung là tiến triển nhanh, cần cấp cứu khẩn cấp, và đặc biệt là đa số các yếu tố nguy cơ đều có thể phòng ngừa hoặc kiểm soát được nếu được trang bị kiến thức đúng đắn cũng như có thái độ chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe.

Để phòng ngừa bệnh, bạn cần xây dựng lối sống lành mạnh bao gồm ăn uống khoa học, giảm muối và chất béo bão hòa, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, giữ tinh thần thoải mái, kiểm soát căng thẳng, hạn chế rượu bia và tuyệt đối không hút thuốc lá. Bên cạnh đó, với những người trên 40 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ (như bệnh nền tim mạch, hút thuốc, uống rượu, căng thẳng kéo dài hay có người thân mắc bệnh tim mạch) nên đi khám sức khỏe định kỳ. Việc phát hiện và điều trị sớm có thể ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm tính mạng.

 

Nguy cơ đột tử do rối loạn nhịp tim

Phát hiện mới về đột biến gene hiếm gặp gây hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh

Giảm nguy cơ đột quỵ với 8 loại thực phẩm quen thuộc

6 việc nên làm vào buổi sáng giúp giảm nguy cơ đột quỵ