6 loại thực phẩm quen thuộc có thể gây hại cho não bộ

Não bộ hoạt động hiệu quả như thế nào phụ thuộc rất lớn vào những gì chúng ta ăn.

Dưới đây là 6 loại thực phẩm quen thuộc, nhưng có thể gây hại cho não nếu ăn quá nhiều:

1. Thực phẩm siêu chế biến

Khoai tây chiên đóng gói, bánh quy, kẹo hay bánh ngọt... đều chứa tinh bột tinh chế, đường bổ sung, chất béo chuyển hóa và nhiều phụ gia. Một nghiên cứu dài hạn trên gần 11.000 người trưởng thành cho thấy, những ai nạp hơn 20% calo hằng ngày từ thực phẩm siêu chế biến có tốc độ suy giảm nhận thức nhanh hơn 28% và suy giảm chức năng điều hành nhanh hơn 25% so với nhóm còn lại.

Các chuyên gia khuyến nghị, nên hạn chế các món này và thay thế bằng thực phẩm nguyên chất như táo với bơ hạt hay sữa chua cùng quả mọng.

2. Cá ngừ đóng hộp

Cá ngừ chứa hàm lượng thủy ngân cao, nếu ăn nhiều và thường xuyên, thủy ngân có thể tích tụ, dẫn đến rối loạn hệ thần kinh trung ương, cản trở hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh và làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.

Tuy nhiên, ăn ở mức vừa phải (khoảng 100g/tuần, với người không mang thai hoặc cho con bú) thì thủy ngân sẽ được hấp thụ qua hệ tiêu hóa trước khi ảnh hưởng đến não. Ngoài ra, có thể thay thế bằng cá hồi đóng hộp, loài cá có vòng đời ngắn hơn so với cá ngừ, ít tích lũy thủy ngân và giàu omega-3 cùng vitamin D.

3. Thịt chế biến sẵn

Thịt xông khói, xúc xích, lạp xưởng hay thịt nguội thường được bảo quản bằng nitrit/nitrat, chứa nhiều muối và chất béo bão hòa. Việc ăn nhiều các thành phần này có liên quan đến huyết áp cao và viêm mạn tính – những yếu tố bất lợi cho não bộ.

Một nghiên cứu trên gần 500.000 người trưởng thành cho thấy, chỉ cần thêm 25g thịt chế biến sẵn mỗi ngày (tương đương một lát thịt xông khói) đã làm tăng 44% nguy cơ mất trí nhớ. Các chuyên gia khuyến nghị chỉ nên ăn thỉnh thoảng, thay vào đó bổ sung protein từ cá ít thủy ngân, thịt gia cầm, các loại đậu và hạt.

4. Bơ thực vật và bơ động vật

Trước đây, bơ thực vật thường chứa dầu hydro hóa một phần (PHOs) – một dạng chất béo chuyển hóa nhân tạo có thể gây hại cho trí nhớ và làm tăng viêm. Dù từ năm 2021, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã cấm sử dụng PHOs, người tiêu dùng vẫn cần chú ý đến hàm lượng chất béo bão hòa trong bơ, bơ thực vật, mỡ thực vật hay kem phủ.

Chuyên gia khuyến nghị, lượng chất béo bão hòa nên chiếm dưới 10% tổng calo hằng ngày. Ưu tiên sản phẩm có nhãn “0g chất béo chuyển hóa” và ít chất béo bão hòa để bảo vệ sức khỏe não bộ.

5. Đồ chiên ngập dầu

Khoai tây chiên, gà rán hay bánh rán đều có thể gây viêm mạn tính, làm tăng tốc độ lão hóa não. Quá trình chiên ngập dầu còn tạo ra hợp chất glycat hóa bền vững và acrylamide – những chất hình thành khi nấu ở nhiệt độ cao, được chứng minh có liên quan đến viêm thần kinh, rối loạn tâm trạng, thậm chí làm tăng nguy cơ lo âu và trầm cảm.

6. Bánh mì trắng

Carbohydrate tinh chế, thường có trong bánh mì trắng, bánh ngọt, cơm trắng, nếu ăn nhiều có thể gây viêm, ảnh hưởng đến trục ruột – não và làm suy giảm trí nhớ, khả năng ra quyết định cũng như nhận thức xã hội. Giải pháp không phải loại bỏ hoàn toàn, mà nên kết hợp ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm giàu chất xơ để vừa tốt cho tiêu hóa, vừa hỗ trợ sức khỏe não bộ.

 

Giấc ngủ kém khiến não bộ nhanh già

Đánh đầu khi đá bóng có thể gây ảnh hưởng xấu đến não bộ

Bổ sung creatine có giúp não bộ hoạt động hiệu quả hơn?

Ăn sáng thế nào để hỗ trợ não bộ tỉnh táo, minh mẫn