Xét nghiệm máu dự đoán chính xác bệnh Alzheimer trước khi có triệu chứng

Nếu được áp dụng vào thực tế, xét nghiệm này sẽ giúp nhiều người tiếp cận điều trị Alzheimer từ sớm

Các nhà khoa học từ Đại học Washington (Mỹ) đã phát triển được một xét nghiệm máu mới, giúp phát hiện một phân tử tiền chất trong máu. Phân tử này được cho là có thể khiến các protein bị gấp lại, vón cục một cách bất thường trong não, cuối cùng gây hình thành nên các mảng beta-amyloid - một dấu hiệu xác nhận bệnh Alzheimer.

Dù vai trò của các mảng beta-amyloid trong việc gây suy giảm nhận thức vẫn chưa được chắc chắn, song các chuyên gia cho rằng chúng là nguyên nhân sớm dẫn tới việc mất các tế bào thần kinh, gây rối loạn chức năng và cuối cùng là dẫn tới tình trạng suy giảm nhận thức.

Một số nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng mảng beta-amyloid chỉ hiện diện ở 1/3 số người bệnh Alzheimer. Đôi khi, chúng có thể hiện diện trong não của cả những người không bị suy giảm nhận thức. Nói cách khác, sự xuất hiện mảng beta-amyloid ngoại bào trong não không nhất thiết là có hại. Tuy nhiên, chúng có thể xuất phát từ các phân tử độc tố khó phát hiện.

 

Trong hóa học và hóa sinh, oligomer là phân tử cấu tạo bởi một số ít đơn vị lặp lại tương tự hoặc giống hệt nhau.

Những chất độc này về cơ bản là phiên bản hoạt động hơn của beta-amyloid trong các tế bào. Chúng được biết đến như “các oligomer beta-amyloid độc hại” và một số nhà khoa học cho rằng chúng có thể gây tổn thương cho tế bào thần kinh một cách rất tinh vi, khiến các tế bào ngoại bào tạo thành từng mảng, khối.

Giả thuyết này đã khiến các nhà nghiên cứu Mỹ quyết định thực hiện một thử nghiệm liên kết oligomer hòa tan (còn được gọi là SOBA) với độ chính xác cao. Họ đã thử nghiệm SOBA trên huyết tương của 310 người tham gia, trong đó có một số người có biểu hiện suy giảm nhận thức nhẹ, mắc bệnh Alzheimer, còn những người khác có khả năng nhận thức tốt.

 

Infographic: 10 dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh Alzheimer

Nỗi đau mất đồng nghiệp và lời khuyên từ bác sỹ Lân Hiếu

Tháng Tết: Tăng cường phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là dịch COVID-19

10 món ăn được người Việt săn đón nhiều nhất năm 2022

Bằng cách đo lượng oligome beta-amyloid độc hại trong huyết tương, SOBA đã chỉ ra 53 người tham gia mắc bệnh Alzheimer. Những người này sau đó cũng được xác nhận thực sự mắc bệnh. Trong khi đó, ở nhóm đối chứng, SOBA đã phát hiện oligomer trong mẫu huyết tương của 11 cá nhân. 10 người trong số này sau đó được chẩn đoán mắc chứng suy giảm nhận thức nhẹ hoặc bệnh Alzheimer.

Valerie Daggett, một trong các tác giả nghiên cứu cho biết: “Hiện nay, chúng ta đều đang muốn có được một xét nghiệm đáng tin cậy để chẩn đoán bệnh Alzeimer, tốt nhất là xét nghiệm giúp phát hiện các dấu hiệu bệnh trước khi xảy ra các triệu chứng như suy giảm nhận thức. Nghiên cứu của chúng tôi cho rằng SOBA có thể là cơ sở cho một xét nghiệm như vậy”.

Chưa dừng lại ở đó, ngoài bệnh Alzheimer, các nhà khoa học tin rằng việc phát hiện ra được các oligomer độc hại, các protein sắp xếp sai còn có thể cảnh báo các bệnh như Parkinson, đái tháo đường type 2, sa sút trí tuệ thể Lewy. Điều này có nghĩa là một ngày nào đó, SOBA có thể được điều chỉnh để phát hiện sớm dấu hiệu của cả các căn bệnh này.